سخنگوی دستگاه دیپلماسی اعلام کرد
موضع رسمی ایران درباره طالبان
وی تاکید کرد اگر دولت فراگیر آتی افغانستان بازتاب‌دهنده این مسائل باشد می‌تواند این مسیر را تسهیل کند. اینکه ما الان بخواهیم درباره دولت آینده افغانستان تصمیم بگیریم زود است. آنچه در حال حاضر برای ما اولویت دارد حفظ جان، مال و ناموس مردم افغانستان و انجام گفت‌وگوهای فراگیر بین گروه‌های مختلف افغانستانی و شکل‌گیری دولتی فراگیر در این کشور است. خطیب‌زاده صبح روز دوشنبه در نشست خبری خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوال دیگری که آیا ایران با احمد مسعود در دره پنج شیر ارتباط و گفت‌وگویی داشته گفت: «همان‌طور که پیش از این گفتم باز هم تکرار می‌کنم که ما با همه طرف‌ها و گروه‌ها در افغانستان در ارتباط هستیم.»
وی ادامه داد: «افغانستان خسته از اشغالگری، جنگ، خونریزی، افراط‌گری و برادرکشی است و ما تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم که افغانستانی آرام‌تر و با صلح و ثبات بیشتری ساخته شود و حتما و حتما گفت‌وگو و راه‌حل سیاسی راه‌حل پایدارتری در ارتباط با موضوع افغانستان است و تاریخ افغانستان نیز نشان داده است که تنها مسیر صلح، انجام گفت‌وگو بین گروه‌های مختلف افغانستانی است.»
تاکید ایران بر تشکیل دولت فراگیر
خطیب‌زاده با بیان اینکه آنچه ما در ایران در ارتباط با موضوع افغانستان موضع‌گیری می‌کنیم براساس واقعیت‌هاست نه براساس برخی زد و بندهایی که برخی پشت درهای بسته انجام می‌دهند، افزود: «افغانستان تنها در مسیری به صلح و ثبات می‌رسد که دولتی فراگیر با رعایت حقوق تمامی مردم افغانستان و با در نظر گرفتن ترکیب قومیتی آن و خواسته مردم افغانستان شکل بگیرد و همان‌طور که پیش از این نیز گفته‌ایم طالبان بخشی از آینده افغانستان است.» وی همچنین در این نشست درباره آخرین تحولات افغانستان گفت: «جمهوری اسلامی ایران به صورت نزدیک آخرین رویدادها و تحولات در افغانستان را رصد می‌کند. با تمامی طرف‌ها و گروه‌ها در افغانستان در تماس مستمر و گفت‌وگو است.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه ما از تمامی طرف‌ها دعوت می‌کنیم که از خشونت پرهیز کنند و به سمت ثبات و ایجاد صلح در افغانستان حرکت کنند، گفت: «از آنها دعوت می‌کنیم از فرصت خروج نیروهای فرامنطقه‌ای از افغانستان برای تشکیل دولتی فراگیر در راستای خواسته‌های مردم افغانستان استفاده کنند. از آنها می‌خواهیم از این فرصت برای تشکیل دولتی شفاف، مسوول و پاسخگو که بازتاب‌دهنده ترکیب جمعیتی، قومیتی و خواسته‌های مردم افغانستان است استفاده کنند.»
بحران افغانستان راهکار نظامی ندارد
خطیب‌زاده همچنین با بیان اینکه تاریخ افغانستان نشان می‌دهد که بحران در این کشور راهکار نظامی ندارد، گفت: «هیچ راهکار نظامی برای حل و فصل مسائل افغانستان وجود ندارد و همه گروه‌ها در افغانستان باید ضمن پرهیز از توسل به خشونت از طریق مذاکره و گفت‌وگو موضوعات در این کشور را حل و فصل کنند. ایران همان‌طور که پیش از این بارها گفته‌ایم آماده همکاری با تمام گروه‌های افغانستانی برای تسهیل این گفت‌وگوها و حصول این توافق است.»
در کنار مردم افغانستان هستیم
خطیب‌زاده با بیان اینکه ایران در ۴۰ سال گذشته همواره در کنار مردم افغانستان بوده و بر حفظ جان و مال و ناموس مردم افغانستان تاکید دارد، گفت: «ما از انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در افغانستان به دولتی فراگیر استقبال می‌کنیم و امیدواریم شورای هماهنگی تشکیل شده در این کشور بتواند در مسیر تحقق صلح در این کشور همسایه حرکت کند.»
خطیب‌زاده با اشاره به اینکه در حال حاضر انتظار ما از تمام طرف‌های افغانستانی این است که جان، مال و ناموس مردم، ابنیه‌ها و دستاوردهای علمی را حفظ کنند و فضا را برای حضور مردم افغانستان در کشور خودشان فراهم کنند، افزود: «ما نیز تلاش خواهیم کرد همه کمک‌های ما به این سمت برود که مردم افغانستان در محل زندگی خود شرایط آرامی را برای زندگی داشته باشند.»
عملکرد آمریکا در افغانستان
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در ارتباط با نوع عملکرد آمریکایی‌ها در افغانستان تاکید کرد: «آنچه در حوزه افغانستان طی دو دهه گذشته می‌بینیم یک درس بزرگ برای کسانی است که امنیت خود را به آمریکا گره زده‌اند و فکر می‌کنند آمریکا امنیت آنها را تامین می‌کند. واشنگتن بارها ثابت کرده که حتی منافع متحدانش هیچ اهمیتی برای این کشور ندارد.» وی با بیان اینکه آمریکا به افغانستان آمد به عنوان یک متجاوز و ورودش به افغانستان مصیبت بود و دیدیم که خروجش هم با چه افتضاحی همراه بود، ادامه داد: «این یک درس تاریخی برای همه است و بار دیگر نشان می‌دهد که به دلایل مختلف آمریکا غیرقابل اعتماد است. آمریکایی‌ها هر کجا که رفته‌اند به جای اینکه صلح و امنیت بیاورند ویرانی به همراه آورده‌اند. متاسفانه این روزها تصاویری از افغانستان منتشر شد که دل هر کسی را به درد آورد. من خودم نتوانستم برخی از این تصاویر را تا انتها ببینم و این تصاویر و اتفاقات شرم تاریخی برای کسانی است که مدعی حقوق بشر هستند و لب از لب باز نمی‌کنند مگر اینکه بخواهند تجاوزات و جنایات خود را توجیه کنند.» وی با بیان اینکه تحولات افغانستان بار دیگر افول آمریکا را در عرصه بین‌المللی نشان داد و اینکه این موضوع بیش از پیش تسریع شده است، ادامه داد: «توصیه ما به دولت آمریکا این است که به حقوق ملت‌ها و حقوق بین‌الملل احترام بگذارد.» خطیب‌زاده افزود: «با وجود میراث شومی که آمریکا در منطقه به جای گذاشته ایران همه تلاش خود را کرده و می‌کند که منطقه آرام همراه با صلح و آرامش داشته باشیم.»
نگاه ایران به مقاومت دره پنج‌شیر
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگر «ایسنا» درباره نگاه ایران درباره مقاومت شکل گرفته در دره پنج شیر توضیح داد: «ما همه طرف‌ها در افغانستان را به خویشتن‌داری، گفت‌وگو و راه‌حل سیاسی دعوت می‌کنیم. هر آنچه در افغانستان رخ دهد و بخواهد به دولت باثبات بینجامد باید دولتی باشد که بازتاب‌دهنده ترکیب جمعیتی، قومیتی و گروه‌های مختلف افغانستان باشد. دولتی باشد که همه اقوام و گروه‌های مختلف افغانستانی در آن حضور داشته باشند و این حاصل نمی‌شود مگر از طریق گفت‌وگوهای سیاسی و اصیل بین‌الافغانی.»
تسهیل گفت‌وگوهای بین‌الافغانی
خطیب‌زاده در ادامه با بیان اینکه موضع ایران درباره تحولات افغانستان ثابت بوده و ما همواره تلاش کرده‌ایم گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را تسهیل کنیم، ادامه داد: «در این راستا ما به تمامی گروه‌های افغانستانی دسترسی داریم و تلاش داریم که اختلافات و شکاف‌ها را کاهش دهیم و گفت‌وگوها را تسهیل کنیم تا افغانستان به امنیت و آرامش برسد چرا که معتقدیم ثبات در این کشور از طریق جنگ و خونریزی حاصل نمی‌شود و تجربه تاریخی این را نشان داده است.» سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگر «ایسنا» درباره حمایت ایران از گروه‌های نخبه در افغانستان که احتمالا در معرض خشونت طالبان قرار خواهند گرفت، گفت: «ما همه تلاش داریم که گروه‌های نخبه در افغانستان در کنار دیگر مردم این کشور از خشونت‌های احتمالی در امان باشند و هر کجا لازم بوده تمامی مساعی خود را در این زمینه به کار برده است. ایران این کار را بدون سروصدا انجام داده و باز هم انجام می‌دهد و ما تلاش داریم که خشونت در افغانستان به حداقل ممکن برسد.»
رایزنی با پاکستان
در ادامه خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره اخبار منتشر شده در ارتباط با سفر وزیر خارجه پاکستان به تعدادی از کشورهای منطقه از جمله ایران طی روزهای آتی اعلام کرد: «این سفر به درخواست وزیر خارجه پاکستان در روز پنج‌شنبه انجام خواهد شد. ایشان طبق آنچه اعلام شده به برخی از کشورهای منطقه سفر خواهند کرد و در روز پنج‌شنبه نیز در سفر به تهران با همتای ایرانی خود و تعدادی دیگر از مقامات کشورمان رایزنی و گفت‌وگو خواهند داشت.» به گزارش «ایسنا»، وی با بیان اینکه موضوع اصلی این سفر حتما مسائل دوجانبه و به ویژه مساله افغانستان خواهد بود، توضیح داد: «ایران به عنوان رکن رکین توسعه و امنیت در منطقه و به عنوان کشوری که تمام تلاش خود را کرده که گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را در افغانستان تسهیل کند طبیعی است که رایزنی‌هایی در سطوح مختلف با کشورهای مختلف از جمله همسایه در این زمینه داشته باشد و در سفر وزیر خارجه پاکستان به تهران نیز یکی از مسائل مهم مورد رایزنی و گفت‌وگو تحولات افغانستان خواهد بود.»
نگاه تهران به مهاجران افغانستانی
وی درباره بحث مهاجران افغانستانی به ایران و نگاه ایران به این موضوع نیز تصریح کرد: «ایران در ۴۰ سال گذشته میزبان چند میلیون مهاجر افغانستانی بوده است. مردم افغانستان همسایه ما هستند، در حوزه تمدنی ما قرار دارند. پیوستگی عمیقی بین دو ملت وجود دارد و تلاش کرده‌ایم شرط همسایگی را همواره به جا آوریم. »
موج جدید مهاجرت‌ها
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه با توجه به شرایط موجود در افغانستان موج جدیدی از مهاجران شکل گرفته است، تاکید کرد: «این موضوع ضرورت تداوم کمک‌های بشردوستانه و نقش‌آفرینی موثر سازمان‌های بین‌المللی در مساعدت برای کاهش آلام و مشکلات مردم افغانستان را می‌طلبد و همکاری و کمک به کشورهایی که با این موضوع مواجه هستند را دوچندان می‌سازد.»
گفت‌وگویی با آنکارا نداشته‌ایم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که برخی از رسانه‌های ترکیه اعلام کرده‌اند بین تهران و آنکارا گفت‌وگوهایی درباره بحث مهاجران افغانستانی و حرکت آنها به سمت ترکیه صورت گرفته است و آیا چنین گفت‌وگوهایی انجام شده است، گفت: «خیر.»
نگرانی ترکیه
همزمان با این تحولات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در تماس با نخست وزیر انگلیس و مقام اروپایی گفت: «اگر اقدامات لازم در افغانستان و ایران انجام نگیرد، با موج جدید مهاجرت مواجه خواهیم شد. برای جلوگیری از بحران مهاجرت باید جامعه جهانی بالاخص اتحادیه اروپا به وظایف خود عمل کند.» به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از آناتولی، نهاد مطبوعاتی ریاست‌جمهوری ترکیه اعلام کرد رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور کشور در گفت‌وگوی تلفنی با بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس ضمن تاکید بر اینکه اولویت ترکیه در افغانستان تخلیه شهروندان خود از افغانستان است، گفت: «ترکیه تنها در صورت ایجاد شرایط مناسب می‌تواند مسوولیت تامین امنیت فرودگاه کابل را برعهده بگیرد.» رئیس‌جمهور ترکیه تاکید کرد: «اگر اقدامات لازم در افغانستان و ایران انجام نگیرد، با موج جدید مهاجرت مواجه خواهیم شد. برای جلوگیری از بحران مهاجرت باید جامعه جهانی بالاخص اتحادیه اروپا به وظایف خود عمل کند.»
