وزن‌کشی فراکسیون مستقلین مجلس دوازدهم در گفت‌وگو با نوری‌قزلجه
وزن میانه‌روها در مجلس جدید
شیرین جمشیدیان : انتخابات ریاست مجلس یکی از نخستین و مهم‌ترین تصمیمات پیش روی مجلس دوازدهم است. اگرچه این مجلس از 7 خرداد ماه آغاز به کار می‌کند، اما رایزنی‌ها برای ریاست آن از همان روزهای بعد از انتخابات آغاز شده است. شنیده می‌شود محمد‌باقر قالیباف، منوچهر متکی، علی نیکزاد، حمید رسایی و مجتبی ذوالنوری برای ریاست مجلس آینده کاندیدا می‌شوند، اما غلامرضا نوری قزلجه، رئیس فراکسیون مستقلین مجلس یازدهم که منتخب مردم در مجلس آینده است، در گفت و گو با گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد » از احتمال کاندیدا شدن برخی افراد که هنوز نامشان مطرح نیست، می‌گوید. او که سابقه حضور در مجلس نهم را نیز در کارنامه خود دارد و در مجلس دهم هم معاون اجرایی علی لاریجانی، رئیس مجلس وقت بود، همچنین به احتمال کاندیدا شدن برخی از اعضای فراکسیون مستقلین مجلس اشاره می‌کند. نوری تعداد اعضای فراکسیون مستقلین مجلس آینده را پیش از مرحله دوم انتخابات 80 نفر اعلام می‌کند و در عین حال تاکید دارد که این عدد احتمالا با برگزاری مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم به 100 نفر افزایش می‌یابد. رئیس فراکسیون مستقلین مجلس یازدهم آنجا که صحبت از سهم فراکسیون متبوعش در هیات رئیسه می‌شود؛ اگرچه عنوان می‌کند به دنبال سهم‌خواهی نیستند و این موضوع بستگی دارد که رقابت برای ریاست مجلس چگونه باشد، اما در عین حال تاکید می‌کند با توجه به اینکه یک‌سوم از منتخبان مجلس دوازدهم در مشی فکری مستقلین هستند، کسب یک‌سوم از ارکان هیات رئیسه یک حالت نرمال و طبیعی است.
سوالم در مورد فراکسیونی است که در مجلس آینده از سوی مستقلین، اعتدالیون و اصلاح‌طلبان تشکیل خواهد شد، این فراکسیون چند عضو خواهد داشت و تا کنون چه جلساتی را برگزار کرده‌اید؟
با توجه به اینکه تکلیف 245 کرسی از 290 کرسی مجلس دوازدهم در مرحله اول انتخابات مشخص شده و بر اساس گرایش‌های سیاسی و حضوری که نامزدها در انتخابات مجلس دوازدهم داشتند، مجموع نمایندگانی که به صورت مستقل در انتخابات حضور پیدا کردند و نامزد شدند و آنهایی که مورد حمایت احزاب معتدل و برخی از احزاب اصلاح‌طلب فعال بودند، در این مرحله حدود 80 نفر می‌شود و ما امیدواریم که با برگزاری مرحله دوم انتخابات در حوزه‌های باقیمانده این عدد نزدیک به 100 نفر برسد.
یعنی این 100 نفر مجموعه‌ای از مستقلین، اعتدالیون و اصلاح‌طلبان مجلس دوازدهم خواهند بود؟
تعدادی از این منتخبین در گروه‌های مستقلین، تعدادی در گروه‌های معتدل و تعدادی هم مستقل هستند و سابقه بعضی از آنها به اصولگرایی یا اعتدالی هم می‌خورد، اما در مجموع این تعداد از عزیزان بنا دارند که در قالب فراکسیون مستقلین قرار گیرند؛ البته نمی‌توانیم نام این فراکسیون را به صورت دقیق بگوییم و نام این فراکسیون در مجلس آینده بستگی به نظر جمع دارد.
تا الان 80 نفر هستند و برآورد شما این است که در مرحله دوم به 100 نفر برسد...
بله، امیدواریم که در مرحله دوم نیز بتوانیم نتایج خوبی را در کرسی‌های باقیمانده به دست بیاوریم.
رئیس این فراکسیون چه کسی خواهد بود؟ در حال حاضر رایزنی‌هایی وجود دارد که چه کسانی احتمالا به عنوان رئیس نامزد شوند؟
با توجه به آن انگیزه‌هایی که این منتخبین دارند و برنامه‌های مهمی که برای مجلس آینده دارند، شاید موضوع ریاست فراکسیون یا هیات رئیسه فراکسیون خیلی مهم نبوده و در خصوص آن بحث نشده است، اما طبیعتا زمانی‌که فراکسیون شکل گرفت با نظر جمعی اعضا و در مجمع عمومی هیات رئیسه، رئیس، نواب و دبیرانشان با نظر اکثریت اعضای فراکسیون انتخاب خواهند شد.
شما در فراکسیون مستقلین به حضور سه گروه اشاره کردید، آیا مشخص است که این سه گروه چه سهم و تعدادی دارند و کدام گروه بر سایر گروه‌ها سنگینی می‌کند؟
تعداد مستقلین بیشتر از سایر گروه‌ها است. یعنی آنهایی که خودشان اعلام کردند که به صورت مستقل در انتخابات حضور پیدا کردند و نزدیک به 70 تا 80 درصد این افراد به صورت مستقل در انتخابات حضور پیدا کردند. بعضا مورد حمایت احزاب با سلیقه‌های مختلف سیاسی هم قرار گرفتند، اما خودشان اعلام کردند که به صورت مستقل در انتخابات حضور پیدا کردند.
چه اولویت‌هایی از سوی فراکسیونی که در مجلس آینده تشکیل خواهید داد، مدنظرتان است و فکر می‌کنید که باید در مجلس دوازدهم چه چیزهایی در اولویت قرار گیرد؟
طبیعتا اولویت ما برگرفته از نظرات مردم خواهد بود که به صورت عملیاتی و در ایام انتخابات این گفت‌وگوهای رودر‌رو با مردم صورت گرفته است. اگر بخواهیم برآیند این درخواست‌ها را دسته‌بندی کنیم، مهم‌ترین آن مباحث اقتصادی و معیشتی مردم است. طبیعتا منتخبان و نمایندگان دوره دوازدهم به خصوص نمایندگانی که عضو این فراکسیون هستند که با مشی مستقلی و با اتکا به آرای مردم رای آوردند و اعتماد مردم را کسب کردند، حتما به دنبال حل مشکلات اساسی و مهم کشور خواهند بود. به همین دلیل هم امروز اقتصاد و مسائل معیشتی از اولویت‌دار‌ترین مواردی است که حتما باید در این مجلس پیگیری شود.
در این راستا طرحی مدنظرتان است که بخواهید به مجلس تقدیم کنید؟
اگر بخواهیم در مجلس روی موضوعات اقتصادی کار کنیم، شاید بخش جزئی از آنها نیاز به طرح‌ها یا لوایح جدید داشته باشد. یعنی صرفا از طریق طرح یا لایحه نیست که ما می‌توانیم مشکلات اقتصادی و معیشتی امروز جامعه را حل کنیم. برخی از اینها نیاز به تصمیم‌گیری در حوزه‌های سیاسی دارد. یعنی باید در حوزه‌های دیگری مصوبات و تصمیماتی گرفت تا بتواند در حل مشکلات اقتصادی کشور گره‌گشا باشد. در کشور ما الان نیاز به رفع ناترازی‌ها در حوزه‌های انرژی و نیاز به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز و زیر‌ساخت‌ها وجود دارد. به نظر می‌رسد در کنار سرمایه‌های داخلی باید بستری را فراهم کنیم که سرمایه‌گذاری‌های خارجی کلانی در این حوزه‌ها در کشور صورت گیرد. بحث رفع تحریم‌های ظالمانه می‌تواند یکی از راهکارها باشد که بخشی از این مشکلات را حل کند. حل مشکل مبادلات مالی و پولی تجار کشورمان با دنیا می‌تواند یکی دیگر از این راهکارها باشد که صرفا موضوعات اقتصادی نیستند، بلکه موضوعاتی در حوزه سیاسی هستند که آنها هم نیاز به حل و فصل و تصمیم‌گیری‌های اساسی دارد تا بتواند به اقتصاد کشور و معیشت مردم کمک کند و ما هم بنا داریم که در این حوزه‌ها همکاری کنیم. البته هر لایحه‌ای که برای حل مشکلات اقتصادی کشور و معیشتی مردم، رفع تحریم‌ها و تصمیماتی از این دست در حوزه‌های سیاسی و دیپلماسی و بین‌المللی باشد، حتما ما کمک خواهیم کرد که این اتفاقات بیفتد.
یعنی آن بخش که شما اشاره کردید مشکلات اقتصادی راه‌حل‌های سیاسی دارد، منظورتان همین لوایح است که دولت بیاورد و مجلس به تصویب برساند؟
بعضی از اینها هم به شکل‌گیری اراده‌ها در کشور نیاز دارد و در این زمینه هم سعی می‌کنیم کمک و گفتمان‌سازی کنیم. به عنوان مثال مجلس دهم بحث FATF و لوایح چهارگانه را تصویب کرده بود و این لوایح به مجمع رفت. اما نمایندگان مجلس یازدهم در همان اوایل بیانیه تندی را نوشتند که ما راضی به این تصمیم نیستیم و از مجمع می‌خواهیم که این لوایح را نهایی نکند. این نه طرح بود و نه لایحه بلکه یک اقدام سیاسی در مجلس بود که این کار را قفل کرد و ما حداقل بنا نداریم از این قفل‌ها بزنیم.
راهبرد فراکسیون مستقلین مجلس دوازدهم، چه خواهد بود و چه اقداماتی را می‌خواهید انجام دهید تا از اقدامات رادیکالی جلوگیری شود؟ یعنی برای خنثی‌سازی اقدامات رادیکالی که در مجلس یازدهم شاهد آن بودیم و در مجلس دوازدهم نیز شاهد آن خواهیم بود چه راهبردی دارید؟
ما از تعداد اعضای فراکسیون مستقلین ابراز خوشحالی می‌کنیم چون از یک عدد خیلی پایین مجلس یازدهم به عدد 80 تا 100 مجلس دوازدهم گذر می‌کنیم. در حالی‌که ما هنوز اکثریت مطلق را در مجلس نداریم که بگوییم هر تصمیمی و هر رایی را که اراده کنیم می‌توانیم بگیریم. شاید خیلی از کسانی‌که می‌توانستند در مجلس در این فراکسیون قرار بگیرند، به دلایل مختلف در فرآیند انتخابات که از مراحل تایید صلاحیت‌ها شروع می‌شد تا رای‌گیری، باز ماندند و ما آن عدد را نداریم که بگوییم هر تصمیمی را که بخواهیم عملیاتی خواهیم کرد. بنابراین حتما ما باید با سایر فراکسیون‌ها تعامل کنیم. چون فراکسیونی که در تفکر مقابل است باز هم اکثریت را دارد البته فعلا آنها به دلیل یکسری اختلافات سیاسی که دارند و موضوعاتی که برای انتخابات هیات رئیسه مجلس است، دچار تشتت‌آرا هستند و منسجم و در یک فراکسیون نیستند با این حال شاید بتوانند دور هم جمع شوند چون از یک مشرب سیاسی می‌آیند و می‌توانند اکثریت را شکل دهند و شاید در این شرایط بتوانند جلوی خیلی از طرح‌های مدنظر ما را بگیرند یا اجازه ندهند که به نتیجه برسد و آرای مخالف ما را داشته باشند چون از اکثریت برخوردار هستند. ما از اکثریت لازم و کافی برای اینکه آرای مدنظر خودمان را در مجلس دوازدهم بگیریم، برخوردار نیستیم، اما نسبت به مجلس یازدهم شاید بتوان گفت بیش از 2 برابر وضعیتمان بهتر خواهد بود. البته در مجلس یازدهم نیز با همین تعداد کم کرسی حداقل از تصویب شدن برخی طرح‌ها و لوایحی که احساس می‌کردیم به ضرر کشور و مردم هستند، جلوگیری کردیم. امیدواریم که در مجلس دوازدهم این اثر‌گذاری بیش از دو برابر باشد و این امیدواری وجود دارد، اما این به معنای آن نیست که ما هر چه بخواهیم اتفاق خواهد افتاد چون ما هنوز به اکثریت لازم نرسیده‌ایم.
راهبردتان برای ارتباط با سایر فراکسیون‌های مجلس آینده چیست؟
فراکسیون‌هایی که در مقابل ما هستند، مشی سیاسی‌شان خیلی مشابه است، اما در عین حال ما هر جا ببینیم که هر فراکسیونی و هر جریان فکری در مجلس به مواضع ما نزدیک‌تر است، حتما با آنها همکاری خواهیم کرد و این می‌تواند برای پیشبرد برخی طرح‌ها و لوایح و برنامه‌ها در مجلس کمک کند. یعنی هر دیدگاهی که به ما نزدیک‌تر باشد و پیشنهاد و تصمیمشان عقلایی‌تر باشد و از منطق قابل دفاعی برخوردار باشد، حتما ما هم با آنها تعامل خواهیم کرد.
تاکنون چه جلساتی با اعضای فراکسیون مستقلین مجلس دوازدهم برگزار کردید؟
با دوستانی که رای آوردند چه آنهایی که در مجلس هستند، چه آنهایی که نمایندگان ادوار بودند و رای آوردند و چه آنهایی که نمایندگان جدید هستند که برای نخستین بار رای می‌آورند، گفت‌وگو‌هایی داشتیم و نشست‌هایی را برگزار کردیم. برخی در شهرستان هستند و به صورت تلفنی ارتباط گرفتیم و برخی به تهران می‌آیند و زیارتشان می‌کنیم و هماهنگی‌های اولیه را برای شکل‌گیری یک فراکسیون منسجم انجام می‌دهیم.
با توجه به اینکه فراکسیون مستقلین احتمالا تا 100 نفر افزایش پیدا می‌کند، چه نقش و تصمیمی برای انتخابات هیات رئیسه متناسب با این ظرفیت جدید خواهید داشت؛ چون گفته می‌شود رایزنی‌ها برای ریاست مجلس آینده شروع شده است، می‌خواهم بدانم موضع فراکسیون شما برای انتخابات هیات رئیسه مجلس چیست؟
ما نسبت به عددی که داریم هم در انتخابات هیات رئیسه مجلس اثر خواهیم گذاشت و به همان اندازه در آن انتخابات نیز حضور خواهیم داشت. البته ما حتما حرف نامزدهای مطرح شده برای ریاست مجلس و دیدگاه‌هایشان را خواهیم شنید و با هر دیدگاهی که احساس کنیم به دیدگاه ما نزدیک‌تر است، تعامل خواهیم کرد. نباید فراموش کنیم که در کشور ما رئیس مجلس مانند سایر کشورها فقط به عنوان سخنگو نیست، بلکه به عنوان رئیس قوه در یکسری مجامع مهم حضور دارد و گاهی در آنجا تصمیمات مهمی هم می‌گیرد. بنابراین به دلیل اختیارات زیادی که رئیس مجلس دارد، دیدگاه این فرد مهم است و باید دید راجع به مسائل کلی و مهم کشور چه دیدگاهی دارد و کدام‌یک از نامزدهای موجود دیدگاهشان و نظراتشان به دیدگاه‌ها و نظرات ما نزدیک‌تر است و بهتر می‌توانیم با آنها کار کنیم و این موارد حتما در اینکه چه کسی را ما برای ریاست کمک کنیم، دخیل خواهد بود. البته این منتفی نیست که از مجموعه ما نامزدی برای ریاست مجلس داشته باشیم و این احتمال چه برای ریاست مجلس و چه برای پست‌های دیگر وجود دارد. به همین دلیل من این موضوع را نفی نمی‌کنم ولی حتی اگر ما نامزدی برای ریاست مجلس داشته باشیم، حتما باید تعاملی با سایر فراکسیون‌های مجلس شکل بگیرد.
گفته می‌شود جلساتی از سوی اصلاح‌طلبان و مستقلین مجلس دوازدهم برای جذب آرا به نفع آقای قالیباف برگزار می‌شود، این خبر را شما تایید می‌کنید؟
اگر اقدام فردی باشد من در جریان نیستم، اما چیزی درمورد اقدام جمعی یا شبه‌تشکیلاتی(چون ما هنوز تشکیلاتی تشکیل نداده‌ایم) نشنیده‌ام. بنابراین احتمال دارد اقدام فردی انجام شده باشد که من در جریان نیستم.
سهمی از هیات رئیسه مجلس دوازدهم می‌خواهید و با توجه به ظرفیتی که فراکسیون مستقلین در مجلس آینده خواهد داشت، می‌توانید کرسی‌هایی از هیات رئیسه را در اختیار داشته باشید؟
ما این را به عنوان هدف در نظر نمی‌گیریم. هدف ما توفیق در مجلس است و تحقق برنامه‌هایی که بتواند گرهی از مشکلات مردم و کشور را باز کند. اما طبیعتا برای رسیدن به آن هدف ابزار و لوازم هم نیاز است که ارکان مجلس و نهادهای مجلس هم جزو این عوامل هستند. ما از این منظر و از این دیدگاه به هیات رئیسه مجلس و سایر ارکان مجلس نگاه خواهیم داشت تا بتوانیم نقش‌مان را ایفا کنیم و همکارانمان در آن ارکان حضور داشته باشند.
یعنی در هیات رئیسه مجلس به دنبال سهم‌خواهی نیستید؟
اینکه بگوییم سهم‌خواهی کنیم و شرط بگذاریم، با دیدگاه‌های همفکران ما که با مشی مستقلی آمدیم و به دنبال کمک به مردم و کشور هستیم، سازگار نیست و اصلا برازنده نیست و به دنبال آن هم نیستیم. اما طبیعتا نسبت به عدد و آرایی که داریم حتما تلاش خواهیم کرد در ارکان مجلس حضور داشته باشیم و در جهت آن اهداف و برنامه‌ها از آنها استفاده کافی را ببریم.
با توجه به عدد فراکسیون مستقلین، فکر می‌کنید احتمال حضور اعضای فراکسیون در چند کرسی هیات رئیسه وجود دارد؟
این موضوع بستگی دارد که رقابت برای ریاست مجلس چگونه باشد. آیا همه فراکسیون‌ها نامزدی برای ریاست مجلس خواهند داشت؟ یا انتخابات ریاست مجلس غیررقابتی خواهد بود و در نهایت یک یا دو نفر نامزد خواهد شد. این موارد بر تعاملات بین فراکسیونی تاثیر می‌گذارد و این مورد نیز بر عددی که در هیات رئیسه تقسیم می‌شود، تاثیر دارد. اما به صورت نرمال حداقل یک‌سوم از نمایندگان در مجلس دوازدهم در این مشی فکری که ما از آن به عنوان مستقلین یاد می‌کنیم، جای می‌گیرند و طبیعی است که یک سوم از این ارکان و موقعیت‌ها را هم داشته باشند یک حالت نرمال و طبیعی است.
ارزیابی‌تان از تعداد افرادی که برای ریاست مجلس کاندیدا می‌شوند، چیست؟
تاکنون به صورت مستقیم و غیرمستقیم شنیده‌ام که 6 تا 7 نفر برای ریاست مجلس اعلام آمادگی کرده‌اند یا در حال فعالیت هستند. اما تصورم این است که انتخابات ریاست مجلس دوازدهم حتما رقابتی خواهد بود و رقابت هم جدی خواهد بود و احتمال تغییر هم وجود دارد.
آیا می‌دانید که از هر فراکسیون چند نفر برای ریاست مجلس کاندیدا می‌شود؟
در مورد کاندیدا شدن افراد شنیده‌ایم، اما اینکه از کدام فراکسیون هستند و آیا فردی وارد شدند یا به صورت فراکسیونی یعنی مورد حمایت فراکسیون سیاسی‌شان هم هستند یا خیر، اطلاعات دقیقی نداریم و به نظر می‌رسد فعلا اشخاص به صورت فردی فعالیت می‌کنند و نهایتا حتما باید نظر و رای فراکسیون سیاسی خود را داشته باشند تا بتوانند رقابت کنند البته احتمال دارد افراد جدیدی هم برای ریاست مجلس دوازدهم کاندیدا شوند.
در مورد فراکسیون خودتان مشخص است چه کسانی احتمال دارد نامزد شوند؟
هنوز کسی اعلام آمادگی نکرده و بنای ما این است در موقعیت‌هایی که می‌توانیم در هیات رئیسه داشته باشیم، به رای فراکسیون بگذاریم و در نهایت کسانی‌که رای می‌آورند، معرفی شوند.
