داده‌های بورسی چه تصویری از صنعت سرب و روی ارائه می‌دهند؟
۱۹ نکته درباره فلزات نقره‌ای
معدن سرب و روی باما/ سامان خوش‌پیمان/ایسنا
۱-ظرف ۹ماهه سال ۱۴۰۳ سود هرسهم (EPS) ۶۵۲ریال، نسبت قیمت به سودسهم (P/E) ۱۶ و قیمت به ارزش دفتری سهام (P/B)برای هشت شرکت بورسی این صنعت ۲۰۶۵ تحقق یافته است و بیشترین EPS به شرکت فرآوری مواد معدنی ( با نماد فرآور) و بیشترین P/E و P/B به شرکت تولید و توسعه سرب و روی ایرانیان ( با نماد فتوسا) تعلق دارد.
۲-میانگین بازده سهام شرکت‌های هشتگانه در مدت مذکور ۱۳درصد منفی و تنها شرکت گسترش صنایع روی ایرانیان ( با نماد فگستر) دارای بازده سهم مثبت در این مدت بوده و این در حالی است که بازده شاخص‌‌‌های فلزات اساسی و کانه فلزی در این مدت ۱۳درصد مثبت بوده است .
۳-بازده دارایی (ROA) ۸درصد و بازده حقوق مالکانه (ROE) در این بازه ۱۵درصد بوده و شرکت‌های گسترش صنایع روی ایرانیان با ۱۹درصد بیشترین نسبت بازده دارایی و فرآوری مواد معدنی ایران با ۲۷درصد بیشترین بازده حقوق مالکانه و زرین معدن آسیا ( با نماد فزرین) در رتبه دوم توامان این دو نسبت قرار دارند.
۴- نسبت جاری (حاصل تقسیم دارایی جاری به بدهی جاری) این شرکت‌ها نشان‌‌‌دهنده این است که درصورت افزایش بدهی‌‌‌جاری تا ۸۰درصد وضعیت فعلی از محل دارایی‌‌‌های با نقدینگی بالا قابل وصول است و نسبت اهرمی (Leverage Ratios) ۸۹درصد ولی میزان کل بدهی شرکت‌های کالسیمین ( با نماد فاسمین)، فرآوری مواد معدنی ایران، گسترش صنایع روی ایرانیان و تولید و توسعه سرب و روی ایرانیان از دارایی‌‌‌های آنها افزون‌‌‌تر است.
۵-در بین این هشت شرکت بورسی سهم صنعت سرب و روی از ساختار سرمایه (سهم بدهی درمجموع بدهی و حقوق مالکانه) ۴۵درصد و سهم سودانباشته در حقوق‌‌‌مالکانه ۳۹درصد است که کالسیمین با ۶۱درصد و باما ( با نماد کاما) با ۱۹درصد بیشترین و کمترین ساختارسرمایه و فرآوری مواد معدنی ایران با ۹۲درصد و شرکت ملی سرب و روی ایران (با نماد فسرب) با ۱۳درصد بالاترین و پایین‌ترین نسبت انباشتگی سود در حقوق صاحبان سهام را کسب کرده‌اند.
۶- حاشیه سود ناخالص ۹ماه سال‌جاری تولیدکنندگان شمش روی ۹درصد و محصولات نیمهساخته ۲۴درصد بوده؛ این اختلاف ۱۵درصدی نشان‌‌‌دهنده اهمیت تکمیل زنجیره تولید و تنوع محصولات است.
نکته دیگر اینکه افزایش ۵ درصدی نسبت سود عملیاتی به ناخالص به‌‌‌دلیل افزایش یک‌‌‌باره سود عملیاتی در شرکت‌های فرآوری مواد معدنی ایران و باما برگرفته از سود تسعیر ارز بوده است.
۷-حاشیه سود خالص تولیدکنندگان محصول نهایی (شمش روی) ۱۰درصد و این سود در محصولات نیمه ساخته ۳۰درصد است. دو شرکت فرآوری مواد معدنی و باما برخلاف روال معمول نسبت سودخالص به ناخالص به دلیل رشد ۶۱درصدی سودعملیاتی -معادل ۴۱درصد کل فروش- است.
۸- با اعمال شاخص‌‌‌های ورشکستگی آلتمن و اسپرینگیت در آخرین صورت‌های مالی با ضریب اطمینان بالای ۸۰درصد، سه شرکت ملی سرب و روی ایران و کالسیمین، ذوب روی اصفهان (با نماد فروی) ظرف سه سال آتی به مرحله فرادرماندگی و شرکت‌های فرآوری مواد معدنی ایران، زرین معدن آسیا و تولید و توسعه سرب روی ایرانیان به درماندگی مالی خواهند رسید.
۹-مطابق شاخص بهره‌‌‌وری - حاصل تقسیم ارزش ستانده به وارده، تولید و توسعه سرب و روی ایرانیان در رتبه اول و شرکت‌های فرآوری مواد معدنی ایران و زرین معدن آسیا به ترتیب در رده‌های دوم و سوم قرار دارند. ستانده‌ها در شرکت‌های ملی سرب و روی ایران، ذوب روی اصفهان و کالسیمین کمتر از وارده‌ها ارزش‌‌‌گذاری شده‌‌‌اند.
۱۰- سهم جبران خدمات ( مجموع حقوق و دستمزد) به هزینه تولید به‌طور متوسط ۱۳درصد بوده که این نسبت در گروه شرکت‌های توسعه معادن روی ایران ۸ و گروه زرین ۱۵درصد و میانگین دستمزد ناخالص ماهانه در هشت شرکت ۲۵۱ میلیون ریال است.
۱۱- نسبت خدمات عمومی ( انرژی) به کل هزینه تولید ۷درصد است که این سهم در شرکت ذوب روی اصفهان به ۱۶درصد رسیده است. متوسط قیمت هر کیلووات ساعت مصرفی در این صنعت در مدت ۹ ماهه سال‌جاری ۱۵۴۵۱ ریال و میانگین شدت مصرف برق ۵.۹ کیلووات ساعت بر تن ورق تولیدی و معدل شدت مصرف گاز طبیعی ۶۸۳ مترمکعب بر تن ورق تولیدی است؛ کمترین شدت مصرف برق و گاز در شرکت گسترش صنایع روی ایرانیان با ۳.۹کیلووات ساعت و ۶۴۶ مترمکعب بر ورق تولیدی تحقق یافته است و فرآوری مواد معدنی ایران با شدت مصرف برق ۴.۹و گاز ۷۷۴ در رتبه بعدی قرار دارد.
۱۲-سهم هزینه سربار نسبت به هزینه کل تولید ۲۷درصد است که در بخش تولید شمش روی این نسبت به ۳۴درصد و در بخش تولید محصولات نیمهساخته به ۱۶درصد می‌رسد؛ البته سهم ۴درصدی انرژی و ماهیت متفاوت مواد شیمیایی مصرفی موجب کاهش سهم سربار در کل هزینه ساخت محصولات نیمهساخته میشود.
۱۳- هزینه تولید محصول نهایی بدون احتساب هزینه مواد اولیه مستقیم (ماده معدنی) ۵۸۳۰۰ ریال و کمترین به شرکت گسترش صنایع روی ایرانیان با ۳۳۹۰۰۰ ریال و بیشترین به شرکت ملی سرب و روی ایران با ۸۴۳۰۰۰ ریال تعلق دارد.
۱۴- میانگین نرخ فروش هر کیلوگرم شمش روی این هشت شرکت بورسی ۱۴۸۵۷۷۵ ریال و نرخ فروش این محصول در بورس کالا ۱۵۲۲۶۹۵ریال و بهای تمام شده کالای فروش رفته ۸۲درصد نرخ فروش بوده و متوسط بهای تمام شده ساخت ۱۳۶۰۰۰۰ریال که درصورت فروش با بهای تمام شده مذکور حاشیه سود ۸.۵ درصد قابل تصوراست.
۱۵- در طول ۹ماه سال‌جاری در بورس کالا ۵۱ درصد تقاضای کل معادل ۳۹۶۷۰ تن شمس روی با میانگین قیمت ۱۵۲۰۵۵۰ ریال/ کیلوگرم به مصرف‌کنندگان داخلی فروخته و ۱۱۶۹۸۶ تن با متوسط قیمت۲۸۳۶ دلار معادل ۱۳۰۶۹۶۰ریال/ کیلوگرم از گمرکات رسمی به ۱۶ کشورمقصد ارسال شده است که سهم شرکت‌های بورسی مورد اشاره از این حجم فروش ۳۴درصد بوده است.
۱۶- یکی از نکات قابل‌توجه در این دوره استفاده از دود و سرباره توسط شرکت فرآوری مواد معدنی ایران به مقدار ۱۰۷۲ تن بوده است.
۱۸- به ازای هر کارکن در این صنعت۱۶۶۶۰کیلوگرم شمش روی تولید شده است و مجموع ارقام فروش داخلی و خارجی درطول ۲۷۰ روز سال‌جاری ۵۰درصد از ظرفیت اسمی کل صنعت روی را شامل میشود ولی این نسبت در شرکت‌های هشتگانه بورسی به ۷۳درصد خواهد رسید.
۱۹- تا پایان آذرماه سال‌جاری ۷۳۷۰۰۰ تن با نرخ میانگین ۱۸۵۳۵۶ریال/ کیلوگرم در بورس کالا خریداری شده که ۲۰۳۰۰۰ تن با متوسط قیمت ۱۸۰۲۵۶ریال/ کیلوگرم توسط شرکت‌های بورسی این صنعت خریداری شده است.
بر اساس یک تحلیل آماری توسط نگارنده روی قیمت‌های ۹ماهه شرکت‌های هشتگانه صنعت سرب و روی در بورس، همسبتگی بین قیمت پایانی روزانه این شرکت‌ها با شاخص‌‌‌های محصولات فلزی ۸۰، فلزات اساسی ۷۱، کانه فلزی ۷۰، هموزن ۶۵ و صنعت ۵۲درصد بوده، نکته جالب اینکه دو نماد فسرب و فرآور بیشترین و فگستر و کاما کمترین همسبتگی بین قیمت روزانه خود در ۹ ماهه سال‌جاری را داشته‌‌‌اند و احتمالا ۹۲درصد قیمت روزانه این شرکت‌های بورسی از روند قیمتی نماد فتوسا تبعیت می‌کند.
* تحلیلگر اقتصادی
