دبیر انجمن لوازم خانگی کوچک در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» مطرح کرد
امید به ثبات نرخ لوازم خانگی کوچک در سال‌جاری
دبیر انجمن لوازم خانگی کوچک درباره وضعیت این بخش از صنعت لوازم خانگی کشور با روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت‌وگو کرده است. وی در ابتدای صحبت خود خبر امیدوار‌کننده‌ای برای خریداران اعلام کرد و گفت: «بهترین اتفاقی که اخیرا در حوزه صنایع خانگی کوچک افتاده این است که بیش از ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش تولید داشتیم و یکسری محصولات جدید به سبد کالای مصرف‌کننده اضافه شد.» ابوالقاسم شانهساز در این خصوص افزود: «اگر نوسان ارزی با محوریت بهای دلار تا ماه‌های آینده تغییرات بزرگ و چشمگیری نداشته باشد، تا انتهای سال جاری درباره لوازم خانگی کوچک افزایش قیمت نخواهیم داشت. بنابراین به مردم اطمینان می‌دهیم که هم به اندازه کافی کالا تولید شده و مهم‌تر اینکه با کنترل وضعیت تولید، از نوسان قیمت جلوگیری خواهیم کرد.»
نگاه سازمان استاندارد به خدمات پس از فروش
وی درباره موضوع دستورالعمل جدید خدمات پس از فروش کالاها نیز گفت: «خدمات پس از فروش از قبل هم اجباری بود و موضوع تازه‌ای نیست و صنعت لوازم خانگی شامل این موضوع بود. این دستورالعمل جدیدا مورد بازبینی قرار گرفته و هنوز هم ابلاغ نشده است. نظر وزارت صمت این بوده که مدت زمان ضمانت را بیشتر و امتیازات مناسب‌تری برای مصرف‌کننده در نظر گرفته شود تا با اطمینان بیشتری اقدام به خرید کالا کند. البته موسسه استاندارد مورد‌های تشویقی پس از فروش را قبلا نیز داشته ولی سطح این استاندارد نسبت به مورد اجباری سازمان حمایت پایین‌تر بود. به همین دلیل تصمیم گرفته شد دستورالعمل قبلی بازبینی و به‌‌روزرسانی شود.»
نگاه مثبت دولت به تولید داخل
این فعال اقتصادی بخش خصوصی درباره میزان حمایت دولت از تولیدات داخل گفت: «از مسوولان وزارت صمت در دولت قبلی و فعلی تشکر می‌کنم که برای قدرتمند شدن تولید داخل حمایت‌های مناسبی را از صنعت انجام دادند. یکی از تصمیم‌های خوب ممنوعیت واردات کالاهایی بود که در کشور تولید می‌شود. در همین راستا تعرفه گمرکی کالاهای وارداتی که امکان تولید در ایران دارند نیز بالاتر در نظر گرفته شده تا تولید‌کنندگان داخلی شرایط و انگیزه بهتری برای ارائه محصولات خود به بازار داشته باشند.»
شانهساز در این مورد اضافه کرد: «یکی از مشکلاتی که البته هم‌‌اکنون گریبان صنعت و به‌ویژه لوازم خانگی را گرفته موضوع قاچاق است. البته معاونت امور صنایع وزارتخانه صمت به صورت جدی پیگیر حل این مشکل است و نهایت تلاش انجام می‌شود که میزان ورود کالای قاچاق از مبادی مختلف مثل مرزها و بنادر کمتر شود. برای این منظور راه‌های مختلفی پیگیری می‌شود که شامل کد‌های شناسایی و رهگیری و گارانتی و ضمانت کالا می‌شود. این باعث می‌شود که تمامی کالاهای موجود در بازار قابل پیگرد و شناسایی باشند تا قاچاق نبودن آنها احراز شود. اما متاسفانه با بررسی‌های میدانی مشاهده می‌کنیم که کماکان کالاهایی وجود دارند که این سه مشخصه را ندارند و عمدتا از مناطق جنوبی یا حتی مناطق آزاد وارد بازار می‌شوند.
درباره خروج کالا از مناطق آزاد، قانون صراحت دارد که کالاها در همان مناطق مورد استفاده قرار گیرند اما برخی برای کسب سود بیشتر اقدام به دور زدن قانون می‌کنند. آخرین عددی که درباره میزان قاچاق لوازم خانگی در کشور مطرح شده است ۶/ ۱ میلیارد دلار است که البته این عدد قبلا بیشتر بوده و خوشبختانه حالا کمتر شده است. لوازم خانگی کوچک وسایل زیادی را شامل می‌شود که بیشترین حجم قاچاق در این حوزه به جاروبرقی و قهوه‌سازمربوط می‌شود. به نظر من صداوسیما و سایر رسانه‌ها باید برنامه‌های بیشتری درباره آگاه‌سازی مردم و مصرف‌کننده داشته باشند که در زمان خرید به آنها کمک کند کالای شناسنامه‌دار را بخرند و از این طریق به بهبود فضای تولید داخل نیز کمک کنند.»
راهکار خروج از رکود بازار
در حالی که بیشتر بازارهای کشور درگیر رکود تورمی هستند، دبیر انجمن لوازم خانگی کوچک راهکار خروج از این شرایط را تشریح کرده است: «در تمام دنیا عمده مصرف کالاها از سوی طبقه متوسطه جامعه انجام می‌شود. در کشور ما به دلیل وجود مشکلات تورمی در اقتصاد و پایین بودن ارزش پول ملی، طبقه متوسط در کشور با آسیب‌های متعدد مالی روبه‌رو شده است. در نتیجه اولویت اول زندگی آنها تامین مواد خوراکی برای خانواده خواهد بود.
البته تامین همین مواد خوراکی نیز بسیار سخت شده چرا که بخش زیادی از تورم شامل همین دسته از کالاها شده است. بنابراین بیشتر خانواده‌ها به دلیل کاهش قدرت و توان خرید، بسیار کمتر به سمت تهیه کالاهای دیگر مثل لوازم خانگی می‌روند. این در شرایطی است که تقاضا در این بازار وجود دارد اما همان‌طور که اشاره شد به دلیل پایین آمدن قدرت خرید، مردم تهیه این لوازم را به آینده موکول می‌کنند. به همین دلیل رکود در بازار به وجود می‌آید. راهکار خروج از این وضعیت نیز این است که دولت فکر موثری برای بهبود وضعیت معیشت مردم داشته باشد. البته در این خصوص قطعا اقتصاددان‌ها راهکارهای بهتری ارائه می‌کنند که باید به توصیه آنها نیز توجه شود.»
کاهش حاشیه سود برای مردم
وی درباره شیوه قیمت‌گذاری تاکید می‌کند که قیمت‌گذاری دستوری در بخش لوازم خانگی کوچک وجود ندارد و فرمول قیمت نهایی را تشریح می‌کند: «در این بخش قیمت‌ها به ما از سوی ستاد تنظیم بازار دیکته نمی‌شود، اما قیمت‌های نهایی بررسی می‌شود. به این ترتیب به نظر می‌رسد مدلی نیمه‌دستوری وجود دارد. در این خصوص سازمان حمایت یک دستورالعمل تعیین قیمت دارد که باید براساس آن قیمت نهایی مشخص شود. قیمت فروش ما مانند بسیاری دیگر از کالاها بر اساس قانون سازمان حمایت از مصرف‌کننده است که شامل هزینه‌های مواد اولیه و سایر هزینه‌های تولید همراه با ۱۷ درصد سود می‌شود و این‌گونه در پایان قیمت نهایی کالا مشخص می‌شود. این در حالی است که ما در بیشتر کارخانه‌ها سود کمتری از ۱۷ درصد را لحاظ می‌کنیم به این دلیل که می‌دانیم بازار کشش قیمت بالا را ندارد و مردم نیز از خرید امتناع می‌کنند. به همین دلیل کارخانه‌ها حاشیه سود خود را پایین‌تر آورده‌اند.»
شانهساز درباره میزان صادرات در بخش لوازم خانگی کوچک نیز گفت: «متاسفانه صادرات قابل توجهی در این خصوص نداریم، اما وسایلی مانند اتو، پلوپز، انواع پنکه‌ها، چرخ گوشت و... به کشورهای همسایه مانند افغانستان، عراق و برخی کشورهای آسیای میانه صادر می‌شوند. این در حالی است که میزان صادرات انبوه نیست و بیشتر در حجم کم انجام می‌شود.»
پتانسیل داخلی تولید مواد اولیه
وی وضعیت کشورمان از لحاظ تولید و صادرات مواد اولیه را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: «خوشبختانه به‌طور متوسط در سطح لوازم خانگی کوچک حدود ۷۰ درصد قطعات و مواد اولیه در کشور تولید می‌شود. به همین دلیل امیدوارم در آینده نزدیک بخش زیادی از صادرات ما شامل قطعات لوازم خانگی باشد چرا که پتانسیل بالایی در این خصوص داریم که حتی کشورهای اروپایی نیز می‌توانند بازارهای هدف ما باشند. البته در حال حاضر نیز اگر مشکلات تحریم وجود نداشت بدون شک حجم صادرات ما بسیار بالاتر بود، چرا که بسیاری از تولیدات ما به دلیل حضور و کمک شرکت‌های دانش‌بنیان در شرایط خوبی قرار دارند. در نظر داشته باشید ۳۰ درصد قطعات و لوازمی که از خارج کشور نیز وارد می‌شوند، به دلیل پایین بودن تعداد مورد نیاز تولید آنها در ایران صرفه اقتصادی ندارد اما قادر به تولید آنها هم هستیم.»
تنوع طرح‌ها مطلوب است
ابوالقاسم شانهساز از نظر تنوع طراحی نیز شرایط را راضی‌کننده عنوان کرد و گفت: «در حوزه لوازم خانگی کوچک که عمدتا توسط بخش خصوصی انجام می‌شود برخلاف لوازم خانگی بزرگ مانند یخچال و فریزر و ماشین ظرف‌شویی و... تنوع زیادی وجود دارد. تنوع طرح‌ها و مدل‌های قابل استفاده نیز در سطح بسیار خوبی قرار دارد و باعث می‌شود مردم خرید راحت‌تری داشته باشند.»
