تنش‌ها در خلیج‌فارس ادامه می‌یابد
غیبت امیر قطر در نشست ریاض
اگرچه امیر قطر سه‌شنبه ۱۳ آذر پیام مکتوبی از پادشاه عربستان برای حضور در این نشست دریافت کرده بود، اما گزارش‌ها حاکی است که تمیم بن‌حمد آل‌ثانی، امیر قطر، در سی و نهمین نشست سران شورای همکاری خلیج‌فارس که دیروز یکشنبه در ریاض برگزار شد، شرکت نکرد. در این نشست حمد بن‌عیسی آل‌خلیفه، پادشاه بحرین، صباح‌الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت و فهد بن محمود آل‌سعید، معاون نخست‌وزیر عمان حضور داشتند. وزارت‌خارجه قطر اعلام کرد که وزیرخارجه این کشور در این نشست شرکت خواهد کرد.
احمد المُرَیخی مدیر روابط‌عمومی وزارت‌خارجه قطر در توییتر نوشت که سلطان المریخی، وزیر مشاور در امورخارجه این کشور به‌عنوان سرپرست هیات نمایندگی قطر در نشست شورای همکاری خلیج‌فارس، به ریاض رفت. عدم حضور امیر قطر در ریاض با واکنش فوری شیخ خالد بن‌احمد آل‌خلیفه، وزیرخارجه بحرین روبه‌رو شد که در توییتی، تصمیم قطری‌ها را برای فرستادن وزیرخارجه به‌جای امیر، به باد انتقاد گرفت. وزیرخارجه بحرین در توییتی نوشت که امیر قطر باید «خواسته‌های منصفانه» را می‌پذیرفت و در نشست شرکت می‌کرد. او پیش از آغاز نشست نیز از قطری‌ها انتقاد کرده و گفته بود که این کشور «همه پل‌های پشت سرش» را خراب کرده است.
این شورا در دو سال اخیر متاثر از بحران دیپلماتیک قطر قرار گرفته است. در شورای همکاری خلیج‌فارس، کشورهای کویت و عمان خود را از بحران قطر دور نگاه داشته‌اند و با این کشور روابط عادی دارند. گزارشگر الجزیره می‌افزاید معلوم نیست این نشست چقدر بتواند بر مناقشه موجود میان اعراب تاثیر بگذارد، زیرا «این شورا سال‌هاست که از هدف اصلی و کارکرد خود که برقراری پیوندهای نزدیک میان دولت‌های عضو بوده دور شده است.» لوسیانو زاکارا، محقق مسائل خلیج‌فارس در دانشگاه قطر به الجزیره می‌گوید: «از زمان اولین بحران شورای همکاری در سال ۲۰۱۴، این شورا ناتوانی خود برای میانجیگری را نشان داده و نیز اثبات کرد که نقش کم اهمیتی در حل‌وفصل تنش‌ها میان دولت‌های عضو دارد.»
این شورا برای تقویت روابط «درون عربی» در سال ۱۹۸۱ تاسیس شد تا پیوندهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و امنیتی میان دولت‌های عضو را تحکیم بخشد؛ اما به گفته «محجوب زویری»، مدیر مرکز مطالعات خلیج‌فارس در دانشگاه قطر، این «سنت» به ابزاری در دست عربستان برای تقویت نقش خود به‌عنوان قدرت منطقه‌ای تبدیل شده است. او به الجزیره می‌گوید: «عربستان بدون این شورا هیچ قدرتی در منطقه ندارد. این شورا عربستان را در جایگاه رهبری سیاسی و اقتصادی نشانده است. به همین دلیل است که این کشور اصرار دارد که شورا پا بر جا بماند.»
در هر حال، عربستان و متحدانش برای قطر شروط ۱۳ گانه‌ای برای پشت‌سر گذاشتن بحران و عادی شدن روابط گذاشتند که تعطیلی شبکه تلویزیونی الجزیره، قطع رابطه سیاسی با ایران، اخراج اعضای اخوان‌المسلمین و تعطیلی پایگاه نظامی ترکیه در قطر از جمله آنها است. به‌دلیل ترس از زمزمه‌های فروپاشی این شورا بود که امارات طی همکاری با عربستان یک شراکت اقتصادی- نظامی جدا از شورای همکاری ترتیب داد تا در صورت فروپاشیدن آن، روابط این قطب عربی پا بر جا بماند؛ با این حال، زویری معتقد است که اروپا اصرار دارد تا این شورا پا بر جا بماند زیرا حضور این شورا می‌تواند مانعی در برابر ایران به‌عنوان رقیب دنیای اهل سنت باشد. زویری در مورد دعوت از امیر قطر هم می‌افزاید: «دعوت کشور میزبان از رهبران کشورها یک سنت است. این فقط تشریفات است» اما پذیرش یا عدم پذیرش آن به کشور مربوطه یا میهمان بستگی دارد.
ارسال نظر