این نخستین انتخابات پس از تغییر ساختار سیاسی و حذف جایگاه نخست‌وزیری است. در سال گذشته نظام سیاسی ترکیه با برگزاری رفراندوم از سیستم پارلمانی به ریاستی تغییر یافت و با این تغییر، جایگاه رئیس‌جمهوری با انتخاب مستقیم از طرف مردم و نیز حذف مقام نخست‌وزیری به‌عنوان رئیس دولت و قوه مجریه، از جایگاهی تشریفاتی به جایگاه تصمیم‌گیر و اجرایی ارتقا یافت و اختیارات جدیدی به رئیس‌جمهوری محول شد. اگرچه ساختارجدید طی همه‌پرسی مورد تایید مردم قرار گرفت ولی منتقدان جدی آن از جمله دبیرکل حزب اپوزسیون خواهان بازگردانده شدن سیستم پارلمانی هستند. انتخاب رئیس‌جمهوری در قانون جدید از نظام اکثریت مطلق پیروی می‌کند. تغییرات ایجاد شده در نظام انتخاباتی، تحولات منطقه‌ای، بحران اقتصادی و شرایط حاکم بر فضای داخلی ترکیه پس از کودتای نافرجام بر حساسیت انتخابات ۲۴ ژوئن افزوده است که رقابت ۶ کاندیدا را جذاب‌تر می‌کند.

اردوغان و ائتلاف جمهور

رجب طیب اردوغان، دبیرکل حزب عدالت و توسعه و رئیس‌جمهوری کنونی ترکیه، بخت نخست انتخابات پیش رو است. وی پس از تکیه بر صندلی نخست‌وزیری از سال ۲۰۰۳ تاکنون همواره در صدر ساختار سیاسی ترکیه بوده‌ است. وی پس از تجربه شهرداری استانبول در حزب اسلامگرای رفاه به رهبری نجم‌الدین اربکان مسیر سیاست را در مجلس ملی پیش گرفت و پس از انشقاق از حزب سعادت به همراه چهره‌های دیگری از طیف اسلامگرایان میانه‌رو حزب اعتدال و توسعه را بنا نهاد. حزبی که از بدو تاسیس تاکنون حضور بلامنازع در سپهر سیاسی ترکیه داشته‌است. اردوغان پس از تجربه نخست‌وزیری در سه دوره متوالی در آگوست ۲۰۱۴ به‌عنوان دوازدهمین رئیس‌جمهوری ترکیه به کاخ ریاست‌جمهوری راه یافت. این نخستین‌بار بود که رئیس‌جمهور ترکیه با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شد. پس ازانتخاب وی به این سمت که جایگاهی نسبتا تشریفاتی بود اقدامات حزب آک‌پ برای تغییر ساختار سیاسی تسریع یافت. از طرفی طبق قانون رئیس‌جمهوری نمی‌توانست عضو هیچ حزبی باشد و اردوغان مجبور به استعفا از حزب شد ولی پس از اصلاح قانون در مجلس دوباره به حزب بازگشت.

از رخدادهای بسیار مهم دوره ریاست‌جمهوری اردوغان کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ بود. پس از شکست کودتا شرایط فوق‌العاده در این کشور اعلام شد که به‌رغم سپری شدن حدود دو سال تداوم دارد. منتقدان اردوغان تداوم دو ساله شرایط فوق‌العاده را بهانه‌ای برای تسویه حساب‌های سیاسی می‌دانند. اردوغان به‌عنوان نماینده ائتلاف موسوم به «ائتلاف جمهور» متشکل از احزاب ملی‌گرای «اتحاد بزرگ» (ب‌ب‌پ) و «حرکت ملی‌گرا» (م‌ح‌پ) و حزب اعتدال و توسعه در انتخابات حضور خواهدیافت. دولت باغچه‌لی، رهبر حزب م‌ح‌پ، پس از جدا شدن تعدادی از چهره‌های موثر حزب برای جلوگیری از تضعیف بیشتر حزبش در اقدامی هوشمندانه پیشنهاد تشکیل ائتلاف با آ‌ک‌پ و حمایت از اردوغان را مطرح کرد که منجر به تشکیل ائتلاف جمهور شد. افت ۹ درصدی آرای آ‌ک‌پ در انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ملی نشانه‌ای از احتمال عدم موفقیت در انتخابات بعدی بود که اردوغان را پای میز مذاکره با باغچه‌لی کشاند. حال آ‌ک‌پ با تقویت خود پس از حضور ملی‌گرایان و م‌ح‌پ با نزدیک شدن به شانس اول انتخابات در تلاشند با کمک کاریزمای اردوغان پیروز انتخابات آتی باشند.

اینجه، تضمینی برای ترکیه

حزب جمهوری‌خواه خلق، دومین حزب ترکیه و اپوزسیون دولت در مجلس، به جای دبیرکل با یکی از نمایندگان شاخص خود در مجلس در انتخابات ریاست‌جمهوری حاضر خواهدشد. محرم اینجه پس از رایزنی‌ها از بین چهره‌های شاخصی مانند عبداللطیف شنر، وزیر اسبق دارایی و دولت و از موسسان حزب آ‌ک‌پ، ایلهان یازیجی، نماینده مجلس ملی، ییلماز بویوک‌ارشن، عضو ارشد سابق حزب چپ دموکراتیک و شهردار کلانشهر اسکی‌شهر و چند چهره دیگر به‌عنوان نامزد حزب ج‌ح‌پ برگزیده شد. وی فعالیت حزبی را با حزب جمهوری‌خواه خلق آغاز کرد و از سال ۲۰۰۲ تاکنون تجربه پنج دوره پیاپی نمایندگی مجلس ملی ترکیه از حوزه انتخابیه یالووا را دارد.

او در آخرین کنگره حزب نیز رقیب کمال قیلیچداراوغلو، دبیرکل کنونی ج‌ح‌پ بود. انتخاب رقیب حزبی برای انتخابات ریاست‌جمهوری بسیار حائز اهمیت بود. انتقادات درون حزبی پس از ائتلاف با حزب ملی‌گرای م‌ح‌پ و حضور این حزب لاییک و چپگرا با کاندیدایی اسلامگرا چون اکمل‌الدین احسان‌اوغلو در انتخابات ۲۰۱۴ ریاست‌جمهوری، در انتخاب محرم اینجه بسیار موثر بود. اینجه با شعار «تضمین برای آینده ترکیه» در این انتخابات به رقابت می‌پردازد.

اخبار مرتبط