دیپلمات سعودی از بازگشایی کنسولگری‌ها خبر داد
ایران و عربستان در آستانه توافق
دو کشور اوایل مهر ماه چهارمین دور مذاکرات خود را که از فروردین ماه ۱۴۰۰ به میانجیگری و میزبانی بغداد آغاز شده است، برگزار کردند. در همین ارتباط، خبرگزاری فرانسه روز دوشنبه ۱۹ مهر- ۱۲ اکتبر در گزارشی تحلیلی نوشت عربستان سعودی و ایران اخیرا نشانه‌هایی از گرم شدن روابط را نشان داده‌اند، اما کارشناسان می‌گویند برای کاستن از تنش‌ها به اقدامات بیشتری نیاز است. روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی، پنج سال پیش، در پی اقدام ریاض در اعدام آیت‌الله شیخ نمر، رهبر شیعیان عربستان قطع شد. در هفته‌های گذشته گزارش‌هایی از مذاکرات میان ایران و عربستان سعودی در بغداد منتشر شده است.
یک دیپلمات خارجی در عربستان به خبرگزاری فرانسه گفت ایران و عربستان به توافق برای بازگشایی کنسولگری دست یافتند. این دیپلمات اعلام کرد: من فکر می‌کنم اعلام عادی‌سازی روابط شاید در چند هفته آینده اتفاق بیفتد.
این منبع آگاه که مستقر در عربستان است، گفت دو طرف در آستانه توافق برای کاهش تنش بین دو کشور و جنگ نیابتی در منطقه در جریان دور آخر مذاکرات بودند. وی که از جزئیات مذاکره بین دو کشور آگاه است، اضافه کرد که دو طرف «به احتمال بسیار زیاد» در دور جدید مذاکرات که احتمالا چند روز آینده برگزار می‌شود، بر سر «جزئیات نهایی به توافق» می‌رسند.
ادعای خبرگزاری فرانسه در شرایطی مطرح می‌شود که فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان سعودی چند روز پیش ضمن چهارمین دور از گفت‌وگوها میان ایران و عربستان در ماه سپتامبر و امیدواری نسبت به اینکه این گفت‌وگوها بتوانند زمینه حل‌وفصل مسائل میان دو کشور را پدید آورند، گفت این گفت‌وگوها فعلا در مراحل مقدماتی است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران نیز هفته گذشته در سفر به لبنان اعلام کرد مذاکرات ایران و عربستان سعودی «در مسیر صحیح» قرار دارد و تاکید کرد که نیازمند گفت‌وگوهای بیشتری هستیم و تا این مرحله به نتایج و توافقاتی رسیده‌ایم و دو طرف نسبت به اجرای توافقات در زمان «مناسب» خودش اقدام و اطلاع‌رسانی خواهند کرد.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران هم در این خصوص گفته است: «گفت‌وگوها با عربستان در بهترین وضعیت خود در حال پیگیری است. چند دور گفت‌وگو در بغداد درباره موضوعات منطقه‌ای و دوجانبه انجام شده. هیچ پیش‌شرطی از سوی دو طرف مطرح نیست و تلاش داریم در چارچوب مرضی‌الطرفین به آغاز یک روابط پایدار برسیم.» خطیب‌زاده همچنین روز دوشنبه تاکید کرد که طرفین نقشه راه و مسیری را با جدیت در حال گفت‌وگو هستند.
خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش خود نوشته رسانه‌های سعودی نیز در هفته‌های گذشته لحن خودشان را نسبت به تهران تعدیل کرده‌اند. شبکه تلویزیونی الاخباریه که یک رسانه دولتی است هفته گذشته گفت‌وگوهای میان دو کشور را مذاکراتی «مستقیم و صادقانه» توصیف کرد که «به ایجاد ثبات در منطقه منجر خواهد شد».
الاخباریه، علاوه بر این به گفت‌وگوهای «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی در ماه آوریل اشاره کرده که گفته ریاض خواستار «روابط خوب و خاص» با تهران است. ماه گذشته «ملک سلمان» پادشاه عربستان سعودی در سخنرانی مجازی مجمع عمومی سازمان ملل ابراز امیدواری کرد گفت‌وگوها با ایران «به نتایج ملموسی برای اعتمادسازی» و احیای همکاری‌های دوجانبه منجر شود. پادشاه سعودی با وجود این در ادامه تهران را به «حمایت از گروه‌های مسلح» متهم کرد و مدعی شد که تهران باید حمایتش را از این گروه‌ها متوقف کند.
دیپلمات سعودی در ادامه مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت: «عربستان سعودی مایل است درگیری‌ها در یمن را که میلیاردها ریال برای این کشور هزینه داشته متوقف کند.» طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، «علی شهابی»، مشاور دولت عربستان سعودی گفته در حالی که فضای گفت‌وگوها مثبت است تهران باید اقداماتی ملموس به‌ویژه درباره یمن انجام دهد. بعد از آن، ریاض با اقداماتی مانند بازگشایی سفارتخانه‌ها موافقت خواهد کرد. شهابی گفت: «ایران باید گام‌هایی واقعی بردارد نه اینکه فقط گفت‌وگوهای خوب انجام دهد.»
یاسمین فاروق از بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی نیز در این خصوص گفت که اکنون شانس بزرگ‌تری برای رسیدن به توافق وجود دارد زیرا عربستان مطمئن است هیچ واکنش نظامی به حملات ایران وجود نخواهد داشت. فاروق به‌طور خاص به حمله ادعایی حوثی‌ها در سال ۲۰۱۹ اشاره کرد که به‌طور موقت نیمی از تولید نفت‌خام پادشاهی را از بین برد. فاروق به رغم نشانه‌هایی از «فضای مثبت» مدعی شد گفت‌وگو دارای ضمانت‌هایی نیست که ایران «به آنچه توافق شده است - و همچنین حمایت بین‌المللی از چنین مذاکراتی» پایبند باشد.
حسین ایبیش، کارشناس خاورمیانه مستقر در واشنگتن نیز به خبرگزاری فرانسه گفت اکنون که کل منطقه وارد دوران رفع اختلافات شده است، تصور فرآیندی که منجر به وارونه شدن روند موجود شود چندان دشوار نیست ... اما از نظر من پیشرفت قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.
نخستین دور گفت‌وگوها میان ایران و عراق حدود پنج ماه پیش در بغداد برگزار شد و از آن زمان به بعد، این شهر صحنه چند دور گفت‌وگوی دیگر میان تهران و ریاض بوده است. این دیدار در شرایطی برگزار می‌شود که عربستان سعودی در تلاش است خودش را از باتلاق جنگی چند ساله در یمن خارج کند.
دو مقام عراقی دوشنبه پنجم مهرماه به آسوشیتدپرس گفته بودند نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دور جدیدی از مذاکرات را در بغداد برگزار کرده‌اند. این دیدار که یک هفته قبل‌تر برگزار شده بود اولین دیدار میان نمایندگان ایران و عربستان سعودی بعد از روی کار آمدن دولت جدید در ایران به ریاست «سید ابراهیم رئیسی» است.
یک مقام عراقی گفته در این دیدار درباره مسائل بلاتکلیف میان دو کشور که در نقشه‌راه قبلی بر سر آن توافق شده بود، از جمله نمایندگی دیپلماتیک میان دو کشور بحث و تبادل نظر شده است. مقام مورد استناد آسوشیتدپرس که خواسته اشاره‌ای به نامش نشود گفته این جلسه در سطح وزیر نبوده است. وی با وجود این، گفت‌وگوهای انجام‌شده را مثبت توصیف کرد.
