آب را به مهندسان عمران نسپارید!

سی- چهل سال پیش، بیشتر بچه‌های دبستانی در پاسخ به این که «عمو جان می‌خواهی بزرگ شدی، چکاره شوی؟» یا می‌گفتند مهندس، یا می‌گفتند دکتر! به بچه‌ها یاد نمی‌دادند که بگویند می‌خواهم نویسنده بشوم، جامعه‌شناس بشوم، فلسفه بخوانم، تعمیرکار شوم، روزنامه‌نگار شوم، کشاورز شوم، و... . البته امروزه، بچه‌ها روشن‌تر شده و گزینه‌های متنوع‌تری را طرح می‌کنند، اما شگفت‌آور است که بسیاری از مسوولان کشور هنوز هم عاشق عنوان‌های مهندس و دکتر هستند. این عشق، چه معصومانه باشد و چه نه، سرنوشت کشور را به کژراهه برده است.

عباس محمدی در خبرآنلاین نوشت:نخست به این دلیل که ارج و حتی قداستی که به این عنوان‌ها داده شده، نمی‌گذارد نقطه ضعف‌های سخنان یا عملکردِ شخصِ حامل عنوان را بی احتیاطِ بزدلانه طرح کنیم. به بیان دیگر، «کوبندگی» این تیترها دهان‌ها را بر انتقاد از دارندگانش می‌بندد. دوم این که عشق به عنوان‌های مهندسی و دکتری، مدرک‌پرستی و در پی آن، مدرک‌سازی را رواج داده تا جایی که ارزش ذاتی تحصیلِ دانش دیگر جایگاهی ندارد.

این روزها که رضا اردکانیان پس از رای نیاوردن بیطرف، برای وزارت نیرو به مجلس معرفی شده، طرفدارانش که شامل همه‌ی دوستداران و منتفعان از پروژه‌های سدسازی و انتقال آب در سه دهه‌ی گذشته است...، عنوان‌های دکتری و پروفسوری او را به‌کرات تکرار می‌کنند. بی آن که بخواهیم عنوان‌های اردکانیان و «جایگاه علمی» او را ارزشیابی کنیم، باید به چند نکته توجه داشته باشیم: نخست این که او به استناد پیشینه و گفته‌های اخیرش، در تفکر و عملکرد، هیچ تفاوت معنی‌داری با بیطرف ندارد. به همین دلیل بهتر بود که رییس جمهور، فردی را که حداقل کمی متفاوت بود، برای این پست معرفی می‌کرد. دوم این که اردکانیان، یک مهندس عمران (ساخت‌وساز) است که هیچ انتقاد صریح و دقیقی بر تفکر سازه‌ای مدیریت آب ندارد. از این‌رو، قطعاً در دوره‌ی وزارت خود ادامه‌دهنده‌ی پروژه‌های بزرگ انتقال آب و سدسازی خواهد بود؛ پروژه‌هایی که می‌رود با اختلاف‌افکنی میان استان‌ها، امنیت ملی کشور را خدشه‌دار سازد.

سوم این که اگر اردکانیان در سال‌های همکاری با سازمان ملل یا اقامت در آلمان، در زمینه‌ی محیط زیست هم تحصیل و تدریس کرده، در آن فضای اجتماعیِ ثبات‌یافته، محدود به یک استانداردهایی (ازجمله: سنجه‌های محیط زیستی) بوده، اما در ایران که امر محیط زیست از سوی سرمایه‌سالاران و پیمانکاران به سخره گرفته می‌شود، و متولی آن، سازمانِ خود را پیاپی «ضعیف و فقیر» می‌خواند، اردکانیان به دنبال آن چیزهایی که خوانده و نوشته نمی‌رود، بلکه دنباله‌روی عقیده‌ها و برنامه‌های پیشین خود و آن‌چه که لابی‌های ساخت‌وساز القا می‌کنند، خواهد بود.

چقدر خوب خواهد شد اگر نمایندگان مجلس، در بررسی صلاحیت اردکانیان، او را با عنوان‌های دکتری و مهندسی ارزیابی نکنند و به دولت یادآور شوند که امروز با این فاجعه‌ی مهندسی‌ساز در عرصه‌ی آب، به وزیری نیاز داریم که آب را بیشتر از جنبه‌های اجتماعی و محیط زیستی و سیاسی ببیند... .