بحران اجتماعی در سرزمین اژدهای زرد

به گزارش سی‌ان‌ان، بر اساس داده‌های منتشرشده توسط وزارت امور مدنی چین، حدود ۶.۱میلیون زوج در سال۲۰۲۴ ازدواج خود را ثبت کردند که ۲۰.۵درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است. از زمانی که این وزارتخانه شروع به انتشار آمار در سال۱۹۸۶ کرد، این یک رکورد پایین است.کاهش شدید ازدواج‌ها -و تولدها - چالشی جدی برای پکن ایجاد می‌کند؛ زیرا با فشار نیروی کار رو به کاهش و جمعیت به سرعت در حال پیر شدن و کندی اقتصاد کشور دست و پنجه نرم می‌کند. کاهش شدید تعداد ازدواج‌ها در سال۲۰۲۴، پس از یک بازگشت کوتاه در سال۲۰۲۳ و بعد از لغو محدودیت‌های سخت‌گیرانه کووید-۱۹ رخ می‌دهد. سال۲۰۱۳، سال اوج ازدواج جوانان چینی از زمان تشکیل وزارت امور مدنی چین بود که باید گفت، ازدواج‌های ثبت‌شده در سال گذشته، با نیمی از ازدواج‌های سال۲۰۱۳ برابری می‌کند. آمار منتشرشده در روز شنبه نیز حاکی از افزایش جزئی در تعداد طلاق است. 

سال گذشته، نزدیک به ۲.۶میلیون زوج برای طلاق ثبت‌نام کردند که نسبت به سال۲۰۲۳، ۲۸هزارنفر افزایش داشته است. چین از سال۲۰۲۱ یک دوره ۳۰روزه «آرام شدن» را برای افرادی که درخواست طلاق می‌دهند، تعیین کرده است. در این زمینه انتقادهایی نسبت به این طرح وجود دارد و می‌گویند که چین ازدواج را برای زنان دشوارتر کرده و ترک زندگی‌های ورشکسته سخت‌تر شده است. جمعیت چین برای سه سال متوالی با وجود افزایش اندک نرخ زاد و ولد در سال گذشته کاهش یافته است. جمعیت شاغل که به‌عنوان افراد بین ۱۶ تا ۵۹سال طبقه‌بندی می‌شوند نیز در سال گذشته ۶.۸۳میلیون نفر کاهش یافت و به انقباض مداوم افزود.

در همین حال، جمعیت افراد بالای ۶۰سال همچنان در حال گسترش است و ۲۲درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد. مقامات چینی ارتباط مستقیمی بین ازدواج‌های کمتر و کاهش تولد در این کشور مشاهده می‌کنند؛ جایی که هنجارهای اجتماعی و مقررات دولتی، بچه‌دار شدن را برای زوج‌های ازدواج نکرده چالش‌برانگیز می‌کند. برای معکوس کردن این کاهش، مقامات چینی مجموعه‌ای از اقدامات، از مشوق‌های مالی گرفته تا کمپین‌های تبلیغاتی، برای تشویق جوانان به ازدواج و بچه‌دار شدن به‌کار گرفته‌اند. مقامات رویدادهای دیدارهای دو غریبه یا عروسی‌های دسته‌جمعی را سازماندهی و تلاش کرده‌اند تا سنت پرداخت‌های کلان «بهای عروس» از داماد به خانواده همسر آینده‌اش را کاهش دهند؛ چراکه این سنت موجب می‌شود که بسیاری از مردان فقیر در مناطق روستایی نتوانند ازدواج کنند. 

برخی از دولت‌های محلی حتی برای زوج‌های جوان مشوق‌های نقدی برای ازدواج اعطا کرده‌اند. از سال۲۰۲۲، انجمن تنظیم خانواده چین برنامه‌هایی را برای ایجاد «فرهنگ ازدواج و فرزندآوری در دوره جدید» راه‌اندازی کرده است، ده‌ها شهر را برای ترویج «ارزش اجتماعی فرزندآوری» در اولویت قرار داده است و جوانان را به ازدواج و زایمان در «سن مناسب» تشویق می‌کند. اما تاکنون، این سیاست‌ها نتوانسته جوانان چینی را که با بیکاری بالا، افزایش هزینه‌های زندگی و فقدان حمایت اجتماعی قوی در بحبوحه رکود اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، متقاعد کند. بسیاری ازدواج و زایمان را به تعویق می‌اندازند و تعداد فزاینده‌ای از جوانان حتی تصمیم می‌گیرند که به‌طور کامل از ازدواج یا زایمان اجتناب کنند. یکی از نظرات برتر در پلتفرم اجتماعی چینی ویبو در روز یکشنبه، در واکنش به اخبار مربوط به کاهش ازدواچ در چین این بود: «زندگی بسیار طاقت‌فرسا است، چگونه می‌توان شجاعت ازدواج را داشت؟ آه بکش!»

به گفته مقامات و جامعه‌شناسان چینی، کاهش ازدواج‌ها و تولدها تا حدی به‌دلیل سیاست‌های چند دهه طراحی شده برای محدود کردن رشد جمعیت چین است که منجر به کاهش تعداد جوانان در سن ازدواج شده است. در سال۲۰۱۵، چین اعلام کرد که به سیاست چندین دهه تک‌فرزندی خود پایان داده و به زوج‌ها اجازه می‌دهد دو فرزند داشته باشند، سپس این تعداد را در سال۲۰۲۱ به سه فرزند افزایش داد؛ اما هم نرخ ازدواج و هم زاد و ولد کاهش یافت. 

روند نزولی سرسختانه نیز نتیجه تغییر نگرش به ازدواج است؛ به‌ویژه در میان زنان جوانی که تحصیلات و استقلال مالی بیشتری دارند. در مواجهه با تبعیض‌های گسترده در محل کار و سنت‌های مردسالارانه -مانند انتظار از زنان برای مراقبت از کودکان و کارهای خانه- برخی از زنان از ازدواج دوری می‌کنند.