وزیر و سخنگوی وزارت خارجه اعلام کردند
دو خواسته ایران از مذاکرات وین
امیر عبداللهیان نیز در گفت‌وگو با همتای انگلیسی خود، موفقیت مذاکرات در وین را به «رفع تمامی تحریم‌ها، بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان، ارائه تضمین‌های لازم درباره اجرایی شدن نتایج گفت‌وگوها و راستی‌آزمایی اقدامات طرف مقابل» منوط دانست. مذاکرات احیای برجام از فروردین ۱۴۰۰ در شهر وین پایتخت اتریش آغاز شد و در حالی که شش دور خود را سپری کرده بود و طرف‌های آن درباره به نتیجه رسیدنش ابراز خوش‌بینی می‌کردند، از ماه ژوئن با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی متوقف شد. اخیرا پس از چند هفته، اعلام شد این مذاکرات به صورت «حضوری» از ۲۹ نوامبر (هشتم آذر) در وین از سر گرفته می‌شود. بنابر اعلام سرویس اقدامات خارجی اتحادیه اروپا «طرف‌های مذاکره به بحث درباره امکان بازگشت آمریکا به برجام ادامه می‌دهند و اینکه چگونه اطمینان پیدا کنند همه طرف‌ها این توافق را کامل و موثر اجرا می‌کنند.»
ادامه مذاکرات وین
سخنگوی وزارت خارجه در این نشست مطبوعاتی در پاسخ به این سوال که زمان آغاز دور جدید مذاکرات وین مشخص شده است ولی اکنون سوال این است که آیا نتایجی که در شش دور مذاکرات وین حاصل شده کنار گذاشته خواهد شد یا از آنها استفاده می‌شود گفت: «آنچه تا به حال در وین گفته شده و مذاکره شده اگر به سند کامل و تمامی رسیده بود در وین اعلام می‌شد.»
وی ادامه داد: «یکسری پیش‌نویس‌هایی در وین گفت‌وگو شد که پیشرفت‌هایی در آن حاصل شده بود و نکات اختلافی هم باقی مانده بود. همان‌طور که گفتم اصل اساسی در حاکمیت مذاکرات وین این است که همه‌چیز توافق شود تا توافق حاصل شود. یعنی تا درباره همه‌چیز توافق نشود درباره هیچ چیزی توافق نمی‌شود.» خطیب‌زاده تاکید کرد: «ما در جریان مذاکرات وین پیشرفت‌هایی داشتیم. این پیشرفت‌ها قابل توجه بود ولی بن‌بست‌های قابل توجهی نیز داشتیم.»
سفر باقری به چند کشور اروپایی
خطیب‌زاده با اشاره به مشخص شدن تاریخ دور جدید مذاکرات وین گفت: «مذاکرات در تاریخ اعلام شده آغاز و تیم مذاکراتی ایران توسط وزارت خارجه و آقای باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران دنبال می‌شود.» علی باقری‌کنی معاون سیاسی وزارت خارجه ایران و مسوول تیم مذاکره‌کننده ایران است. همچنین به گفته سخنگوی وزارت خارجه کشورمان قرار است معاون سیاسی وزیر خارجه به پایتخت چند کشور اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس سفر کند. به گزارش «ایسنا»، خطیب‌زاده صبح روز دوشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران تاکید کرد: «آقای دکتر علی باقری عازم چند کشور اروپایی هستند و در همین چارچوب به پایتخت کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس و چند کشور اروپایی دیگر از جمله اسپانیا سفر می‌کنند.» وی افزود: «این سفر در مقام معاون سیاسی وزیر خارجه انجام می‌شود و ایشان در طول این سفر در ارتباط با موضوعات دوجانبه و دیگر موضوعات مورد علاقه بین ایران و طرفین رایزنی و گفت‌وگو خواهند کرد.» خطیب‌زاده در همین ارتباط افزود: «البته چون ایشان مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات هستند قطعا در جریان این سفرها درباره گفت‌وگوهای پیش رو نیز رایزنی و گفت‌وگو خواهند داشت.» وی ادامه داد: «آقای باقری درباره مذاکرات نکته‌ای را قبلا گفته بودند و بر این موضوع تاکید کرده بودند که با تمامی اعضای گروه ۱+۴ گفت‌وگو می‌کنند. ایشان در همین ارتباط به مسکو سفر کردند و با مقامات روسیه در این زمینه رایزنی داشتند. سفر به پکن به خاطر پروتکل‌های کرونایی با برخی محدودیت‌ها روبه رو بود. ایشان با مقامات پکن به صورت تلفنی در این زمینه گفت‌وگو کردند. با آقای انریکه مورا، هماهنگ‌کننده برجام نیز گفت‌وگو شد.»
دستورکار مذاکرات از نگاه تهران
در حالی که پیش‌تر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، روز ۱۳ آبان، گفته بود «خنثی‌سازی و رفع تحریم‌ها» در دستور کار دولت این کشور است، اکنون سعید خطیب‌زاده گفت کشورش خواستار لغو تمامی تحریم‌های آمریکا در یک فرآیند قابل راستی‌آزمایی است. سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: «آمریکا برای بازگشت از این مسیر غلط باید تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی که بعد از خروج آمریکا از برجام اعمال کرده همه را یکجا به صورت موثر بردارد.» او اضافه کرد «در بحث مذاکرات وین، موضوع توافق گام به گام مطرح نبوده است». وی همچنین گفت آنچه برای ما مهم است عمل است و متاسفانه عملی که از دولت فعلی آمریکا می‌بینیم در خلاف جهت اعلامی آنها بوده است.
واکنش به سالیوان
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در اردیبهشت ۱۳۹۷ یک‌طرفه از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی (برجام) خارج شد و تحریم‌های وسیعی از جمله تحریم بانکی و نفتی علیه ایران اعمال کرد. ایران یک سال بعد و پس از اعتراض به بی‌عملی اتحادیه اروپا در پنج مرحله تعهدهای برجامی‌اش را کنار گذاشت، درصد غنی‌سازی و ذخیره رادیواکتیو خود را افزایش داد و تاسیساتی را که بعد از برجام از کار انداخته بود فعال کرد. اکنون دولت جو بایدن، رفع تحریم‌ها را منوط به بازگشت ایران به تعهداتش در برجام کرده است. در مقابل ایران بارها از آمریکا خواسته تا ابتدا تحریم‌ها را رفع کند. در این خصوص سخنگوی دستگاه دیپلماسی روز گذشته گفت: «ایالات متحده باید بداند که عضو برجام نیست و نمی‌تواند به اعضای دیگر برجام اظهاراتی را منتسب کند یا درخواست‌هایی داشته باشد و بهتر است اول برادری خود را ثابت کند.» خطیب‌زاده این سخنان را در واکنش به اظهارات جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا مبنی بر اینکه ایران تمایلی برای بازگشت به برجام نشان نداده است، اظهار کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در گفت‌وگویی با شبکه سی.ان.ان گفت: «اعلام کرده‌ایم که اگر ایران آماده بازگشت به اجرای توافق باشد، به توافق برمی‌گردیم. واقعیت این است که ایران هنوز تمایلی برای بازگشت به برجام نشان نداده است.» سالیوان در ادامه بیان کرد: «آمریکا از نزدیک با شرکا و متحدان خود برای ایجاد شرایط لازم برای گفت‌وگو همکاری می‌کند. ما آماده بازگشت به میز مذاکره و ادامه کار روی این موضوع هستیم.»
شرط حضور آمریکا در برجام
طبق بیانیه اتحادیه اروپا، در مذاکره هشتم آذر چین، بریتانیا، روسیه، آلمان و فرانسه هم در این گفت‌وگوها شرکت خواهند کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، آمریکا علاقه‌مند است به مذاکرات ملحق شود به شرط اینکه ایران جدی باشد و پیشرفت‌هایی را که بعد از کنار گذاشتن برجام به دست آورده، به عقب برگرداند. این در حالی است که خطیب‌زاده در نشست خبری روز دوشنبه در پاسخ به سوال دیگری درباره حضور آمریکا در کمیسیون مشترک برجام و تاکید تیم مذاکره‌کننده ایران در مذاکراتی که قرار است هشتم آبان برگزار شود، گفت: «آمریکا عضو برجام نیست و مسیر بازگشتش در ابتدا از حصول اطمینان ایران و ۱+۴ از رفع تحریم‌های اعمال شده از سوی این کشور می‌گذرد. مطمئنا آمریکا تا آن روز نمی‌تواند در کمیسیون مشترک برجام حاضر شود.»
شرط توقف اقدامات جبرانی
سخنگوی وزارت خارجه درباره اقدامات ایران در این مرحله نیز گفت: «تا زمانی که ما این اطمینان قطعی را پیدا نکنیم که تحریم‌های یک‌جانبه، فراسرزمینی و غیرقانونی آمریکا علیه ایران یکجا و موثر و قابل راستی‌آزمایی و همراه با تضمین‌های لازم و عینی رفع نشود ما اقدامات جبرانی خود را متوقف نخواهیم کرد و همان‌طور که گفتم تا درباره همه‌چیز توافق نشود هیچ چیزی توافق نخواهد شد.»
پاسخ به گروسی
خطیب‌زاده همچنین در این نشست در پاسخ به سوال «ایسنا» درباره اظهارات اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که بازرسی‌های این آژانس در ایران را به پرواز در ابرهای متراکم تشبیه کرده و اینکه بعد از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا تدابیر امنیتی درباره تاسیسات هسته‌ای ایران زیاد شده و این موضوع مشکلاتی را برای بازرسان آژانس به وجود آورده است، گفت: «آقای گروسی بهتر از همه می‌داند که ابرهایی که ایشان از آن نام می‌برد ابرهایی است که به صورت مصنوعی بارور و متراکم شده و با زیاده‌خواهی سیاسی برخی از اعضای آژانس این اتفاق رخ داده است.» وی گفت: »من ایشان را به آسمان صاف اساسنامه آژانس، قوانین اجرایی و پادمان هدایت می‌کنم.»
گفت‌وگوهای منطقه‌ای
وی درباره اظهارات صدراعظم اتریش مبنی بر اینکه توافق هسته‌ای به دلیل وجود نداشتن مسائل موشکی و منطقه‌ای در آن توافق کاملی نیست، گفت: «ما درباره منطقه با کسی صحبت نمی‌کنیم درباره موضوع منطقه و مسائل مرتبط با آن باید گفت‌وگوها بین کشورهای منطقه وجود داشته باشد.»
گفت‌وگوی وزرای خارجه تهران و لندن
همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان روز دوشنبه در یک گفت‌وگوی تلفنی با لیز تراس، وزیر خارجه انگلیس درباره برجام بر مسوولیت آمریکا در به وجود آمدن شرایط کنونی تاکید و تصریح کرد که برخی طرف‌ها نیز با مسوولیت‌ناپذیری و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، به بروز وضعیت فعلی دامن زده‌اند.
به گزارش «ایسنا»، امیر عبداللهیان در گفت‌وگو با همتای انگلیسی خود، موفقیت مذاکرات در وین را به رفع تمامی تحریم‌ها، بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان، ارائه تضمین‌های لازم درباره اجرایی شدن نتایج گفت‌وگوها و راستی‌آزمایی اقدامات طرف مقابل، منوط دانست. وزیر امور خارجه کشورمان یادآور شد عادی‌سازی روابط تجاری با ایران یکی از تعهداتی بوده است که طرف مقابل در برجام پذیرفته است و این موضوع باید به نحو کاملی در مذاکرات وین محقق شود. وزیر خارجه انگلیس نیز در این تماس ضمن ابراز خرسندی از اعلام تاریخ برگزاری کمیسیون مشترک برجام، سه کشور اروپایی را جهت دستیابی به پیشرفت در مذاکرات، مشتاق و جدی خواند.
رایزنی سئول- واشنگتن
از سوی دیگر وزارت امور خارجه کره جنوبی امروز اعلام کرد معاون وزیر امور خارجه این کشور گفت‌وگویی درباره ایران با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران داشته است. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری یونهاپ، وزارت امور خارجه کره جنوبی اعلام کرد چوی جونگ کان معاون اول وزیر امور خارجه کره در امور خارجی و رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت‌وگویی تلفنی درباره ایران داشته‌اند و درباره «تلاش‌های ادامه‌دار درباره ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای با ایران» تبادل نظر کرده‌اند. طبق اعلام وزارت خارجه کره، مالی آخرین تحولات پیرامون این مذاکرات را با این مقام کره‌ای در میان گذاشته و چوی نیز آمادگی سئول برای حمایت از تلاش‌های دیپلماتیک را ابراز داشته است. با وجود اینکه کره جنوبی عضو توافق هسته‌ای نیست، با توجه به بلوکه بودن پول‌های ایران در بانک‌های این کشور به بهانه تحریم‌های آمریکا، سئول و واشنگتن معمولا درباره موضوع ایران تعامل می‌کنند. حدود ۷ میلیارد دلار از دارایی ایران تحت تحریم‌های آمریکا که پس از خروج یک‌جانبه این کشور از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ اعمال شدند، در بانک‌های کره جنوبی بلوکه شده است.
