زندگی مردم بر هم ریخته است
چگونه هایژوی چین منفجر شد؟
دولت قول داده بود که عقبنشینی کند و به مردم اجازه دهد جاهطلبیهای خود را آشکار کنند و میلیونها نفر برای انجام این کار به هایژو هجوم آوردند. به نوشته نیویورکتایمز، زی سال گذشته سفر امیدوارکنندهای را انجام داد و به دیگرانی از استان هوبی پیوست که در این منطقه متراکم از کلانشهر جنوبی گوانگژو ساکن شده بودند. آنها در کارخانههای نامتعارف زحمت میکشیدند، پارچه یا رشتههای کنجدی میفروختند. اما وقتی چند ماه پیش او را دیدم، امیدش کمرنگ شده بود. بهدلیل کندی اقتصاد، او به مدت دو هفته بیخانمان بود و سپس پول جمع کرد تا یک اتاق ۱۰متر مربعی را با قیمت ۱۲۰دلار در ماه اجاره کند.
زی، ۳۱ساله مردی نرمخو و با شانههای افتاده پس از سالها خم شدن روی چرخ خیاطی میگوید: «برای همه کار کافی نیست. شما نمیتوانید هر شب به رختخواب بروید و صبح به دنبال کار بگردید. خیلی خستهکننده است.» بعد از اینکه یک قرنطینه سخت کووید کارخانهها را خاموش و مغازههای نودل را تعطیل کرد، اوضاع بسیار بدتر شد. در ماه اکتبر، زی نزدیک به یک ماه در قرنطینه قرار گرفت. چند هفته بعد، هایژو در میان نارضایتیها منفجر شد. اوایل هفته گذشته در اعتراض به محدودیتهای «کووید صفر» در سراسر کشور، صدها کارگر از قوانین قرنطینه سرپیچی کردند و روز سهشنبه به خیابانهای هایژو هجوم آوردند و خواستار آزادی شدند. آنها موانع خیابانها را از بین بردند و بطریهای شیشهای پرتاب کردند و فریاد زدند: «به قرنطینه پایان دهید!» درحالیکه افسران پلیس با لباسهای مخصوص قرنطینه در کوچهها راهپیمایی میکردند، برای ایجاد ارعاب باتونها را به سپرهایشان میکوبیدند و فریاد میزدند. این فوران یک تصویر قوی از این بود که سختترین محدودیتهای همهگیری جهان چقدر زندگی در چین را به هم ریخته است.
شی جینپینگ، رهبر قدرتمند این کشور، در حال گسترش تسلط حزب کمونیست چین بر مردمش است و او حتی از مائو تسه تونگ پیشی گرفته است. شی موفقیت «کووید صفر» را با مشروعیت خود به عنوان حاکم گره زده است و اجرای آن بر پرورش روحیه آزادگی که هایژو و چین را بسیار پر جنب و جوش کرده بود، اولویت دارد. این تغییر رویه حزب حتی به افرادش ضربه میزند. پس از سرکوب خشونتآمیز تظاهرات دموکراسیخواهانه در میدان «تیان آنمن» در سال۱۹۸۹، پکن یک معامله ضمنی انجام داد: «در ازای اعطای محدود آزادیهای سیاسی، مردم ثبات و آسایش خواهند داشت.» اما با افزایش محدودیتها، در حال حاضر ثبات و راحتی کاهش یافته است. طبق یک برآورد، نزدیک به ۵۳۰میلیون نفر - تقریبا ۴۰درصد از جمعیت- در اواخر نوامبر تحت نوعی قرنطینه بودند. مردم بهدلیل تاخیر در مراقبتهای پزشکی جان خود را از دست دادهاند یا گرسنه ماندهاند.
در حال حاضر، دستگاه امنیتی چین برای سرکوب تظاهرات علیه «کووید صفر»- گستردهترین اعتراضاتی که چین از زمان تیان آنمن به خود دیده- تحرک فراوانی پیدا کرده است. پلیس شرکتکنندگان را در سراسر کشور بازداشت و تهدید کرده است. دولت، درحالیکه علنا اعتراضات را قبول ندارد، همچنین سعی کرده است با کاهش محدودیتها، از جمله لغو برخی از قرنطینهها در گوانگژو، خشم عمومی را کاهش دهد. حتی اگر شی آتش نارضایتیها را خاموش کند، ممکن است ناامیدیها، همچون آتش زیر خاکستر عمل کند. «کووید صفر» تا حدی حالا سهل گرفته شده است. این سیاستی است که نماد اراده حزب بر مردم بود.
برای بسیاری از چینیها، چنین سلطهای انتظار پیشرفت مداوم آنها را متزلزل کرده و جاهطلبی و تمایل آنها به ریسک کردن را از بین برده بود. شاید این تغییر در هیچجا به اندازه بزرگترین کلانشهرهای جنوب چین، یعنی گوانگژو و همسایهاش شنژن، تاثیرگذار نباشد. اینجا بود که اصلاحات بازار چین برای اولینبار آغاز شد. در این راستا خبرنگاران نیویورکتایمز میگویند: «من و همکارم اوایل سال جاری دو هفته را در منطقه گذراندیم تا ببینیم چگونه این قرنطینهها به ناامیدی و اضطراب دامن زده است؛ احساساتی که کاملا در تضاد با دیدگاه پیروزمندانه جوانسازی ملی بوده که شی ترویج کرده است.»
در قلب جذابیت منطقه، همه شغلی برای افراد با هر تخصصی وجود داشت: «کارخانههایی برای مهاجران روستایی، نیروگاههای فناوری برای کدنویسان مشتاق، ویترین فروشگاهها برای کارآفرینان.» هرکسی میتوانست برای یک زندگی بهتر کار و تلاش کند. زی سال گذشته به گوانگژو نقل مکان کرد و به دنبال دستمزد بالاتر برای حمایت از دو فرزند خردسالش بود. اما هنگامی که به آنجا رسید، او با شلوغی متفاوت از آنچه انتظار داشت، برخورد کرد. بسیاری از کارخانهها بهدلیل کندی اقتصاد و کاهش تقاضاها برای خرید لباس، فعالیتهای خود را بهشدت کاهش داده بودند. هر روز صبح، زی در میان انبوهی از جویندگان کار به محلهای مختلف برای پیدا کردن کار میرفت؛ اما شغلی پیدا نمیکرد و اگر کاری پیدا میکرد، کارهای بسیار ساده بودند. در ماه اوت، او ۴۰ تا ۵۰دلار در روز درآمد داشت. او شنیده بود که مردم قبل از همهگیری دو برابر درآمد داشتند. به نظر میرسد سیاستهای شی فقط ضرر و زیان به کارخانهها نرسانده است و این ضرر و زیان حتی به آسمانخراشها و شرکتهای لوکس آنجا هم رسیده است. در این میان میتوان به شرکتهای غول اینترنتی مانند علیبابا اشاره کرد که ۳میلیارد دلار در ۹ماه اول سال از دست داد.