صنعت قطعات پلیمری؛ گرفتار سیاست‌گذاری‌های اشتباه
مدیرعامل شرکت تولیدی مهرساز گستر پارس با اشاره به فعالیت این شرکت از سال ۱۳۷۴ و ثبت رسمی آن در سال ۱۳۸۱، می‌گوید: قطعات پلیمری خودرو همچون سپر، پروانه، جلوپنجره و توری، آینه، سینی فن، رکاب، چراغ‌ها، دستگیره‌ها و دیگر لوازم جانبی را تولید می‌کنیم.
حمیدرضا شمسایی بابیان اینکه این شرکت تقریبا تمام سپرهای محصولات ایران‌خودرو و حدود ۴۰ درصد سایپا را تولید می‌کنند، اضافه می‌کند: مهرساز گستر پارس دارای دو کارخانه در شهرک‌های صنعتی عباس‌آباد و شنزار به ترتیب به مساحت بیش از ۶ هزار و 22 هزار مترمربع است.
کارخانه دوم فقط با ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کند
وی با یادآوری اینکه سه سال پیش پروژه احداث کارخانه شنزار در طرح توسعه شرکت شروع و سال گذشته به بهره‌برداری رسید، اضافه می‌کند: سایت جدید ۱۵ هزار متر سوله دارد و برای راه‌اندازی آن میلیاردها تومان هزینه کرده‌ایم تا برای ۱۰۰ نفر بیشتر اشتغال ایجاد کنیم، اما با توجه به مشکلات موجود اشتباه کردیم.
شمسایی با بیان اینکه اکنون کارخانه شنزار فقط با ۵۰ درصد ظرفیت خودکار می‌کند، ادامه می‌دهد: با مشکلات دست‌وپا گیر بسیاری روبه‌رو هستیم برای نمونه هنوز برای این کارخانه گاز مهیا نشده و با برق‌کار می‌کند؛ هر ۲۷ روز ۲۰ میلیون تومان هزینه برق می‌پردازیم.
شمسایی با گلایه از اینکه دولت حمایتی از آنها و به‌طورکلی صنعت نمی‌کند، اظهار می‌کند: مسوولان با فعالان بخش صنعت و تولیدکنندگان برای تسهیل امور همراه نیستند؛ این در حالی است که تقاضا داریم بوروکراسی‌های زمانبر اداری را کاهش دهند و ساختار را اصلاح کنند تا برای نامه‌نگاری که باید سیستمی و در مدت کوتاهی انجام شود ماه‌ها دوندگی نکنیم و دچار تحمیل هزینه نشویم.
مدیرعامل و بنیانگذار شرکت تولیدی مهرساز گستر پارس با تاکید بر اینکه اکنون تولیدکنندگان باوجود مشکلات دست‌وپاگیر بخش صنعت تن به توسعه نمی‌دهند، اضافه می‌کند: به‌گونه‌ای چوب لای چرخ صنعت گذاشته‌اند که حضور تولیدکننده در این بخش بسیار سخت شده‌است.
تامین مواد اولیه پلیمری چالش اصلی صنعتکاران است
شمسایی یکی از موانع و چالش‌های موجود را تامین مواد اولیه بیان می‌کند و می‌گوید: مواد پلیمری پتروشیمی‌های ماهشهر، بندر امام و تبریز را استفاده می‌کنیم؛ هرچند که ۱۰۰ درصد مواد اولیه موردنیاز ما در کشور تولید و از بورس تامین می‌شود، اما به‌قاعده 30 درصد نیازمان است.
به گفته وی برای اینکه همه نیروها مشغول به کار باشند باید 70 درصد دیگر مواد اولیه را از بازار آزاد تامین کنند، اما خرید مواد اولیه از بازار آزاد ممنوع است.
شمسایی با اظهار اینکه مواد اولیه‌ای دریافتی، خوراک ۳۰ درصد نیروی کاری کارخانه است، توضیح می‌دهد: با این وضعیت ناچار به اخراج ۷۰ درصد کارگران می‌شویم، اما در پاسخ به این وضعیت می‌گویند نه‌تنها خرید مواد اولیه از بازار آزاد ممنوع است، بلکه نباید نیروهایتان را تعدیل کنید.
این در حالی است که بانک‌ها، وزارتخانه‌ها، گمرک و سازمان تامین اجتماعی باید سیاست‌های اقتصادی کشورهای پیشرفته را بررسی کنند که چه رویکردی را در پیش گرفته‌اند که در زمینه اقتصادی و تولید شکوفا شده‌اند.
صنعتکاران عاصی از مشکلات ساختاری و قوانین دست‌وپاگیر گمرک
مدیرعامل و بنیانگذار شرکت تولیدی مهرساز گستر پارس یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان و صنعتکاران را مسائل گمرکی و ترخیص کالا بیان و تصریح می‌کند: برای نمونه با ارز آزاد دستگاهی را از چین خریدیم که ساخت آن ۱۰۰ روز زمان برد و ۲۵ روز نیز روی آب بود تا به بندرعباس رسید، اما هفت ماه دوندگی کردیم تا کالایمان از گمرک ترخیص شد.
به گفته شمسایی، خواب هفت‌ماهه این دستگاه در گمرک ایران موجب تحمیل هزینه ۷۰۰ میلیون تومانی برای دموراژ (دیرکرد عودت کانتینر) به شرکت کشتیرانی چینی حامل کالا شده است.
وی این مشکلات را ناشی از عدم الگوسازی با کشورهای خارجی می‌داند و اظهار می‌کند: از این دست مشکلات ساختاری و قوانین دست‌وپاگیر زیاد است برای نمونه برای ظهر نویسی، بانک ۸۸ روز اسناد من را نگه‌داشته است.
شمسایی همچنین از بلاتکلیفی بین ادارات و سازمان‌های مختلف گلایه می‌کند و می‌گوید: برای ارسال یک نامه ساده ارزش‌افزوده از دارایی برای گمرک بندرعباس به دلیل نداشتن لینک سیستماتیک بین این دو نهاد مدت‌ها سرگردان بودم؛ متاسفانه ابتدایی‌ترین امکانات و ملزومات را ندارند.
مدیرعامل و بنیانگذار شرکت تولیدی مهرساز گستر پارس حواله کردن پول برای کشور مبدا را مشکل دیگر اعلام می‌کند و توضیح می‌دهد: برای اینکه به چین یا ترکیه پول حواله کنم باید ارز آزاد از صراف بخرم، اما می‌گویند باید منشأ پول معلوم باشد، اما آنقدر پول را برای تکمیل نامه‌نگاری‌ها نگه می‌دارند که قیمت ارز افزایش می‌یابد؛ سرانجام پس از حواله پول و تحویل بار، بانک باید اسناد را با آن رویه‌ای که گفتم ظهر نویسی کند.
وی با یادآوری اینکه شرکت کشتیرانی هزینه کانتینر را روزانه می‌گیرد که اگر کانتینر را خریده بودیم به‌صرفه‌تر تمام می‌شد، اظهار می‌کند: صنعت با مشکلات دست‌وپاگیر متعددی روبه‌رو است که اگر تولید را تعطیل کرده و وارد کار بسازوبفروشی یا شغل‌های کاذب می‌شدیم درآمد بیشتری داشتیم.
شمسایی در پاسخ به این پرسش که واردات کالاهای مشابه چه مشکلاتی را برای فعالیت و بازار کار آنها به وجود آورده است، تصریح می‌کند: محصولات وارداتی قطعات پلیمری خودرو مشکلی ایجاد نمی‌کند، زیرا قطعات بزرگ مانند سپر و گلگیر قطعه بزرگی است و برای کسی واردات آن توجیه ندارد، اما قطعات ریز مانند چراغ و آینه را وارد می‌کنند؛ البته زمانی برای قطعات خودروهای خارجی مانند تویوتا و ماشین‌های کره‌ای که مصرف کمتری دارد و تامین‌کننده ایرانی ندارد، یکی دو کانتینر وارد می‌کنند.
افتر مارکت، بازار اصلی توزیع تولیدات قطعه‌های پلیمری خودرو است
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره بازار توزیع محصولات تولیدی مهرساز گستر پارس توضیح می‌دهد و می‌گوید: ازآنجا‌که شرکت‌های خودروسازی در تسویه خوش‌حساب نیستند، اوایل فعالیت پس از یکی دو سال کار با آنها، رابطه اقتصادی و کاری خود را قطع کردیم؛ اکنون تولیدات خود را به تمام افتر مارکت‌های ایران می‌دهیم و بسیار محدود با سایپا همکاری داریم.
مدیرعامل و بنیانگذار شرکت تولیدی مهرساز گستر پارس با یادآوری اینکه در تولید محصولات برای افتر مارکت تمام استانداردهای لازم OEM را رعایت می‌کنند، اضافه می‌کند: هرچند که سعی داریم محصولات تولیدی ما کیفیتی متناسب با استانداردهای خودروساز داشته باشد، اما با افتر مارکت کار می‌کنیم؛ زیرا بازار افتر مارکت بسیار بزرگ‌تر از خودروساز است.
شمسایی با تاکید بر اینکه اکنون نیاز افتر مارکت بیش از پنج برابر خودروساز است، اظهار می‌کند: بازار خودروساز زمانی بسیار بزرگ بود، اما اکنون افتر مارکت جای آن را گرفته است که بخشی از این بازار را ما تامین می‌کنیم.
عدم شفافیت سیاست‌های دولت، دلیلی برای توقف صادرات
وی در پاسخ به این پرسش که به حوزه صادرات ورود کرده‌اند یا قصد ورود به آن را دارند، می‌گوید: در حوزه صادرات با معضلات زیادی روبه‌رو هستیم؛ برای نمونه به عراق صادرات محدود داشتیم به‌این‌ترتیب که عراقی‌ها به کارخانه می‌آمدند و قیمت اجناس را به ریال می‌‌پرداختند و خودشان بار می‌زدند و از کشور خارج می‌کردند؛ با این حال ما را جزو تعهدات ارزی قرار داده‌اند و می‌گویند چون اجناس شما به عراق رفته است، صادرات به شمار می‌رود.
وی بابیان اینکه با این نگرش ما را مشمول جریمه کرده‌اند، ادامه می‌دهد: به ما گفتند باید معادل مبلغ اجناسی که صادر کرده‌اید، دلار از بازار آزاد با نرخ روز بخرید و مابه‌التفاوت آن با دلار دولتی را به قیمت نیمایی بانک مرکزی بدهید.
شمسایی با اظهار اینکه حاضر به پرداخت این پول به بانک مرکزی هستند، می‌گوید: اما آنها می‌گویند حتما باید دلار را از بازار آزاد خریده و تحویل دهیم؛ دیگر فکر خطرات و خلاف بودن این کار را نمی‌کنند؛ این در حالی است که مدتی صادرات به عراق و افغانستان را از شمول این کار استثنا کرده بودند، اما بعد نظرشان عوض شد. وی بابیان اینکه اکنون با این شرایط تولیدکننده‌ای زیر‌بار انجام صادرات نمی‌رود، می‌گوید: ما نیز صادرات را به‌طورکلی از برنامه‌های آینده خود حذف کرده‌ایم.
