بایدن و مودی به هم نزدیکتر میشوند
توفیق اجباری
نشریه اکونومیست در سرمقاله این هفته خود به نقد دوستی ناگریز آمریکا و هند در سایه اجتناب از چین پرداخته است. آمریکاییها امیدوارند بتوانند با هند به توافقات نظامی دست یابند. مودی به همراه وینستون چرچیل، نلسون ماندلا و ولودیمیر زلنسکی، از معدود رهبران خارجی خواهد بود که بیش از یکبار در جلسه مشترک کنگره سخنرانی میکند.با توجه به گزارشهای اکونومیست از آسیا، بهنظر میرسد غول آسیای جنوبی به سرعت درحال نفوذ در اقتصاد جهانی است. اقتصاد آن پنجمین اقتصاد بزرگ جهان است و جمعیت مهاجران دور از وطن ۱۸میلیونی هند از آمریکا تا خلیجفارس درحال رشد است. هند متوجه است که درحال حاضر تلاش آمریکا برای دفاع از جایگاه خود در آسیا را ارج نهد؛ چراکه برای پیشگیری از خطر تهاجم چین ضروری است.
اگرچه هند کشوری بزرگ، سرمایهدار، دموکراتیک و محتاط در رابطه با چین است؛ اما همچنین درگیر فقر و سیاستهای پوپولیستی مانده است. از مصاحبه اکونومیست با سوبرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند به نظر میرسد که در حال حاضر این کشور در حال نادیده گرفتن بقایای نظم غربی پس از ۱۹۴۵ است.انتظار میرود که تولید ناخالص داخلی هند که یکی از سریعترین اقتصادهای درحال رشد است، تا ۲۰۲۸ از ژاپن و آلمان پیشی بگیرد. برخلاف ببرهای آسیای شرقی، صادرات هند در بخش خدمات ریشه دارد و در حال حاضر هفتمین فروشنده بزرگ جهان است. بخش خدماتی هند تنها در اپراتورهای مراکز تماس خلاصه نمیشود، بلکه تا دانشمندان داده گلدمنساکس نفوذ داشته است. زیرساختها در زمان مودی و دولتهای قبلی بهبود یافته است و انتظار میرود به کمک تنوع زنجیرههای تامین خارج از چین، تولید افزایش یابد.
درحال حاضر اپل ۷درصد از آیفونها را در هند مونتاژ میکند. جوانان غیرماهر و بیکار هندی، نقطه ضعف اصلی این کشور به حساب میآیند. دولت در تلاش است با حرکت بهسوی دولت رفاه دیجیتال، جوانان را تحت پوشش قرار دهد. تا حدی به لطف جمعیت میلیونی دور از وطن، قدرت نرم هند درحال فراگرفتن جهان است. روسای شرکتهای آلفابت، آیبیام و مایکروسافت و روسای سه موسسه از پنج دانشگاه برتر کسبوکار آمریکا، هندیتبار هستند. با انعکاس دستاوردهای هندی-آمریکاییها، ۷۰درصد از عموم مردم آمریکا نسبت به هند نظر مثبت دارند؛ درحالیکه این رقم برای چین ۱۵درصد است.نزدیکی امروز آمریکا ثمره تلاش ۲۵ساله برای توسعه روابط تحت تاثیر تغییرات سیاسی در هر دو کشور است.
هند بخشی از گفتوگوی چهارجانبه امنیتی است که بهعنوان چهار یا QUAD نیز شناخته میشود؛ ائتلافی استراتژیک میان آمریکا، هند، ژاپن و استرالیا است که حفظ مذاکرات بین کشورهای عضو را باعث میشود. آمریکا برای تقویت قدرت دفاعی هند، مجموعهای از قراردادهای نظامی را مطرح کرده که برخی از آنها ممکن است طی دیدار هفته آینده در واشنگتن امضا شود و به این ترتیب همکاریهای نظامی-فناوری تقویت شود. دولت بایدن بر این باور است که این بزرگترین نقطه عطف در روابط دوجانبه از زمان دستیابی به توافقنامه همکاری غیرنظامی-هستهای در ۲۰۰۵ خواهد بود. با تمام این اوصاف رابطه هند و آمریکا با دو خطر بالقوه مواجه است. اول آنکه شبهاتی در گرایش غربگرایانه هند که پس از درگیریهای مرزی با نیروهای چینی در ۲۰۲۰ آشکار شد، وجود دارد و اساسا عملگرایانه است. از نظر ایدئولوژیک، هند به کشورهای غربی بدبین است و ادعای رهبری جهانی آنها را قاطعانه رد میکند.
هند درحالی بدل به شریک استراتژیک آمریکا شده است که بیاعتمادی خود به غرب را به وضوح نشان میدهد. در وضعیتی که هند وابسته به تسلیحات روسی است، بعید به نظر میرسد بهطور رسمی با آمریکا همپیمان شود. از سوی دیگر مشخص نیست آمریکا تا چه حد میتواند از هند انتظار حمایت داشته باشد. هند در نهایت به دنبال تقویت دفاع زمینی خود در برابر چین است و قصدی برای حضور در مناقشه تایوان ندارد.از منظر اکونومیست، دومین مورد اختلاف نظر، حملات مودی به هنجارهای لیبرال است. دولت فعلی به رهبری حزب ملیگرای هندو و اسلام هراس، بهطور روزافزونی با بیش از ۲۰۰میلیون نفر از مردم خود درگیر است. کشتار گروهی و سلب مالکیت مسیحیان و مسلمانان رو به افزایش است. آزادی مطبوعات زیر سوال رفته است و دادگاهها عمدتا نمایشی برگزار میشوند. اگرچه به نظر میرسد دموکراسی هندی بر پا خواهد ماند، اما درحال حاضر کشوری غیرلیبرال است.
این واقعیت که تنها ۶۰میلیون نفر از ۴/ ۱میلیارد جمعیت آن شغل رسمی دارند، وضعیت بالقوه انفجاری در کشوری است که آن را مستعد آشوب میکند.برخی معتقدند که آمریکا در معرض خطر تکرار اشتباه تاریخی با چین است؛ تقدیم مزایای اقتصادی به رقیبی که در نهایت به دشمنی با این کشور خواهد پرداخت، حتی اگر بعید به نظر رسد. باوجوداین، تنها برنده رد همکاری با هند بهدلیل عدم انطباق ایدئولوژی و دموکراسی حاکم بر این کشور با آرمانهای غربی، چین خواهد بود. همچنین نشاندهنده ناتوانی آمریکا در تطابق با دنیای چند قطبی فعلی است.از نظر اکونومیست، آمریکا و متحدانش باید درباره هند واقعبین باشند و تلاش کنند همپوشانی خلاق بین منافع غرب و هند بیابند. در این زمینه تلاشهای دولت بایدن برای تسریع انتقال فناوری به هند امیدوارکننده به نظر میرسد. با تقویت صنعت دفاعی هند، آمریکا امیدوار است این کشور را از سلاحهای ارزان روسی دور کند و منبع جدید و مقرون به صرفه تسلیحاتی را برای سایر دموکراسیهای آسیایی فراهم کند.
سایر زمینههای همکاری بین این کشور میتواند شامل انرژی پاک و فناوری باشد که هر دو به دنبال اجتناب از اتکا به چین هستند.سیاست خارجی آمریکا همواره ترکیبی از واقعگرایی با آرمانگرایی بوده است. به عقیده اکونومیست، آمریکا باید علیه حملات به هنجارهای دموکراتیک و حقوق بشر در هند موضعگیری کند. هند نیز باید به این رویه که هرچه قدرتمندتر شود، تحت نظارت بیشتری قرار خواهد گرفت، عادت کند.