قضیه چین خیلی بدتر از موضوع عراق است
محمدعلی سبحانی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در این رابطه گفت: «احساس میکنم که ما در ایران در مورد عراق دچار برداشتهای اشتباه شدهایم. عراق یک کشور عربی است و مواضعش هم همیشه مواضع اعراب بوده است. اما در این موضوع که بحث، بحث تمامیت ارضی است، حتما باید برخورد کنیم.»
سفیر اسبق ایران در لبنان ادامه داد: «آقایان تصور میکنند از آنجا که روابط عراق با ما خوب است و برداشتهایی وجود دارد مبنی بر اینکه به سقوط صدام کمک کردهایم، و آنهایی هم که بر سر کار آمدند دوستان ما بودند و آنجا علیه داعش اقدام کردهایم، بنابراین تعرض به نام خلیج فارس از سوی عراق یک نامردی بزرگ است. البته ما هم تایید میکنیم که نامردی است، ولی برای من که کارشناس سیاست خارجه هستم، هیچ وقت این تصور نبوده که کشورهای عربی مواضع خود در موضوع خلیج فارس را تغییر دهند؛ ممکن است سکوت کنند یا بعضا بگویند خ.ل.ی.ج، ولی زمانی که اتحادیه عرب، وزرای خارجه و وزرای تخصصی دیگر جلساتی داشتهاند همیشه در بیانیههایشان از این اصطلاح استفاده میکردند. بدون استثنا هم همیشه هم ما محکوم میکردیم و حتی در روابطمان هم تاثیر داشته است.»
سبحانی با بیان اینکه استفاده از این عنوان جعلی برای خلیج فارس هم مربوط به قبل از انقلاب و هم بعد از آن است، افزود: «این مساله یک بحث جعلی و مربوط به دورانی است که پان عربیسم یک رشد سرسامآور داشت و به دلیل مساله فلسطین، اعراب با هم متحد بودند. عبدالناصر که رهبر کاریزماتیک عرب و شخصیت تعیینکنندهای در دنیای عرب بود شکل جعلی خلیج فارس را به کار برد. این کشورها همیشه در حد بیانیههایشان از این عنوان جعلی استفاده میکردند، اما زمانی که سیاست خارجی شما به شکلی است که تنشزدایی دنبال میشود و روابط خوب و قدرت منطقهای دارید، این دهنکجیها و نامردیها کمتر به چشم میخورد، مثالش هم دوستیهایی است که در زمان مرحوم آیتالله هاشمی با کشورهای عرب خلیج فارس وجود داشت یا در زمان آقای خاتمی که گفتمان دموکراتیک خود را نه فقط در ایران و با رای بینظیر مردم بلکه به کل منطقه تحمیل کردند و تمام روشنفکران عرب را جذب کرده بود.»
سبحانی با تاکید بر لزوم برخورد شدید در بحث تمامیت ارضی، عنوان کرد: «قضیه چین به باور من خیلی بدتر از موضوع عراق است. چراکه چین یک کشور عربی نیست؛ کشورهای عربی تاریخچهای دارند که همیشه از این عنوان غلط و جعلی استفاده میکنند، اما چین و کشورهای ماورای منطقه همیشه یا از عنوان خلیج فارس استفاده میکردند یا فارس و عرب را حذف میکردند و به نوعی وسط قضیه را میگرفتند. اما درخصوص موضع چین که بسیار بد و غیرمنتظره بود، باورم بر این است که برخورد مناسبی با موضوع تمامیت ارضیمان نداشتیم.»
وی تصریح کرد: «هم کشورهای عربی که از این عنوان استفاده میکنند، میدانند و هم ما باید تاکید کنیم که ایرانیها هر اختلافنظری هم داشته باشند در موضوع تمامیت ارضی، نظرات متحد و محکمی دارند. نمیدانم چه فکری میکنند که چنین مطالبی را مطرح کردهاند؛ بنابراین ملت و دولت ایران، سازمانهای مردمنهاد، احزاب، جناحها و هر انسانی که علقه ایرانی دارد، این را محکوم میکند. درباره عربها هم به نظرم میآید، چون عراق است و برخی از دوستان ما معتقدند این کشور تحتتاثیر ماست، توقع چنین حرفی را نداشتند، اما باید قبول کرد که کشورهای عربی، عرب هستند. در شرایط حاضر هم دوباره دارند با هم متحد میشوند. قبلا ما و عربها در کنار هم علیه اسرائیل موضع میگرفتیم، ولی الان اسرائیل با بسیاری از کشورهای عربی علیه ایران موضع میگیرد.»