«دنیای‌اقتصاد» آمار تولید خودروهای تجاری در ۱۰ماه امسال را بررسی کرد
ریزش تولید تجاریسازان
طبق گزارش ارائه‌شده از سوی سه تجاریساز اصلی کشور به سامانه کدال بورس، مجموع تولید آنها در ۱۰ ماه امسال به ۱۲هزار و دو دستگاه رسیده است. با توجه به تولید ۲۲هزار و ۸۹۴ دستگاهی تجاریسازان در ۱۰ ماه مشابه پارسال، تولید سه شرکت اصلی در بازه زمانی مشابه امسال حدود ۴۸درصد افت کرده است.
نصف شدن تولید سه تجاریساز اصلی کشور البته در شرایطی است که نمی‌توان این آمار را به کل تولید خودروهای تجاری در ۱۰ ماه امسال تعمیم داد. چند شرکت بخش خصوصی البته کوچک در کشور وجود دارد که به تولید محصولات تجاری مشغول هستند، با این حال چون وزارت صمت آمار تولید خودرو را منتشر نمی‌کند، اطلاعاتی درباره وضع این شرکت‌ها و تیراژشان در دست نیست. بنابراین تعداد خودروهای تجاری تولیدشده در کشور طی ۱۰ ماه امسال قطعا بیش از ۱۲هزار دستگاه (متعلق به سه شرکت اصلی) است، منتها تا وقتی صمتی‌ها به حبس آمار تولید خودرو پایان ندهند، نمی‌توان میزان دقیق تولید خودروهای تجاری سبک و سنگین کشور را اعلام کرد.
هرچه هست، با توجه به تولید ضعیف سه تجاریساز اصلی در ۱۰ ماه امسال و نصف شدن تیراژشان نسبت به پارسال، مشخص است که وضع تولید خودروهای تجاری به‌خصوص در بخش مدلهای سنگین و به طور ویژه‌تر در حوزه اتوبوس، اصلا خوب و قابل قبول نیست.
این در حالی است که انبوهی از خودروهای فرسوده شامل کامیون، اتوبوس، مینیبوس، ون و وانت در کشور تردد می‌کنند و ضمن ایجاد آلودگی فراوان و هدر دادن سوخت، جادهها را نیز ناامن کرده‌اند.طبق آخرین آمار، از جمع یک میلیون و ۱۰۰هزار دستگاه کامیون، کامیونت و کشنده‌‌‌ای که در کشور تردد می‌کنند، ۲۵۰هزار دستگاه - حدود ۲۳درصد آنها- فرسوده است. همچنین از جمع ۲۲هزار دستگاه اتوبوس درون‌شهری در حال تردد در سطح کشور، ۱۸هزار دستگاه معادل ۸۲درصد فرسوده است.
از طرفی، ۱۳هزار دستگاه از ۲۳هزار دستگاه اتوبوس برون‌شهری در حال تردد در کشور نیز فرسوده هستند که معادل ۵۷درصد کل اتوبوس‌‌‌‌‌‌های برون‌شهری کشور است. در کنار اینها، طبق آماری که به نقل از مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌نقل بار شهرداری‌‌‌‌‌‌های کشور در تیر ماه امسال منتشر شد، حدود یک میلیون وانت بار فرسوده نیز در کشور وجود دارد.
با استناد به این آمارها، حدود یک میلیون و ۳۰۰هزار دستگاه خودروی فرسوده سبک و سنگین غیر‌‌‌سواری در کشور وجود دارد. بنابراین اسقاط این خودروها بسیار ضروری است، چه آنکه ادامه ترددشان به معنای هدر رفتن هرچه بیشتر سوخت، ناامن‌‌‌تر شدن جادهها و افزایش تصادفات و سوانح جاده‌‌‌ای و هوای آلوده‌‌‌تر است.
در این بین، اولویت با اسقاط خودروهای سنگین مانند کامیون‌‌‌ها و اتوبوس‌هاست، زیرا میزان آلودگی که این خودروها تولید می‌کنند و همچنین مصرف سوختشان، بیشتر از خودروهای تجاری سبک است. از طرفی، با از رده خارج کردن این خودروها و جایگزین کردن مدلهای نو، ایمنی جاده‌‌‌های کشور نیز افزایش خواهد یافت. بدون تردید، برای جایگزینی خودروهای فرسوده، نیاز است تا تولید داخل افزایش یابد، هرچند البته واردات نیز می‌تواند کمک بزرگی به نوسازی در این بخش کند.
تولید «خاور» نصف شد
اما نگاهی بیندازیم به آمار تولید سه تجاریساز اصلی کشور در۱۰ ماه امسال که شامل ایرانخودرودیزل، بهمندیزل و سایپادیزل می‌شود.
در این بین، بیشترین تولید نصیب واحد تجاریساز گروه صنعتی ایرانخودرو یعنی ایرانخودرودیزل (با نماد خاور در بورس) شده است. کل تولید این خودروساز در۱۰ ماه امسال هفت‌هزار و ۴۳۷ دستگاه بوده است. این در حالی است که ایرانخودرودیزل در ۱۰ ماه مشابه سال گذشته ۱۴هزار و ۸۴۱ دستگاه محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین این خودروساز افت حدودا ۵۰درصدی تولید را در ۱۰ ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است.همچنین تولید ماهانه ایرانخودرودیزل (در دی) تنها ۴۷۰دستگاه بوده که بیشتر آن به کامیون سنگین مربوط می‌شود.محصولات تولیدی ایرانخودرودیزل در ۱۰ ماه امسال شامل اتوبوس، ون و پیکاپ و کامیون سبک و سنگین می‌شود. بیشترین تولید ایرانخودرودیزل در ۱۰ماه امسال به کامیونهای سنگین با تیراژ پنج‌هزار و ۲۰۵ دستگاه تعلق دارد. در مقایسه با بازه زمانی مشابه پارسال با تیراژ هشت‌هزار و ۵۳۶ دستگاهی، تولید این محصولات ۴۰ درصد افت را نشان می‌دهد. حدود هفت‌درصد از کل تولید ۱۰ماه امسال کامیونهای سنگین ایرانخودرودیزل به دی ماه مربوط می‌شود.
دیگر محصولات تولیدی ایرانخودرودیزل در 10ماه امسال ون و پیکاپ بوده است. ایرانخودرودیزل در بازه زمانی تحت بررسی هزار و 443 دستگاه از این مدل خودروها را به تولید رسانده است.
با توجه به تیراژ چهار‌هزار و 836 دستگاهی ون و پیکاپ در 10 ماه پارسال، تولید این محصولات افت بالغ بر 68 درصدی را نشان می‌دهد. تولید ون و پیکاپ ایرانخودرودیزل در دی ماه فقط 96 دستگاه بوده است. این خودروساز اما در تولید اتوبوس نیز آمار بسیار ضعیفی به ثبت رسانده، به‌نحوی که تیراژ این محصول حتی سه‌رقمی نیز نشده است. کل تولید اتوبوس در ایرانخودرودیزل طی 10ماه امسال 47 دستگاه بوده، در حالی که این شرکت 373 دستگاه اتوبوس در 10 ماه مشابه پارسال تولید کرده بود. بنابراین تولید اتوبوس در ایرانخودرودیزل تقریبا 88درصد کم شده است. این شرکت در دی ماه امسال حتی یک دستگاه اتوبوس نیز تولید نکرده است. ایرانخودرودیزل همچنین در 10 ماه امسال حتی یک دستگاه مینیبوس را به تولید نرسانده است. این شرکت در 10ماه پارسال نیز مینیبوس تولید نکرده بود، بنابراین به نظر می‌رسد کلا قید تولید این محصول را که اتفاقا کشور نیاز فراوانی به آن دارد، زده است.
تیراژ ضعیف سایپادیزل
دیگر تجاریساز بزرگ کشور یعنی سایپادیزل که به گروه خودروسازی سایپا تعلق دارد نیز در 10 ماه امسال با افت تولید سنگینی مواجه بوده است.
طبق اطلاعاتی که سایپادیزل به سامانه کدال بورس ارائه کرده، این شرکت در 10ماه سال‌جاری تنها 601 دستگاه محصول را به تولید رسانده تا کم‌تیراژترین در بین سه تجاریساز اصلی کشور باشد و جایگاه دومی خود را از دست بدهد. با توجه به آمار تولید هزار و 791 دستگاهی سایپادیزل در10 ماه پارسال، تولید این شرکت حدود 65 درصد کاهش پیدا کرده است. این شرکت بیشترین افت را بین سه تجاریساز اصلی کشور در 10 ماه امسال به خود اختصاص داده است. محصولات تولیدی سایپادیزل در 10ماه امسال کامیونت و کامیون سنگین بوده است.
طبق آمار ارائه شده به بورس، تولید کامیونت سایپادیزل در 10 ماه پارسال هزار و 93 دستگاه بوده، بنابراین با در نظر گرفتن آمار 300 دستگاهی بازه زمانی مشابه امسال، تیراژ این محصول 72درصد افت را نشان می‌دهد.
این شرکت در 10 ماه امسال 301 دستگاه کامیون سنگین تولید کرده که با توجه به تیراژ 698دستگاهی این محصول در 10 ماه پارسال، تولید آن 57 درصد افت را نشان می‌دهد.
سایپادیزل در دی ماه امسال تنها 42 دستگاه تولید داشته که 37 دستگاه آن به کامیون سنگین تعلق داشته و پنج دستگاه دیگر نیز نصیب کامیونت شده است. سایپادیزل روزگاری با ولوو کار می‌کرد، اما تحریم‌ها بین این دو جدایی انداخت و این شرکت حالا شرایط مناسبی در تولید ندارد.
سبقت بهمن از سایپا
سراغ واحد تجاریساز گروه بهمن، بهمن دیزل برویم؛ شرکتی که در10ماه سال‌جاری مانند دو تجاریساز وابسته به ایرانخودرو و سایپا، دچار افت تیراژ شده است. این شرکت متعلق به بخش خصوصی، در این سال‌ها از سایپادیزل پیشی گرفته و مدت‌هاست پس از ایرانخودرودیزل دومین تجاریساز کشور به شمار می‌رود.
بنابر آمار ارائه‌شده به سامانه کدال بورس، بهمنیها در 10 ماه امسال سه‌هزار و 946 دستگاه تولید داشتهاند.
بهمنیها در 10ماه مشابه پارسال شش‌هزار و 262دستگاه تولید داشتهاند، بنابراین تیراژ آنها در بازه زمانی مشابه امسال نسبت به پارسال حدود 37 درصد افت را نشان می‌دهد. با توجه به این آمار، کمترین نرخ افت تولید بین سه تجاریساز اصلی کشور در 10 ماه امسال، نصیب بهمندیزل شده است. بهمندیزل همچنین در دی امسال 669دستگاه تولید داشته که این آمار حدود 11درصد از کل تولید 10 ماهه این خودروساز را شامل می‌شود.
این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی کامیونت، مینیبوس، کامیون و «کاربری‌‌‌‌‌‌ها» را به تولید رسانده که در این بین، سهم اعظم نصیب کامیونت ۶ تن شده است.
کل تولید این محصول در 10 ماه امسال هزار و 151 دستگاه بوده که نسبت به مدت مشابه پارسال از افت حدودا 52 درصدی حکایت دارد. بهمن دیزل کامیونت ۸تن را نیز در لیست محصولات خود دارد که در 10 ماه امسال 360 دستگاه تیراژ داشته است. تیراژ این محصول در 10 ماه امسال، 58 دستگاه بیش از مدت مشابه سال گذشته است. در گروه کامیون (شامل کامیون و کامیون پنج‌تن)، تولید بهمن دیزل از هزار و 752 دستگاه 10 ماه پارسال به هزار و 106 دستگاه در مدت مشابه امسال رسیده است. بنابراین تولید این محصول در بهمن دیزل تقریبا 37درصد
کم شده است.
طبق اعلام بهمن دیزل، این شرکت در ۱۰ ماه امسال کامیون پنج تن تولید نکرده، حال آنکه در مدت مشابه پارسال ۱۲ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود.
محصولات کاربری بهمن دیزل نیز در ۱۰ ماه پارسال تیراژ هزار و ۴۲۱ دستگاهی را ثبت کرده بودند. این در حالی است که در ۱۰ ماه امسال تولید این محصولات ۵۰۱ دستگاه بوده است. با این حساب، تولید محصولات کاربری بهمن دیزل ۶۴درصد نسبت به ۱۰ ماه سال گذشته افت کرده است. در بین دیگر محصولات بهمن دیزل، مینیبوس نیز با کاهش تولید مواجه شده است. کل تولید این محصول در ۱۰ ماه امسال ۲۶۵دستگاه بوده که نسبت به بازه زمانی مشابه پارسال با تیراژ ۳۸۶دستگاهی، افت ۳۱ درصدی را حکایت می‌کند.
