بررسی عملکرد طرح احیای معادن کوچک مقیاس

سید رضا عظیمی مدیر اجرایی طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس یکی از طرح‌هایی که در بخش معدن به عنوان نقطه عطف، محور و نگاهی نو با هدف جان بخشیدن به معادن کشور تعریف شد، طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس است که به عنوان یکی از طرح‌های اقتصاد مقاومتی از سال ۹۸ در کشور نام معدن را در رسانه‌ها پررنگ‌تر کرد و با پیاده‌سازی این طرح بخش‌های مغفول در حوزه معدن و صنایع معدنی دیده و حمایت شدند. با توجه به نبود فرآیند خاص برای این ایده جدید، با برگزاری جلسات متعدد و مشارکت انجمن‌های تخصصی و تشکل‌های مرتبط با معدن و نیز حضور شرکت‌های بزرگ معدنی کشور، مسیر حرکت تعریف و اهداف تبیین شد. مسوولیت اجرا به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران واگذار شد؛ ولی تمامی ارگان‌های مرتبط با معدن و صنایع معدنی در شورای هماهنگی این طرح حضور داشته و با رفع تنگناها و حمایت‌های ویژه، طرح مذکور جایگاه خود را در سطح ملی و خانواده معدن کشور پیدا کرد.

مهم‌ترین انگیزه‌های طرح، هم افزایی با حضور تشکل‌ها، ایجاد اشتغال پایدار در مناطق کمتر توسعه‌یافته بر مبنای مزیت‌های نسبی و منطقه‌ای با هدف افزایش تولید، تامین مواد اولیه برای واحدهای صنایع معدنی بزرگ و متوسط، تکمیل زنجیره فرآیند تولید و افزایش ارزش افزوده ماده معدنی با جلوگیری از خام فروشی تبیین شد. با توجه به جایگاه این طرح به عنوان مرکز ارتباط و هم‌رسانی بین جامعه معدنی کشور، شرکت‌های دانش بنیان و استارت‌آپ‌های معدنی نیز به عنوان دست‌اندرکاران مرتبط با حوزه معدن مورد حمایت قرار گرفتند و حضور در معادن کوچک، زمینه رشد آنها را فراهم کرده و موجب اثربخشی مضاعف در توسعه معدن در مناطق مستعد شد. در مجموع با احیا و فعال‌سازی ۶۷۰ معدن از ابتدای طرح تاکنون، هدیه طرح احیای معادن کوچک مقیاس، ایجاد پتانسیل ۱۱۹۵۵ نفر شغل مستقیم و افزایش بیش از ۲۳میلیون تن تولید سالانه برای بخش معدن و صنایع معدنی است و مهم‌ترین نکته، دیده شدن این معادن و حمایت مستمر آنها در قالب پایش مستمر در قالب این طرح برای آینده و توسعه آنها به لحاظ فنی، کیفی و کمی در سازمان‌های مرتبط با بخش معدن است. ادبیاتی جدید در بخش معدن کشور پس از این طرح شکل گرفت و رفتارهای کلینیکی، پاراکلینیکی و احیای معادن کوچک موجب شد تا عارضه‌یابی و تعیین تکلیف و حمایت معادن کوچک توسط ارگان‌های دولتی، بخش‌های تخصصی و مشاوران بهتر مد نظر قرار گیرد. هر چند با حضور و تدبیر وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت با تقویت این نگاه و ارتقای توجه بخش معدن، موجبات توسعه معادن کوچک مقیاس و افزایش سهم این بخش برای تکمیل زنجیره تولید حوزه معدن محقق شد.