خودروهای لوکس چقدر مالیات پرداخت کردند؟

بررسی داده‌‌‌های مربوط به اخذ مالیات از خودروهای گران‌قیمت مربوط به سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ که روز گذشته توسط خبرگزاری تسنیم منتشر شد نشان می‌دهد که در این سال‌ها تعداد خودروهای مشمول مالیات افزایشی بوده، این در شرایطی است که مالیات‌دهندگان از مسیرهای مختلف نسبت به پرداخت مالیات تمکین نکردند. بر اساس این آمار، تعداد خودروهای مشمول مالیات از ۱۷۷‌هزار و ۶۰ دستگاه در سال ۱۴۰۰ به ۱۹۷‌هزار دستگاه در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این افزایش ۱۱ درصدی نه‌‌‌تنها از رشد ارزش خودروها حکایت دارد، بلکه بیانگر اثرگذاری سیاست‌‌‌های جدید سازمان امور مالیاتی در شناسایی دارایی‌‌‌های مشمول نیز هست.

در همین بازه، مبلغ کل مالیات تعیین‌‌‌شده از حدود ۱.۹ همت در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۳.۳ همت در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. با این حال، میزان مالیات پرداخت‌‌‌شده در سال ۱۴۰۳ نه‌‌‌تنها رشد نکرده بلکه نسبت به سال‌های قبل کاهش یافته و به حدود ۴۹۳ میلیارد تومان رسیده که نسبت به مبلغ تعیین‌‌‌شده، تنها ۳۷‌درصد را شامل می‌شود. این در حالی است که در سال ۱۴۰۰ میزان وصولی حدود ‌هزار و ۵۶۳ میلیارد بوده است. بنابراین در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۵‌درصد از مبلغ تعیین‌شده محقق شده است. کارشناسان معتقدند که دلایل متعددی همچون نبود ابزارهای قهری موثر و تاخیر در اطلاع‌‌‌رسانی در کاهش تمایل به پرداخت موثر باشد. نسبت پایین اعتراضات ثبت‌‌‌شده نیز نشان می‌دهد که یا فرآیند تعیین مالیات شفاف‌‌‌تر شده، یا اعتماد عمومی نسبت به نتیجه پیگیری‌‌‌های اعتراضی کاهش یافته است.

به‌طوری‌که در سال ۱۴۰۰ تعداد اعتراض به مالیات خودروهای لوکس ۱۶‌هزار و ۱۰۳ نفر بوده حال آنکه در سال ۱۴۰۳ این تعداد به ۹‌هزار و ۷۲۶ نفر رسیده است.

در مجموع طی چهار سال اخیر، بیش از ۷۶۰‌هزار خودرو به عنوان دارایی گران‌قیمت مشمول مالیات شناخته شده‌‌‌اند. از این میان، تنها ۳۹۶‌هزار مورد پرداختی ثبت شده و مجموعا حدود ۵.۳ همت مالیات به خزانه دولت واریز شده است. به این ترتیب اگرچه گام‌‌‌های مهمی در راستای شفاف‌‌‌سازی و شناسایی دارایی‌‌‌های مشمول مالیات برداشته شده است، اما کاهش نرخ وصول نشان‌‌‌دهنده‌‌ چالشی جدی در کارآمدی نظام مالیاتی است. به‌‌‌نظر می‌رسد سیاستگذاران باید علاوه‌‌‌بر اصلاح قوانین و تعیین نرخ‌ها، به تقویت زیرساخت‌‌‌های اجرایی و ابزارهای تشویقی و تنبیهی در این حوزه توجه جدی‌‌‌تری نشان دهند تا سهم این منبع مالی در تامین بودجه عمومی کشور افزایش یابد.

بر این اساس رقم مورد نظر برای خودروهای مشمول مالیات بر خودروهای گران‌قیمت در بودجه سالانه ایران طی سال‌های مختلف به شرح زیر بوده است: در سال ۱۴۰۰، این رقم یک میلیارد تومان در نظر گرفته شد و مالیات به‌‌‌صورت پلکانی برای خودروهای با ارزش بالاتر از این مبلغ اعمال شد (۱ تا ۴‌درصد بسته به ارزش خودرو). در سال ۱۴۰۱: خودروهای با ارزش بیش از یک میلیارد تومان مشمول مالیات بودند، با نرخ ثابت یک‌درصد برای مبلغ مازاد. بر این اساس در سال ۱۴۰۲، آستانه ارزش خودرو به ۳ میلیارد تومان افزایش یافت و مالیات ۱‌درصد برای مبلغ مازاد بر این رقم تعیین شد. در سال گذشته نیز آستانه به ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان رسید، با نرخ مالیات ۱‌درصد برای مبلغ مازاد.

اما امسال طبق لایحه بودجه، آستانه ارزش خودرو به ۵ میلیارد تومان افزایش یافته و مالیات ۱‌درصد برای مبلغ مازاد بر این مقدار اعمال می‌شود.

این ارقام نشان‌‌‌دهنده روند افزایشی آستانه ارزش خودروهای مشمول مالیات است که با توجه به تورم تنظیم شده است.