افزایش سودآوری «تندگویان» چگونه رقم می‌خورد؟
چشم‌انداز تنها تولیدکننده ایرانی «پت»
این پلیمر برای تولید انواع بطری‌ها، ورق، تسمه و قطعات تزریقی به‌کار می‌رود. بطری‌های PET برای بسته‌بندی طیف وسیعی از محصولات ازجمله آب‌معدنی، نوشابه‌های گازدار، روغن‌های گیاهی و مواد دارویی و بهداشتی و آرایشی مورداستفاده قرار می‌گیرند و جایگاه بسیار منحصر به فردی در صنعت بسته‌بندی پیدا کرده‌اند.
بازار جهانی بسته‌بندی PET با توجه به نوع بسته‌بندی، به بسته‌بندی‌های انعطاف‌پذیر و بسته‌بندی‌های سفت‌وسخت تقسیم شده است. همچنین براساس نوع استفاده نهایی، بازار جهانی بسته‌بندی PET به بخش‌های بسته‌بندی مراقبت‌های شخصی و لوازم‌آرایشی، مواد غذایی و آشامیدنی، داروسازی، محصولات خانگی و سایر موارد تقسیم شده است. از میان این بخش‌ها، بخش غذایی و آشامیدنی سهم عمده بازار را به‌دست می‌آورد و به نظر می‌رسد نرخ رشد سالانه قابل‌توجهی در این بخش از بازار بسته‌بندی پلی‌اتیلن ترفتالات ایجاد شود.
بر اساس نوع، شکل و کاربرد نیز، بازار بسته‌بندی PET به کیف و فیلم، بطری و شیشه، درپوش، کلاه، سینی و سایر قسمت‌ها تقسیم شده است. در بین اینها، بخش بطری‌ها بی‌تردید به‌عنوان بسته‌بندی غالب PET در نظر گرفته می‌شود. همچنین پیش‌بینی می‌شود طی سال‌های آینده شاهد رشد مصرف این محصولات باشیم؛ زیرا بطری‌های PET از نظر وزن سبک بوده و قابل خم شدن و انعطاف‌پذیر، ایمن و از همه مهم‌تر ۱۰۰درصد قابل بازیافت هستند.
از نظر جغرافیایی، بازار بسته‌بندی PET در سراسر مناطق جهان یعنی اروپا، آمریکای شمالی، آسیا- اقیانوسیه و آفریقا گسترده است. بااین‌حال به نظر می‌رسد که منطقه آسیا- اقیانوسیه بازاری پیشرو برای بازار جهانی بسته‌بندی PET باشد. این رشد به افزایش شهرنشینی و صنعتی شدن، وسعت بالای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای بزرگ نوظهور، هزینه کم کارگر و همچنین نگه‌دارندگی عالی بسته‌بندی PET در صنایعی مانند داروسازی و بهداشت و درمان، غذا و نوشیدنی و ساخت‌وساز در این منطقه نسبت داده می‌شود.
بنا بر پیش‌بینی کارشناسان، منطقه اروپا بالاترین نرخ رشد سالانه در بخش بسته‌بندی PET محصولات بهداشتی و دارویی را در بازه زمانی ۲۰۲۳ – ۲۰۱۸ به دلیل عواملی مانند افزایش سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در بسته‌بندی محصولات دارویی و بهداشتی و درمانی از آن خود می‌کند. این منطقه همچنین شاهد رشد چشمگیر در بخش پزشکی است که فرصت‌های پرسود برای بسته‌بندی PET در بخش مراقبت‌های بهداشتی ایجاد کرده است.
پیش‌بینی می‌شود منطقه آمریکای شمالی نیز به دلیل رشد سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه و نوآوری محصول، در بازار جهانی بسته‌بندی PET شاهد گسترش این محصول تا سال ۲۰۲۳ باشد. افزون بر این، سیاست‌های سختگیرانه ایمنی مواد غذایی در کشورهای کانادا و ایالات‌متحده، تقاضا را برای بسته‌بندی PET در بخش موادغذایی و آشامیدنی برانگیخته است. در همین حال طی سال‌های اخیر شاهد افزایش روزافزون استفاده از پت بازیافتی (rPET) در بسته‌بندی‌ها هستیم و روزانه روش‌های جدیدی برای گسترش استفاده و بهبود کیفیت این ماده بازیافتی ابداع می‌شود.
بازاری گسترده برای تولید و فروش
در ایران PET در کاربردهای عمومی همانند مصارف بطری، فیبر و ورق مورد استفاده قرار گرفته است. به عبارت دیگر PET در ایران معمولا استفاده‌های روزمره‌ای دارد و در دسته‌بندی‌های بسیاری هم قرار می‌گیرد که یکی از مهم‌ترین کاربردها تولید بطری برای نوشیدنی‌هاست.
پتروشیمی تندگویان اولین و تنها تولیدکننده این پلیمر در ایران با هدف تامین بازارهای داخلی و صادراتی است. این بخش از کارخانه تولیدی پتروشیمی شهید تندگویان (سهامی عام) که واحدهای مختلف آن تحت لیسانس شرکت لورگی زیمر آلمان و نوی والسینای ایتالیا بود، در سال ۱۳۸۳ به بهره‌برداری رسید و بر این اساس این شرکت تولیدکننده محصول مهم «پلی‌اتیلن ترفتالات» گرید بطری است. خوراک ورودی این پلی‌اتیلن اسیدترفتالیک خالص (PTA) و منواتیلن‌گلایکول است.
در بخش «پلی‌اتیلن‌ترفتالات» تندگویان علاوه بر تولید گریدهای مختلف بطری به‌صورت روتین، توانایی تولید گریدهای متنوع دیگر بر اساس درخواست و تقاضای مشتری هم وجود دارد که در همین زمینه می‌توان FG-PET,FH-PET و... را نام برد. مهم‌ترین هدف این بخش تولیدی تندگویان، حمایت از صنایع داخلی بوده و تامین نیاز بازار داخل اولویت اصلی آن است و از محصولات آن در صنایع مختلف از جمله صنایع بسته‌بندی مواد غذایی و بهداشتی، صنایع الکترونیک و همچنین طراحی و دکوراسیون استفاده می‌شود. این شرکت توانایی و قابلیت تولید ۳۳۶ هزار تن گرید بطری در سال را دارد.
سیدرضا قاسمی‌شهری، مدیرعامل پتروشیمی تندگویان در گفت‌وگویی با «دنیای‌اقتصاد» به تشریح فعالیت‌های این شرکت به‌عنوان تولیدکننده انحصاری پلی‌اتیلن ترفتالات پرداخت. وی با بیان اینکه شرکت پتروشیمی شهید تندگویان در سال ۷۷ برای اجرای طرح‌های تولید اسید ترفتالیک خالص (PTA) و پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) تاسیس شد، گفت: در آن سال شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به اهمیت محصولات این طرح در بازارهای داخلی و خارجی و با توجه به موارد مصرف فراوان این ماده پتروشیمیایی و برای انجام بخشی از تعهدات خود در برنامه ۵ ساله دوم دولت ایران اقدام به اجرای این طرح باهدف خوداتکایی و قطع وابستگی، افزایش صادرات محصولات پتروشیمیایی و انتقال فناوری و تربیت نیروی انسانی کرد.
گام تندگویان در بهینه‌سازی مصرف انرژی
قاسمی‌شهری با بیان اینکه اسید ترفتالیک یکی از مهم‌ترین مواداولیه برای تولید رزین‌های پلی‌اتیلن‌ترفتالات است که روند رشد تولید و مصرف چشمگیری در جهان دارد، افزود: پلی‌اتیلن‌ترفتالات از مهم‌ترین مواد اولیه پلی‌استرهای قابل‌استفاده در تولید الیاف برای صنایع نساجی، صنایع تولید فیلم‌های پلاستیکی، تولید انواع بطری‌های نوشابه، قوطی و ظروف مورداستفاده در بسته‌بندی مواد غذایی، دارویی و بهداشتی است که از روند رشد تولید و مصرف زیادی برخوردار است. وی با اشاره به اینکه تندگویان تنها شرکتی است که محصول مهم و استراتژیک پلی‌اتیلن ترفتالات گرید بطری را در ایران تولید می‌کند و این محصول نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در بهبود سطح رفاه و بهداشت عمومی جامعه ایفا می‌کند، ادامه داد: تندگویان باهدف بهینه‌سازی انرژی مصرفی در صنایع پایین‌دستی و بالابردن سطح کیفی و تنوع محصولات تولیدی گامی بزرگ در اقتصاد مقاومتی کشور برداشته است.
وی گفت: فناوری به‌کاررفته در بیشتر واحدهای تولیدی STPC تندگویان از شرکت‌های صاحب‌نام و دارای اعتبار جهانی در زمینه صنعت پتروشیمی همچون Zimmer آلمان و MHI ژاپن خریداری شده است، به همین دلیل محصولات شرکت STPC از نظر کیفیت دارای استانداردهای بالایی بوده و قابل‌‌رقابت با محصولات تراز اول جهان هستند. پتروشیمی شهیدتندگویان تنها تولیدکننده PTA در کشور است و محصول PET خود را هم با استفاده از PTA به‌عنوان ماده اولیه تولید می‌کند.
مدیرعامل تندگویان با اشاره به اینکه شرکت به لحاظ موقعیت مکانی با اسکله بین‌المللی بندرامام‌خمینی و خط‌آهن سراسری جنوب به شمال ایران تنها چند کیلومتر فاصله دارد گفت: به همین دلیل مشتریان داخلی شرکت گزینه‌های مختلفی را برای حمل‌ونقل محصولات خریداری‌‌شده در اختیاردارند و بنابراین می‌توانند مناسب‌ترین گزینه را هم از لحاظ هزینه حمل و هم ازنظر مدت‌زمان لازم برای حمل کالا انتخاب کنند. برای نمونه با توجه به وجود خط آهن جنوب به شمال و اتصال این خط‌آهن به کشورهای CIS، این شرکت مناسب‌ترین گزینه برای تأمین نیاز شرکت‌ها به محصولات PET است.
توسعه سبد محصولات در دستور کار
وی اضافه کرد: این شرکت محصولات گرید نساجی را به‌صورت گرانول، نخ (POY) و الیاف (Staple) با تناژ بالا و باکیفیت مطلوب تولید می‌کند. علاوه بر آن این شرکت توانایی تولید گونه‌های متنوعی از محصولات گرید نساجی را برای کاربردهای ویژه دارا است که با این ویژگی در صنعت پتروشیمی کشور منحصربه‌‌فرد است.
مدیرعامل شرکت تندگویان با اشاره به عملکرد این شرکت در سال ۹۹ و ارائه این گزارش در مجمع‌عمومی سالانه گفت: تندگویان سال گذشته رکورد تولید کل سالانه از ابتدای راه‌اندازی را برای دومین سال متوالی به میزان بیش از یک‌میلیون و یکصد هزار تن ثبت کرد. همچنین سود خالص شرکت پتروشیمی شهید تندگویان در سال ۹۹ رشد ۷۶درصدی را شاهد بود.
وی تاکید کرد: این شرکت در سال مالی منتهی به پایان اسفندماه ۹۹ بیش از ۲۰هزار و ۹۷۳میلیارد ریال سود خالص کسب کرد که این رقم در سال۹۸ معادل ۱۱ هزار و ۹۳۵ میلیارد ریال بود. بر این اساس سود هر سهم پتروشیمی تندگویان در سال ۹۹ به مبلغ ۸۷۵ ریال رسید که بنا بر تصمیم مجمع سالانه به ازای هر سهم مبلغ ۷۸۰ریال سود نقدی تعلق گرفت.
وی خاطرنشان کرد: در سال قبل به‌رغم مشکلات ناشی از همه‌گیری ویروس‌کرونا، شاخص‌های تولید و سودآوری شهیدتندگویان نسبت به سال ۹۸ بهبودیافته و شرکت در دستیابی به چشم‌انداز و برنامه‌های تجاری خود موفق‌تر عمل کرده است، به‌طوری‌که درآمد عملیاتی آن نیز با مبلغ ۹۹هزار و ۹۲۶میلیارد ریال نسبت به سال گذشته ۴۲درصد رشد را تجربه کرد. فروش شرکت نیز با افزایشی بیش از ۴۱درصد از ۷۰هزار و ۴۵۰میلیارد ریال به ۹۹هزار و ۹۲۵میلیارد ریال در سال ۹۹ رسیده است.
قاسمی‌شهری با تاکید بر اینکه شرکت تندگویان در سال۹۹ به‌عنوان شرکت پژوهشی برتر در بین شرکت‌های تولیدی زیرمجموعه هلدینگ خلیج‌فارس با معرفی ۱۰ گرید محصول جدید معرفی شد و به خودکفایی در تولید داخل محصول چادر مشکی رسید، خاطرنشان کرد: این شرکت با افزایش تولید ضمن تامین محصولات صنایع پایین‌دستی، با تنوع‌بخشی به تولید گریدهای جدید ازجمله گرید چادرمشکی از خروج ارز از کشور جلوگیری کرده است؛ همچنین شروع پروژه SSP در سال ۱۴۰۰ و بهینه‌سازی ترکیب تولید منجر به افزایش حاشیه سود شرکت خواهد شد.
وی در ادامه افزود: بومی‌سازی کاتالیست انحصاری پالادیوم با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان داخل کشور برای نخستین‌بار، بازسازی و داخلی سازی تجهیزات حساس و تحت‌تحریم نظیر RVF و ارتقای وضعیت زیست‌محیطی برای خروج از لیست صنایع آلاینده در سازمان محیط‌زیست از دستاوردهای این شرکت در سال ۹۹ بود.
مدیرعامل تندگویان درخصوص محصولات جدید شرکت گفت: این شرکت با توسعه سبد محصولات ۸ گرید جدید را (AUV-PET / FR-PET / HF-PET / C-PET / G-PET / Bio-PET / OB-PET / HV-PET) معرفی کرد؛ همچنین در سال‌جاری ۸ گرید جدید دیگر را معرفی خواهیم کرد.
وی با اشاره به برنامه‌های پتروشیمی تندگویان در سال ۱۴۰۰ خاطرنشان کرد: در کنار توسعه سبد محصولات، راه‌اندازی خطوط باقی‌مانده و افزایش کیفیت در تولید محصولات واحدهای نساجی (POY&STAPLE)، رفع تنگناهای تولید و افزایش عملیات سودآور شرکت، تحقق برنامه مصوب تولید و رسیدن به ظرفیت اسمی واحدها از جمله برنامه‌های این شرکت در سال‌جاری است. همچنین پروژه احداث واحد جدید SSP-C در راستای افزایش ظرفیت تولید گونه بطری و انعطاف‌پذیری تولید با ظرفیت ۴۵۰ تن در روز از برنامه‌های دیگر شرکت در سال ۱۴۰۰ خواهد بود.
