در یک سال گذشته قیمت ۱۰ قلم خوراکی دو برابر شد
ماحصل برخورد با معلول تورم
پیام دوم گزارش اخیر مرکز آمار این است که برخورد سرکوبی با تورم عایدی چندانی نداشته است. قیمت بیش از یک سوم از اقلام خوراکی پرمصرف، در طول یک سال گذشته بیش از ۲ برابر شده است. پس از نوسانات قیمت، در طول یک سال گذشته برخوردهای قهری زیادی با فروشندگان، توزیع‌کنندگان و واسطه‌ها شده است، اما ماحصلش، همچنان با هدف سیاست‌گذار فاصله محسوسی دارد. سیاست‌گذار نوسانات قیمت را ترجیح داده به‌عنوان «گرانی» نام‌گذاری کند و در هیبت یک ناجی، به جنگ آن رود. غافل از اینکه این پدیده «تورم» نام دارد که ماحصل عملکرد خود سیاست‌گذار است.
تحولات قیمت خوراکی‌ها
با بایکوت آماری که در بانک مرکزی رخ داد و گزارش قیمت خرده‌فروشی مواد خوراکی از انتهای آذر ماه ۹۷ منتشر نشد، مرکز آمار تبدیل به یگانه مرجع آماری برای بسیاری از شاخص‌های قیمتی شد. در همین راستا، روز گذشته این مرکز، متوسط قیمت اقلام خوراکی مناطق شهری برای اردیبهشت ۹۸ را منتشر کرد.
تغییرات مشمولان ۴۲۰۰: در گزارش مرکز آمار، قیمت 24 قلم پرمصرف خوراکی گزارش شده است. از بین این اقلام، 7 قلم خوراکی در دومین ماه سال، با افت قیمتی مواجه شدند. این اقلام شامل پیاز، خیار، کره پاستوریزه، مرغ ماشینی، تخم‌مرغ ماشینی، گوشت گاو یا گوساله و گوسفند می‌شوند. جالب اینکه اغلب این اقلام در فروردین ماه زیر چتر دلار ۴۲۰۰ تومانی بودند، اما در ماه گذشته کره، حبوبات، گوشت قرمز و چای از لیست دلار ۴۲۰۰ حذف شدند. از بین این اقلام چای روند افزایشی پیدا کرد، قیمت بسته نیم کیلویی چای خارجی، از ۳۲ هزار و ۹۷۰ تومان به ۳۴ هزار و ۲۷۰ تومان رسید که به‌طور نسبی، رشد ۹/ ۳ درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که تبدیل نرخ ۴۲۰۰ به نرخ نیمایی، معادل ۱۰۰ درصد افزایش است. ضمن اینکه چای خارجی، کاملا یک محصول وارداتی است که طبیعتا از نرخ ارز اثر بیشتری می‌پذیرد. در مورد حبوبات، یعنی عدس و لوبیا چیتی نیز حذف دلار ۴۲۰۰، اثر محسوسی بر روند قیمتی آنها نداشته است. قیمت متوسط یک کیلوگرم عدس، با ۶/ ۲ درصد رشد به ۹ هزار و ۴۸۰ تومان رسید. این در حالی است که رشد ماهانه قیمت عدس در فروردین ماه معادل ۶/ ۳ درصد بود، یعنی در فروردین که مشمول دلار ۴۲۰۰ تومانی بود، آهنگ رشد قیمت تندتر بود. حذف دلار ۴۲۰۰ تومان تنها حرکت قیمتی چای خارجی بسته‌ای و لوبیا چیتی را به شیب تندتر رساند. البته این رشد به اندازه‌ای نبود که سیاست‌گذاران از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی وحشت داشتند. در کنار رشد این اقلام، قیمت گوشت گاو یا گوساله، گوشت گوسفند و کره پاستوریزه حتی با افت نیز مواجه شد. قیمت یک کیلوگرم گوشت گاو یا گوساله پس از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی از ۹۴ هزار و ۱۳۰ تومان به ۹۳ هزار و ۱۷۵ تومان نزول کرد.
بیشترین کاهش: در بین تمامی اقلام خوراکی، پیاز بیشترین افت قیمت را در دومین ماه بهار ثبت کرد. قیمت یک کیلوگرم پیاز با افت 4/ 33 درصدی ماهانه به 7380 تومان رسید. این افت پس از آن رخ داد که این قلم پرمصرف با محدودیت عرضه در فروردین ماه روبه‌رو شده بود. در اولین ماه سال، در برهه‌ای پیاز کمیاب و قیمتش تا بیش از 12 هزار‌و 700 تومان صعود کرد. همین اتفاقات باعث شد تا قیمت پیاز در یک ماه به بیش از دو برابر رشد کند. اما در ماه گذشته با رفع کاستی‌ها، این خلأ مرتفع شد و قیمت پیاز سیر کاهشی را آغاز کرد. علاوه بر پیاز، از قیمت خیار و مرغ ماشینی نیز به‌طور قابل ملاحظه‌ای در ماه قبل کاسته شد. بر اساس داده‌های مرکز آمار، قیمت یک‌کیلوگرم مرغ ماشینی در اردیبهشت ماه به 11 هزار و 890 تومان رسیده که به معنی افت 8/ 17 درصدی قیمت در بازه ماهانه است.
بیشترین رشدها: پیش‌تر گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف‌کننده نشان می‌داد که به‌طور کلی، تورم ماهانه خوراکی‌ها در ماه دوم سال، منفی بوده است. با این حال در ماه گذشته نیز برخی اقلام خوراکی افزایش قیمت ماهانه شدیدی را تجربه کردند. رشد قیمتی ۳ قلم قند، شکر و برنج ایرانی درجه یک، در ماه گذشته دورقمی بوده است. قند وشکر، با ثبت رشد ۲۵ درصدی، نگرانی جدی را برای مصرف‌کنندگانشان به وجود آورده‌اند. اخیرا معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این باره توضیح داد: «همکاران ما در حوزه تولید قول داده بودند شکر به موقع به بازار تزریق می‌شود و جای نگرانی نیست. در واقع آنان روی تولید جنوب حساب کرده بودند که با سیل مواجه شدیم بنده این اطمینان خاطر را به مردم می‌دهم که بازار شکر رو به تعادل است. حدود یک میلیون تن شکر در انبارها و بنادر در حال حمل و تخلیه داریم؛ ضمن اینکه چغندر پاییزه نیز در حال برداشت است و شکر حاصل از آن به‌زودی وارد بازار می‌شود.» در حقیقت اظهارات این مقام مسوول نشان می‌دهد که گرانی شکر در اثر سیل جاری شده در ابتدای سال، رخ داده است. از این‌رو انتظار می‌رود که تورم ماهانه قند و شکر در سومین ماه سال، با تعدیل مواجه شود.
نوسانات سالانه: رشد نقطه‌ای اقلام خوراکی نشان می‌دهد که قیمت آنها نسبت به ماه مشابه سال گذشته، چند درصد تغییر کرده است. بازه رشد نقطه‌ای اقلام خوراکی در محدوده 3/ 7 درصد تا 306 درصد قرار دارد که گویای آن است که قیمت اقلام خوراکی با شدت متفاوتی در طول یک سال گذشته حرکت کرده است. جهش قیمت پیاز در اولین ماه سال موجب شد تا عنوان رکورددار رشد قیمت، در اختیار این قلم خوراکی باشد. تورم نقطه‌ای پیاز معادل 306 درصد گزارش شده است؛ یعنی مردم برای تهیه پیاز در اردیبهشت ماه 98، به میزان 4 برابر قیمت در اردیبهشت 97، بها پرداخت کرده‌اند. قیمت گوشت گوسفند، گوشت گاو یا گوساله، سیب درختی زرد، خیار، گوجه فرنگی، سیب‌زمینی، قند، شکر و گوجه‌فرنگی در حد فاصل اردیبهشت سال گذشته تا اردیبهشت امسال، به بیش از 2 برابر جهش کرده است. اینها خط بطلانی بر سیاست‌های کنترل قیمتی در طول یک سال گذشته می‌کشد. در واقع پس از به وجود آمدن ریشه تورم(کسری بودجه دولت، برداشت از بانک مرکزی و رشد نقدینگی) برخورد قهری با فروشندگان، نظام توزیع و... برخورد با معلول است و همان‌طور که داده‌ها نشان می‌دهند، بیش از یک سوم از اقلام پرمصرف خوراکی، رشدهای افسارگسیخته‌ای را در طول یک سال گذشته تجربه کرده‌اند. آماری که نشان از این دارد که سیاست‌گذار اقتصادی باید از حالت واکنشی خارج شود و صرفا منتظر گرانی و برخورد سلبی با آن نباشد. تصمیم حذف دلار ۴۲۰۰ تومان برای برخی اقلام می‌تواند یک نوع واکنش ایجابی در شرایط فعلی تلقی شود.
ارسال نظر