یادداشت بنگاهی
گذار از انتظارات دولتی به ظرفیتهای داخلی
این دو موضوع کارخانجات تولید قند و شکر را با مشکل روبهرو میسازد. ظرفیت جذب چغندر قند ثابت خراسان در حالحاضر ۲۵۰ هزار تن در سال است که بخشی از منطقه فریمان و بخشی از غرب کشور مانند کرمانشاه تامین میشود. نکته مهم در حالحاضر آن است که به دلیل رقابتهای موجود در این صنعت و تلاش همه تولیدکنندهها برای جذب چغندر موضوع قیمتگذاری از اهمیت زیادی برخوردار میشود. در این زمینه دو موضوع جلبنظر میکند، اول اینکه دولت باید همانطور که در قیمتگذاری شکر مداخله میکند در قیمتگذاری نیشکر نیز یک سیاستگذاری در پیش بگیرد. در درجه دوم باید موضوع آزادسازی قیمتها در این حوزه در دستور کار قرار بگیرد. البته این نکته ضروری است که در حالحاضر تقاضا برای قند و شکر در کشور بسیار بالا است و این امر احتمال بروز تورم بالای قیمتی را در این محصول به همراه دارد، بنابراین باید دست به عصا حرکت کرد. در کنار شرایط قیمتی موجود که دولت دست تولیدکننده را در افزایش قیمتها بسته، هزینهها نیز در بخش تولید به نسبت بالا است.
بهعنوان مثال در حالحاضر در شرکت قند ثابت خراسان استخوانبندی شرکت در حدود ۶۰ سال پیش شکل گرفته و این امر هزینههای نگهداری، استهلاک،تعمیر و تعویض اجزا و قطعات را افزایش میدهد که با وجود قیمتگذاریهای ثابت دولتی، حاشیههای سود برای تولیدکنندهها کاهش یافته است. اکنون دولت قیمت ۴ هزار و ۱۰۰ تومان را برای شکر در نظر گرفته که این رقم برای تولیدکننده رقم پایینی است اما چارهای جز رعایت این قیمتها نیست. در حالحاضر دولت در نظر دارد برای واردات شکر خام دلار ۴۲۰۰ تومانی را تغییر دهد که این موضوع میتواند هزینههای تولیدکننده را بازهم بالاتر ببرد. در حالحاضر چغندر هم ۲۴ درصد افزایش قیمت یافته است که این موضوع به احتمال قوی هزینه شکر سفید را افزایش میدهد و ضرورت افزایش قیمتها را گوشزد میکند. این در شرایطی است که بعضا صنایع پاییندستی و مصرفکننده شکر در سالهای اخیر بیش از ما افزایش نرخ را تجربه کردهاند که نشان میدهد میزان اصلاح قیمتها در طول زنجیره متوازن نیست.
اما سوال آن است که راه رفع این مشکلات چیست؟ به نظر میرسد یک پاسخ برای این سوال وجود دارد و آن آزادسازی قیمت شکر در کشور است. این موضوع اثرات بسیار خوبی در صنعت به همراه دارد. باعث میشود میزان جذب چغندر در این صنعت افزایش یابد که این امر میزان تولید، تعداد شیفتهای کاری، میزان نیروی استخدامی و تامین بازار را بهصورتی مفید افزایش خواهد داد. متاسفانه این اتفاق که نیفتاده اما در کنار آن فعالان این صنعت از دولت مطالباتی نیز دارند که باید دولت برای آن نیز فکری اساسی کند، در غیر اینصورت صنعت با مشکلات بیشتری روبهرو میشود. بهعنوان مثال در حالحاضر شرکت ما نزدیک به ۱۴ میلیارد تومان زیان دارد و این در حالی است که اگر دولت مطالبات ما را پرداخت کرده بود، میتوانستیم سرمایهگذاری کنیم یا چغندر وارد کنیم و از همان محل مطالبات ۷۰ تا ۸۰ میلیارد تومان برای شرکت ثروت ایجاد کنیم اما متاسفانه به همین دلایل فرصتهای زیادی از دست رفته است. با این حال شرکت قند ثابت خراسان در تلاش است تا ظرفیتهای دیگر خود را بهکار گیرد و از همه پتانسیلهای خود برای جلوگیری از مشکلات استفاده کند.