اما و اگرهای میانجیگری پوتین میان ایران و آمریکا
به گزارش اقتصادنیوز، امواج مدیا با انتشار گزارشی مدعی شد: در ایران، نگرش‌ها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نسبت به امکان میانجیگری روسیه در مذاکرات با ایالات متحده، نشان‌دهنده بی‌اعتمادی عمیق به مسکو و واشنگتن است.
این تردید در سراسر طیف سیاسی مشاهده می‌شود، به طوری که اجماع عمومی بر این است که ایران باید احتیاط کرده تا در مذاکرات با مسکو، تبدیل به مهره‌ای در دست ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه برای تعاملاتش با همتای آمریکایی‌اش، دونالد ترامپ، نشود.
نگاه منفی رسانه‌ها به میانجیگری پوتین
این وبگاه در ادامه ادعایی‌اش آورد: بلومبرگ ۴ مارس طی گزارشی مدعی شد که روسیه آماده است تا در مذاکرات میان تهران و واشنگتن میانجیگری کند. بدین طریق این کشور به آخرین کشوری تبدیل می‌شود که چنین پیشنهادی را مطرح کرده است.
این گزارش ادعا کرد که پوتین و ترامپ در تماس تلفنی خود در فوریه توافق کردند که مسکو به ایالات متحده در برقراری ارتباط با ایران در مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای کمک کند. همچنین به مذاکرات روسیه و ایالات متحده در عربستان سعودی در ماه گذشته اشاره شد. یوری اوشاکوف، مشاور پوتین، در ۴ مارس تأیید کرد که ایران یکی از موضوعات مطرح شده در دیدار ۱۸ فوریه میان مقامات ارشد روسی و آمریکایی در پادشاهی سعودی بوده است. به طور جداگانه، سخنگوی کرملین، دیمیتری پسکوف، گفت که مسکو معتقد است ایران و ایالات متحده باید اختلافات خود را از طریق دیپلماسی حل کنند و روسیه آماده است تا چنین تلاش‌هایی را تسهیل کند.
در ۵ مارس، پسکوف اعلام کرد که مذاکرات آینده روسیه-ایالات متحده شامل برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود و تاکید داشت که مسکو تهران را به عنوان یک متحد می‌بیند که روابط گسترده‌ای با آن دارد. امکان دخالت دیپلماتیک روسیه با تردیدهای زیادی در رسانه‌های محافظه کار در ایران مواجه شده است؛ رسانه‌هایی که معمولاً از همکاری نزدیک با مسکو حمایت می‌کنند.
روزنامه کیهان صراحتا اعلام کرد که ایران "نیازی به واسطه ندارد" و به مسکو هشدار داد "که در دام آمریکا نیفتد." این رسانه به سابقه آمریکا در "خیانت و فریب" اشاره داشت. روزنامه قدس به زمان‌بندی گزارش بلومبرگ شک کرده و مطرح کرد که این گزارش قصد دارد ایران را به عنوان "مهره‌ای در روابط ایالات متحده و روسیه" معرفی کند. رسانه‌ها و تحلیلگران اصلاح‌طلب هم به همین میزان تردید نشان دادند و بی‌اعتمادی عمیق خود به روسیه را ابراز کردند.
روزنامه سازندگی با انتشار یادداشتی نوشت: اگرچه مذاکرات می‌تواند تنش‌ها را کاهش دهد، نقش بالقوه روسیه به عنوان میانجی لزوما به نفع ایران نخواهد بود. این رسانه پیشنهاد داد که مسکو بعید است که "میانجی واقعی" باشد و احتمالاً هدف پنهانی آن استفاده از تهران به عنوان "مهره‌ای در مذاکرات با واشنگتن" است.
روسیه بی‌طرف نیست!
نعمت الله ایزدی، دیپلمات پیشین در مصاحبه‌ای با روزنامه برجسته شرق بی‌طرفی مسکو را زیر سؤال برد و گفت: "روسیه میانجی بی‌طرفی نیست. آن‌ها منافع خود را دارند."غلامرضا انصاری، دیپلمات پیشین هم در گفتگو با خبرگزاری ایلنا تأکید کرد که کشورهای مانند روسیه و چین به دنبال "ایران ضعیفی هستند که در حال مبارزه با ایالات متحده باشد" و این امر باعث می‌شود که آن‌ها "آسان‌تر به اهداف خود برسند."
کاربران در شبکه‌های اجتماعی ایران نیز ابراز نگرانی کرده و بسیاری از آن‌ها نسبت به روسیه بی‌اعتماد بودند. برخی از آن‌ها این سوال را پرسیدند چرا مذاکرات مستقیم با ایالات متحده رد می‌شود در حالی که کمپین "فشار حداکثری" ترامپ همچنان ادامه دارد، در حالی که مذاکرات غیرمستقیم از طریق روسیه تحت همان سیاست آمریکا ممکن است مورد قبول قرار گیرد.
احمد زیدآبادی، تحلیلگر اصلاح‌طلب، پیشنهاد کرد که هم پوتین و هم ترامپ به دنبال پایان دادن به دشمنی‌های میان کشورهای خود هستند و از همین رو رهبر روسیه از ایران خواسته تا خصومت خود را با ایالات متحده پایان دهد.
برخی از کاربران مدعی شدند که استعفای اخیر محمدجواد ظریف، معاون رئیس‌جمهور ایران در امور استراتژیک، به میانجیگری احتمالی روسیه در مسئله هسته‌ای مربوط است. این دیدگاه مبتنی بر تردیدهای ظریف نسبت به مسکو است، بالاخص آن که وزیر خارجه پیشین ایران روسیه را به مخالفت با امضای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران متهم کرده است.
برخی معتقدند که روسیه می‌خواست ظریف برکنار شود تا پیش‌شرطی برای موافقت با میانجیگری مذاکرات با ایالات متحده باشد. برخی دیگر از ناظران ادعا کردند که روسیه "دشمنان خود را خوب می‌شناسد".
با این همه، نقش بالقوه روسیه به عنوان یک میانجی در زمانی مطرح می‌شود که تنش‌ها میان ایران و ایالات متحده افزایش یافته است. پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ژانویه، او کمپین "فشار حداکثری" علیه ایران را که در دوره اول خود دنبال کرده بود، دوباره فعال کرد و مدعی شد که صادرات نفت ایران را به "صفر" برساند. در همین حال، ترامپ ابراز تمایل کرده که به توافق هسته‌ای "صلح هسته‌ای معتبر" با تهران دست یابد تا ایران بتواند "رشد و شکوفایی" داشته باشد.
از منظر ایران، روسیه هم یک متحد و هم یک رقیب جدی است. از زمان آغاز جنگ اوکراین، ایران همکاری‌های نظامی خود را با مسکو به طور چشمگیری گسترش داده است، اما پیشینه تاریخی باعث شده است که بسیاری از صداهای ایرانی نسبت به قابلیت اعتماد روسیه به عنوان یک شریک شک و تردید داشته باشند.
ناظران به مواردی اشاره می‌کنند که مسکو منافع خود را در روابط با واشنگتن بر منافع تهران ترجیح داده است، مانند تحمیل تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل بر ایران به دلیل برنامه هسته‌ای آن در سال ۲۰۱۰. علاوه بر این، رسانه‌های ایرانی نگرانی عمیق خود را درباره مذاکرات میزبانی شده توسط عربستان سعودی میان روسیه و ایالات متحده در ماه گذشته ابراز کرده‌اند.
به ادعای آن‌ها، این نشست و تعامل مسکو و واشنگتن معادلات را پیچیده‌تر می‌کند. با این همه، روسیه دومین کشوری است که پس از عربستان سعودی طی یک ماه گذشته پیشنهاد میانجیگری بین ایران و ایالات متحده را مطرح کرده است. اما هنوز مشخص نیست که آیا مسکو یا ریاض می‌توانند جایگزین میانجی‌های سنتی مانند قطر و عمان شوند.
تهران باید خطرات ارتباط با غرب از طریق روسیه، یک میانجی احتمالی که منافعش ممکن است با منافع ایران هم‌راستا نباشد، را مورد بررسی قرار دهد. در حالی که ایران گزینه‌های دیپلماتیک خود را پیش می‌برد، هر پیشرفت یا شکست در تعاملات احتمالی با واشنگتن احتمالاً تحت تأثیر محاسباتی خواهد بود که فراتر از مسئله هسته‌ای است.
فراتر از برنامه هسته‌ای ایران و سیاست‌های منطقه‌ای، روابط نظامی ایران با روسیه احتمالا از جمله موضوعاتی خواهد بود که ایالات متحده در هر مذاکره‌ای خواستار رسیدگی به آن خواهد بود. چنین وضعیتی مسکو را با یک تضاد منافع اضافی مواجه خواهد کرد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
