چرا دریاچه چیتگر واگذار میشود؟
دریاچه مصنوعی شهدای خلیجفارس یا همان دریاچه چیتگر، بزرگترین دریاچه مصنوعی غرب آسیاست. سابقه طرح ساخت دریاچه مصنوعی چیتگر به نخستین طرح جامع تهران که پیش از انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۴۷ تدوین شد، برمیگردد که به دلایلی همچون نحوه تامین بودجه و نیز محدودیتهای فنی، تا دهه هشتاد، مسکوت باقی ماند. موضوع ساخت دریاچه مصنوعی شهدای خلیجفارس یا همان چیتگر، در برنامه جامع دوم و سوم تهران نیز تکرار شد و نهایتا در اواخر دهه هشتاد، مطالعات فنی و عملیاتی اجرایی این پروژه آغاز شد و کلنگ ساخت دریاچه چیتگر در فضایی به وسعت حدود ۲۵۰هکتار واقع در شمال پارک جنگلی چیتگر در سال ۱۳۸۹ به زمین زده شد و فاز نخست آن در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ به بهرهبرداری رسید. دریاچه چیتگر از آب رودخانه کن در فصل بارش، آبگیری شده و میتواند در تعدیل هوای پایتخت و افزایش رطوبت هوا کمک کند.
بر اساس برنامهریزیها مقرر شده تا در فصل بارش یعنی از آذر تا اسفند، آب رودخانه کن، از مسیر کانال سرپوشیده ۷ کیلومتری، از بند کن، به تصفیه خانه دریاچه شهدای خلیج فارس، منتقل و بعد از تصفیه، به دریاچه وارد شود تا به این روش آب موردنیاز دریاچه تامین شود. این دریاچه مصنوعی که منبع تلطیف هوا در حوزه غرب تهران به شمار میرود در کنار پارک جنگلی چیتگر میتواند اثرات بسیار مطلوبی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد. پیشبینی دریاچهای با وسعت ۱۳۰ هکتار پهنه آبی و گنجایش ۷ میلیون مترمکعب آب در طرح جامع و طرح تفصیلی مصوب منطقه ۲۲، به عنوان یک گستره آبی تغذیهکننده سفرههای زیرزمینی و منبع تلطیف هوا در حوزه غرب تهران از یک طرف و در ترکیب با پارک جنگلی چیتگر با عملکرد گردشگری در سطح فرامنطقهای شهر تهران از طرف دیگر، پتانسیلهای قابل بررسی در بازگشت سرمایه را دارد؛ به گونهای که همین حالا نیز با استقرار رستوران برندهای مطرح این مجموعه به پاتوقی برای شهروندان و بهخصوص جوانان تبدیل شده است.
علاوه بر دریاچه، در فضای پیرامونی با راهاندازی انواع و اقسام تفریحات همچون شهربازی، کلوب ماهیگیری و ایستگاه بازیهای آبی مجموعه دریاچه خلیج فارس به مکانی برای استفاده عموم مردم تبدیل شد و همین استقبال سبب شد تا مجموعههای اقتصادی برای حضور در این مجموعه با یکدیگر رقابت کنند.
در این سالها مجموعه دریاچه دور از حاشیه نبود به گونهای که یک روز برای احتمال وجود تمساح در دریاچه به تیتر رسانهها تبدیل شد و روزی دیگر به علت نقشش درتولید و تکثیر مگس سفید خبرساز شد. هرچند در این میان برخی از کارشناسان شهری معتقد بودند که دریاچه چیتگر نتوانسته آنگونه که باید به اهداف تاسیساش یعنی تلطیف هوای تهران و تغذیه سفرههای زیرزمینی برسد و تنها کاربریاش تبدیل شد به حوض برجهای بلند منطقه ۲۲ اما همه این خبرها مانعی برای کاهش استفادهکنندگان از این مجموعه تفریحی نشد. با گذشت زمان مجموعه فرهنگی گردشگری دریاچه شهدای خلیجفارس پربازدیدترین مجموعه گردشگری کلانشهر تهران و قطب گردشگری غرب پایتخت شد اما به تازگی خبر از تغییر سازمان مدیریتی این دریاچه به گوش رسیده به گونهای که احمد علوی رئیس کمیته میراث و گردشگری شورای شهر تهران در صحن علنی از واگذاری مدیریت دریاچه خلیجفارس به سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران انتقاد کرد و گفت: اگر تصمیم گرفتیم که سیاستها به صورت متمرکز در حوزه گردشگری پیگیری شود دیگر نباید هر روز خبر برسد که یک مجموعه واگذار شده است، چرا که چندی پیش باخبر شدیم که دریاچه خلیج فارس به سازمان فرهنگی وهنری واگذار شده و در ابتدا باور نکردیم اما بعد از بررسی متوجه شدم که صورتجلسه آن نیز امضا شده است.
علوی افزود: جای سوال است که آیا با یک گردش کار و مکاتبه این واگذاری مدیریت انجام میشود یا خیر؟ اگر قرار بر جابهجایی است، چرا سازمان گردشگری که یک سال است تاسیس آن را پیگیری میکنیم، به جایی نمیرسد و بهتر است تعیینتکلیف و سیاستگذاری با مشورت انجام شود.
پیگیری خبرنگار ما از سازمان مقصد یعنی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران به جایی نرسید چراکه مدیران سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران با تایید واگذاری بهرهبرداری مجموعه دریاچه شهدای خلیج فارس، اعلام کردند که هنوز این مجموعه به آنها منتقل نشده است و بعد از انتقال میتوانند به سوالات پاسخ دهند. اما احمد علوی رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران در پاسخ به چرایی این واگذاری به «دنیایاقتصاد» گفت: یکی از گلایههای ما از شهرداری تهران این بود که چرا قبل از عملیاتی شدن این موضوعات، با کمیسیونهای مربوطه هماهنگی لازم به عمل نیامده است هرچند اصل این ماجرا چون جزو موضوعات اجرایی است، در داخل شهرداری قابلیت اجرا دارند ولی به هرحال چون همه ما از یک فضا و یک برنامه پیروی میکنیم، طبیعتا انتظار داشتیم که برای اجرایی کردن این موضوع حتی به صورت قانونی، هماهنگیها و مشورتها با مجموعه مرتبط با شورای شهر اسلامی تهران که همان کمیسیون فرهنگی و کمیته گردشگری شوراست داشته باشند.
رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران ادامه داد: یکی از علل انتظار ما از شهرداری تهران این است که ما در کمیته میراث فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران از یکسو به دنبال راهاندازی سازمان گردشگری در شهرداری تهران هستیم که قرار است همه سازمانهای تفریحی و گردشگری شهرداری تهران ذیل این سازمان تعریف و مدیریت شوند و از همین رو دریاچه چیتگر هم یکی از همین مواردی بود که در طراحی و برنامهریزی سازمان گردشگری مدنظر بود و علت دوم این بود که نگهداری و بهرهبرداری از دریاچه چیتگر آنقدر دچار چالشها و موضوعات متعدد است که این نگرانی را برای ما ایجاد کرده که رسیدگی به چالشهای این مجموعه، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را از موضوعات اصلی واگذار شده به این سازمان منحرف کند و سازمان فرهنگی هنری را به سمت مجموعهداری ببرد که در صورت چنین اتفاقی، این یک آسیب برای سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است.
وی در تشریح چرایی آسیبزا بودن مجموعهداری دریاچه چیتگر برای سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران گفت: دریاچه چیتگر یک مجموعه متشکل از یک فضای آزاد و مجموعههای پیرامونی و غرفههای حاشیهای آن است که مدیریت و بهرهبرداری هریک از این فضاها چالشهای خاص خود را دارد؛ از طرفی موضوع آب دریاچه که نیازمند هماهنگی هرساله با وزارت نیرو است، بحث تصفیه آب دریاچه و مدیریت غرفههای حاشیهای و موارد بسیار دیگری در حوزه دریاچه چیتگر، این مجموعه را به یک مجموعه پرچالش تبدیل کرده که جنس مدیریت آن متفاوت از حوزههای کاری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران است و همین ما را نگران کرده که این سازمان با درگیر شدن به این موضوعات، دچار مسائل فرعی شود.
علوی درخصوص علل و عوامل مطرح شده از سوی شهرداری تهران برای چنین تصمیمی نیز گفت: دوستان ما در شهرداری تهران میگویند به واسطه نامهنگاری سازمان بازرسی کل کشور که باید مدیریت مجموعه چیتگر از سازمان بازنشستگی شهرداری تهران گرفته و این مدیریت به سازمانهای اصلی شهرداری تهران سپرده میشد آنها تصمیم گرفتند که فعلا تنها بخش بهرهبرداری از این مجموعه را به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بسپارند و در صورت تشکیل سازمان گردشگری شهرداری تهران، این مجموعه به سازمان گردشگری واگذار میشود.
رئیس کمیته گردشگری شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به این پرسش که آیا واگذاری دریاچه چیتگر به سازمان فرهنگی هنری شهرداری و موضوعات مرتبط با آن تنها به واسطه نامه سازمان بازرسی بوده یا مسائل مربوط به مطالبات و بدهیها نیز در آن دخیل بوده است یا خیر گفت: این یک شرکت است که بخشی از مطالبات آن مربوط به سهامداران آن است که باید تعیینتکلیف شود ولی واقعیت آن است که در گذشته مجموعه دریاچه چیتگر در اختیار شرکت عمرانی کارکنان بوده و پس از گرفتن مدیریت این مجموعه از شرکت عمرانی کارکنان، این مجموعه به مدت ۶ ماه در اختیار شرکت بهرهبرداری دریاچه قرار گرفت و بر همین اساس این شرکت مطالبات یا بدهیهای چندانی ندارد. اما به هرحال دوستان ما در شهرداری علت واگذاری این مجموعه به سازمان فرهنگی و هنری را، بحث نامه سازمان بازرسی اعلام کردهاند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا دریاچه چیتگر به مجموعههای دیگر شهرداری همچون شرکت اراضی عباسآباد واگذار نشد، گفت: چون شرکت اراضی عباسآباد، خود، یک شرکت است، نمیتواند متولی یک شرکت دیگر شود. ولی به هرحال شهرداری تهران قول داده است که سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران فعلا بهرهبرداری از دریاچه چیتگر را عهدهدار شده است و در صورت تشکیل سازمان گردشگری شهرداری، راجع به تعیینتکلیف نهایی مدیریت و بهرهبرداری از دریاچه چیتگر تصمیمگیری میشود.
علوی در پایان درباره زمان تشکیل سازمان گردشگری شهرداری تهران نیز خاطرنشان کرد: تشکیل سازمان گردشگری در شهرداری تهران جزو بندهای مورد تاکید در برنامه چهارم توسعه شهر تهران است و تشکیل آن در برنامه قبلی توسعه نیز بوده است ولی به هرحال با توجه به پیچیدگیهای موجود در مسیر تشکیل این سازمان، محقق شدن این امر تا اندازهای زمانبراست ولی ما پیگیر هستیم تا هرچه سریعتر این امر محقق شود و شهرداری تهران باید هرچه زودتر لایحه مرتبط را به شورای شهر بیاورد.