تحلیل قهرمانپور از نشست منطقهای با حضور ایران، عربستان و ترکیه
وی گفت: اگر نشست سران کشورهای همسایه عراق محقق شود، کار مهمی انجام شده است و برگزاری این نشست به لحاظ نمادین بسیار مهم است. ایران و عربستان در حال مذاکره محرمانه هستند و اگر در جایی روسای این دو کشور کنار هم قرار بگیرند، بسیار معنادار است. برای الکاظمی هم انجام این نشست در آستانه انتخابات در مهرماه امتیاز مهمی است اما باید منتظر باشیم و ببینیم چه میشود. شخصا معتقدم این نشست در سطح سران شکل نمیگیرد، اما ممکن است در سطح وزیران امور خارجه شاهد این اتفاق باشیم.
این کارشناس مسائل بینالملل درباره پذیرش یا عدم پذیرش این سفر از سوی آقای رئیسی تصریح کرد: اگر آقای رئیسی این سفر را بپذیرد، نشاندهنده آن خواهد بود که به مسائل عراق و منطقه توجه خاصی دارند، البته مساله عراق را ما لزوما مساله همسایگی نمیبینیم؛ چرا که عراق پکیجی چندگانه است از مسائل داعش، سوریه، تروریسم، آمریکا و ... و تعاملات با آن قابل مقایسه با کشورهای شمالی و شرقی و جنوبی همسایه ایران نیست، از این رو اگر این سفر از سوی آقای رئیسی پذیرفته شود و از آن طرف بن سلمان و اردوغان هم حضور در این نشست را بپذیرند، میتوان گفت این دیدار نقطه عطفی در تحولات منطقه خواهد بود و نشان میدهد که وی دنبال انجام کارهای بزرگ در سیاست خارجی است، کارهایی که تا الان انجام نشده است.
قهرمانپور در پاسخ به اینکه پذیرش این دعوت قبل از هرگونه توافقی میان ایران و عربستان امکانپذیر است یا خیر، گفت: جمع شدن سران سه کشور ایران، ترکیه و عربستان در بغداد به لحاظ سیاسی و امنیتی سخت و مهم است، چون منطقه در تلاطم رقابت این سه کشور است و آمدن اینها به یک نشست یعنی هر سه پذیرفتهاند سطح تنش را کاهش دهند و به سمت گفتوگو و مذاکره بروند. بعد از اعتراضات عربی چنین اتفاقی را در سطح منطقه شاهد نبودیم. البته روسای جمهور ایران و ترکیه با یکدیگر ملاقات کردند اما بین ترکیه و عربستان بعد از قضیه جمال خاشقجی تعامل و دیداری نبوده است و روابط تیره است.
وی تاکید کرد: به نظرم مشکل فقط پذیرش دعوت بغداد صرفا در تهران نیست، بلکه در آنکارا و ریاض این تصمیم با مسائل و موانعی روبهرو است. این کارشناس مسائل بینالملل درباره برگزاری این نشست در سطح وزیران خارجه این کشورها گفت: ممکن است این اتفاق بیفتد، اما اگر در سطح وزرا برگزار شود دیگر اهمیت نشست سران را ندارد. باید دید توافقها در سطح وزرا عملی میشود یا نه، چون ممکن است توافقاتی شکل گیرد اما در سطح سران محقق نشود. شاید دستاوردهایی از نشست وزیران خارجه به دست آید اما قطعا مناقشهبرانگیز خواهد بود و این طور نیست که از دل این دیدار برنده قاطع بیرون آید.
قهرمانپور گفت: نفس نشستن وزیر خارجه یا رئیسجمهور در کنار دیگر مقامات این کشورها برای پایگاه رای آقای رئیسی امری دشوار است. عربستان بعد از آمریکا و اسرائیل سومین کشوری است که در سیاست خارجی ایران مسالهاش فوریتی شده است. مساله عربستان و موازنه با این کشور برای اصولگراها مساله هویتی شده است و اگر در نخستین سفر آقای رئیسی یا وزیر امور خارجهشان کنار بن سلمان بنشینند برای بخش زیادی از اصولگراها قابل هضم نیست.
وی درباره دیدگاه آمریکا و حمایت از کاهش تنش میان این کشورها در سطح منطقه اظهار کرد: اخبار متعددی است که میگوید آمریکاییها به عربستان فشار آوردند که با ایران مذاکره کنند و این فشار محدود به یک مورد نبوده است. بلینکن و موسسات تحقیقاتی اصرار دارند عربستان خودش باید مسالهاش را با ایران حل کند و نمیتواند با امنیت آمریکا مجانی سواری کند و سعی دارد فشاری به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بیاورد که رو در رو مسالهشان را با ایران مطرح کنند. این انتقاد را آمریکا به این کشورها وارد میکند که نباید با واسطه دنبال مهار ایران باشید بلکه باید خودتان مذاکره کنید و از میزان تنش کم کنید. البته این را هم باید گفت که بدون فشار آمریکا، عربستان وارد مذاکره با ایران نمیشد.