مدیرعامل هلدینگ صدری تواضع در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
صادرات محصولات کشاورزی سازمان یافته نیست
براساس این آمارها ۵۵۴ میلیون دلار انواع خشکبار، ۲۸۰ میلیون دلار انواع سبزی، ۲۶۰ میلیون دلار انواع نان، شیرینی و شکلات، ۲۱۸ میلیون دلار لبنیات، ۲۰۶ میلیون دلار گوجه فرنگی، ۲۰۴ میلیون دلار انواع میوه، ۱۷۵ میلیون دلار هندوانه، ۱۱۷ میلیون دلار انواع خرما، ۱۱۴ میلیون دلار انواع انگور تازه و خشک، ۱۰۵ میلیون دلار سیب، ۱۰۲ میلیون دلار محصولات شیلاتی، ۸۰ میلیون دلار انواع آبمیوه و مغز میوه‌ها، ۶۲ میلیون دلار فرآورده‌های غذایی، ۶۰ میلیون دلار زعفران، ۵۹ میلیون دلار سیب زمینی، ۴۶ میلیون دلار رب گوجه فرنگی، ۳۱ میلیون دلار مرکبات، ۲۸ میلیون دلار خربزه، ۱۵ میلیون دلار ادویه، ۱۴ میلیون دلار چای و ۸ میلیون دلار انواع مربا و ژله از مهم‌ترین کالاهای صادراتی محصولات دسته کشاورزی، دامی‌و شیلاتی در هفت ماه اخیر بودند.
این آمارها در حالی بیان می‌شود که بنا به گفته مدیرعامل هلدینگ صدری تواضع تحریمها باعث کاهش میزان صادرات محصولات باغی شده است.
به گفته صدرالدین نیاورانی صادرات ایران با دو تهدید همزمان در بخش صادرات محصولات باغی مواجه است. از سویی در سالهای گذشته تنوع بازارهای صادراتی کشور به شدت کاهش یافته و با حذف چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه و افغانستان، عملا میزان صادرات ایران به سایر کشورها بسیار ناچیز است. از سوی دیگر با وجود آنکه صادرات غیرنفتی ایران جدا از فروش نفت‌خام تحلیل می‌شود، اما بخش مهمی از این سبد صادراتی همچنان در اختیار مشتقات نفتی است و همین موضوع امکان فعالیت در سایر حوزه‌ها از جمله صادرات محصولات کشاورزی را محدود کرده است.
وی با بیان اینکه تمام شرکتهای صادراتی با کاهش حجم صادرات روبه‌رو شدهاند، گفت: در سالهای گذشته میزان صادرات شرکت ما حدود ۵ هزار تن بود که متاسفانه به دلیل مشکلات ارزی و تحریمها و سیستم حمل و نقل معیوب این میزان به هزار تن رسیده است.
کشاورزی در بن بست زیر ساخت‌های معیوب
مدیرعامل هلدینگ صدری تواضع گفت: متاسفانه در بخش صادرات صنایع تبدیلی به خصوص محصولات باغی و کشاورزی به هیچ وجه، نه فقط با دنیا بلکه با منطقه هم قدرت رقابت نداریم. اصل اساسی در رقابت و صادرات حملونقل صحیح است که در آن هم سررشته کافی نداریم. در حملونقل، ناوگان حمل و نقل بسیار اهمیت دارد و ما از این جنبه با مشکلات و چالشهای بزرگ و کوچکی مواجه هستیم.
نیاورانی یادآوری کرد: نبود ناوگان مناسب و توسعه یافته باعث شده ما در رقابت‌های صادراتی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شویم.
بر اساس گفته‌های وی به‌رغم وجود شرکتهای حمل‌ونقلی در کشور، اما زیرساختهای مناسب شکل نگرفته و مفهوم لجستیک همچنان در این شرکت‌ها آن‌طور که باید پیاده نشده است. بنابراین صادرات انواع محصولات کشاروزی به صورت سازمان‌یافته و ساختارمند انجام نمی‌شود. شاید بتوان این گونه توضیح داد که شرکت بزرگ حمل‌ونقلی که بتواند براساس برنامه سالانه کامل حوزه صادرات محصولات کشاورزی را پشتیبانی کند، نداریم و اغلب شرکت‌ها به صورت فصلی ورود می‌کنند.
صدرالدین نیاورانی در خصوص بازگشت ارز صادراتی نیز گفت: متاسفانه این بازگشت از سوی صرافی‌ها و به صورت تومان عرضه می‌شود که با مشکلاتی در این خصوص روبه‌رو هستیم.
بسته‌بندی کالای ایرانی در سایه
این مدیرعامل با بیان اینکه صادرات آبروی یک کشور و پیشانی توسعه اقتصادی است خاطرنشان کرد: ما علاوه بر مشکلات ذکر شده، در بسته‌بندی محصولات خود هم با مشکلات اساسی روبه‌رو هستیم. ما نباید بار فله‌ای صادر کنیم یا محصولات را در کارتن‌های موز، بسته‌بندی کرده و صادر کنیم.
وی گفت: اگر ما بتوانیم محصولات خود را با برند مشخصی صادر کنیم، بعد از آن هرگز سعی نمی‌کنیم اعتبار برند خود را نادیده بگیریم. برندسازی به ارتقای کیفیت و به نوع عرضه کمک می‌کند، اما این هم جزو فراموش شده‌های حوزه صادرات محصولات کشاورزی در ایران است.
محصولات کشاورزی ایرانی زبانزد است
نیاورانی با بیان اینکه محصولات کشاورزی ایران جزو محصولات با کیفیت و کم سموم است تاکید کرد: محصولات ما در دنیا زبانزد است، اما متاسفانه به دلیل گره‌های متعدد این بازار با چالشهای اساسی روبه‌رو شده است.
کشاورزان بازنده عرضه محصولات باغی
مدیرعامل هلدینگ صدری تواضع در ادامه با بیان اینکه کمبود سرمایه در گردش برای خرید و فروش باعث شده دلالان در این حوزه جولان بدهند، گفت: اگر واسطه گران اصلی بتوانند با تسهیلات مناسب محصولات را از کشاورزان دریافت کنند قیمت‌های بازار در این حوزه تعدیل می‌شود. به طورمثال کشاورزان قیمت سیب درجه دو را ۳هزار تومان و درجه یک را ۵ هزار تومان لحاظ کردند، اما همین میوه در بازار تره‌بار بالای ۲۵ هزار تومان است.
وی در پاسخ به این سوال که نقش شرکتهای بازرگانی در این قیمت‌‌گذاری‌ها چیست، گفت: طبق آمارهای رسمی‌تنها ۳ تا ۵درصد محصولات کشاورزی صادر می‌شود و بدون تردید این میزان نمی‌تواند تاثیری بر افزایش قیمتها داشته باشد در ثانی باید یادآور شد این میزان تاثیرگذاری در برابر دور ریز ۲۵درصدی محصولات کشاورزی رقم قابل توجهی نیست.
به گفته وی متاسفانه زمانی که قیمتها افزایش می‌یابد مقصر اصلی را صادرات می‌دانند در حالی که صادرات نقش بسیار اندکی در این مقوله دارد.
نیاورانی گفت: توسعه صادرات محصولات کشاورزی مستلزم فراهم کردن زیرساختهای لازم است، در غیر این صورت نمی‌توان امیدی به توسعه صادرات داشت.گرانی حملونقل، کمبود کانتینر‌‌های یخچالی و اتخاذ تصمیمات خلق الساعه از جمله مشکلات اصلی پیش‌روی صادرکنندگان است که انتظار می‌رود یک نهاد در خصوص صادرات تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
وی در ادامه با بیان اینکه در کنار موارد بالا سازمان‌‌های نظارتی باید فاکتورهای متحد‌الشکل را وارد بازار کنند گفت: حذف دلالی کار سختی نیست فقط نیازمند عزم جدی است که البته منافع آن را همه می‌برند.
کارشناسان با تجربه به جای دانش‌آموختگان
نیاورانی با بیان اینکه وزارت جهاد در حال حاضر تمرکز بالایی برای استفاده از دانش‌آموختگان کشاورزی در بدنه سیاستگذاری دارد، گفت: این وزارتخانه باید در نظر بگیرد بخشی از این دانش آموخته‌‌ها علاقه‌ای به این رشته ندارند و نمی‌توانند تصمیم‌گیران مطلوبی برای چالشهای این حوزه باشند.
دود کم‌آبی و فقدان آموزش بر صنعت کشاورزی
مدیرعامل هلدینگ صدری تواضع در ادامه در خصوص اهمیت توجه به کشاورزی پایدار گفت: یکی از اولویت‌‌های کشور در بخش کشاورزی باید اصلاح الگوی مصرف آب در این بخش باشد که در کنار فاکتورهایی نظیر توسعه آبیاری‌‌های نوین و حذف آبیاری‌‌های سنتی و عدم اجازه برداشت آب از چاه‌‌های غیرمجاز، اصلاح الگوی کشت و کاهش کشت محصولات پرآب بر و توسعه کشت محصولات کم آب‌بر از الزامات آن است.
در حال حاضر متاسفانه آب کشور صرف تولید محصولاتی می‌شود که بسیار آب بر هستند. بنده مخالف کشت محصولات جالیزی و صیفی و سبزی‌جات نیستم، بلکه تاکید برکاهش سطح زیر کشت این دسته از محصولات پرآب بر و صرفه‌جویی در مصرف آب هستم. در سالهای گذشته هرساله شاهد آن بوده‌ایم که کشت برخی محصولات پرآب بر بیش از اندازه بوده و کشاورزان در نهایت به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی با وجود هزینه بالا و آب فراوان مزارع خود را رها کرده‌اند.
نیاورانی با بیان اینکه هنوز به ارزش واقعی آب پی نبرده‌ایم و آن‌را اتلاف می‌کنیم، خاطرنشان کرد: امروز دیگر نمی‌توانیم با اتکا به روش‌‌های سنتی و آبیاری غرقابی به تولید محصولات کشاورزی بپردازیم، زیرا که منطقی نیست آب را به این سختی و با هزینه‌‌های بالا تامین کرده و آن وقت بدون برنامه آن‌را مصرف کرده و هدر بدهیم. اگر زیربار اصلاح الگوی کشت و تغییر رویکردها و عادت نادرست قبلی در این بخش نرویم در آینده نه چندان دور با یک دشت خشک و غیرقابلیت کشاورزی روبه‌رو خواهیم شد که دودش نخست به چشم کشاورزان می‌رود، چرا که دولت مکلف است در هر شرایطی آب شرب را تامین کند، اما برای تامین آب کشاورزی مکلف نیست.
این مدیر عامل با بیان اینکه چاره‌ای جز آموزش و فرهنگ‌سازی برای کشاورزان نداریم، گفت: پیاده‌سازی و اجرای برنامه اصلاح الگوی کشت کار آسانی نیست و جهاد کشاورزی ابزار الزام‌آور و قوه قهریه برای اینکه کشاورزان را اجبار به کشت نوع خاصی از محصولات بکند ندارد، بلکه این برنامه در یک فضای تعاملی، فرهنگی و آموزشی دنبال می‌شود که نتیجه بخش بودن آن نیازمند گذشت زمان است.
کشاورزی مافیای سازمان یافته ندارد
مدیرعامل هلدینگ صدری تواضع در ادامه در خصوص وجود مافیا در کشاورزی گفت: در این حوزه مافیا به معنای سازمان‌یافته وجود ندارد اما متاسفانه برخی از افراد و نهادها در این حوزه بسیار بزرگ شدهاند.
وی در نهایت افزود: دولت باید بستر مناسب برای بسته‌بندی محصولات و زمینه صادرات این بخش را فراهم کند تا حداقل در محصولات کشاورزی به خاطر تنوع آب و هوایی و اقلیم متفاوت در سطح کشور در زمان‌های مختلف بتوانیم هم در داخل کشور محصولات کشاورزی را با قیمت ارزان‌تر در اختیار مصرف‌کننده قرار دهیم و هم برای صادرات بتوانیم ارزآوری داشته باشیم و منافع ملی را تامین کنیم.
