برندگان و بازندگان ۱۰ سال اخیر بازارهای سرمایه‌گذاری
مسابقه ۱۰ ساله داراییها
در یک دهه اخیر و به لحاظ کسب بازدهی، نیم‌سکه، بهترین بازدهی را در میان دارایی‌‌‌های موجود در بازارهای دارایی داخلی کسب کرده است و شاخص هم‌‌‌وزن بورس و ربع‌سکه نیز جایگاه‌‌‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌‌‌اند.
برنده رقابت بازارها
بررسی بازدهی انواع دارایی‌‌‌های موجود در بازارها نشان می‌دهد که در یک بازه زمانی ۱۰ ساله (حد فاصل انتهای سال ۱۳۹۳ تا انتهای سال ۱۴۰۳)، نیم‌سکه بهترین بازدهی را در میان دارایی‌‌‌های مورد بررسی کسب کرده است.
در این مدت، قیمت نیم‌سکه، ۸۶ برابر شده است؛ به بیانی دیگر می‌توان گفت که قیمت نیم‌سکه، در یک دهه اخیر رشد ۸هزار و ۵۰۰ درصدی را به ثبت رسانده است. رتبه بعدی به شاخص هم‌‌‌وزن بورس اختصاص دارد که در یک دهه اخیر، ۸۲ برابر شده است.
همان‌طور که از نام این شاخص نیز مشخص است؛ در فرمول محاسبه این شاخص، وزن شرکت‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شود و معمولا در میان فعالان بازار سهام، این شاخص آینه‌‌‌ای از بازدهی نمادهای کوچک و متوسط در بستر تالار شیشه‌‌‌ای است.
بنابراین با این تفاسیر، می‌توان این چنین استنباط کرد که اگر شخصی در انتهای سال ۹۳، پرتفویی متشکل از سهام کوچک و متوسط بازار تشکیل می‌‌‌داد و آن پرتفوی را تا الان بدون تغییر نگه می‌‌‌داشت؛ اکنون بازدهی سبد معاملاتی وی، در کمترین حالت برابر با بازدهی شاخص هم‌‌‌وزن در این ۱۰ سال بود.
رتبه سوم این رده‌‌‌بندی به یکی دیگر از قطعات خانواده طلا و سکه اختصاص دارد؛ ربع‌سکه در ۱۰ سال اخیر توانسته ۸۱برابر شود و دارایی قابل اتکایی برای سرمایه‌گذاری در ۱۰سال اخیر لقب بگیرد.
دلیل حضور قطعات خانواده سکه در صدر
حضور قطعات کوچک‌تر خانواده سکه (نیم‌سکه و ربع‌سکه) در رتبه‌‌‌های اول و سوم رقابت ۱۰ سال اخیر بازارها گویای نکته‌‌‌های جالب توجهی است: اول اینکه در سال‌های اخیر و در اقتصاد ایران، گرایش به سمت دارایی‌‌‌های کم‌ریسک، بیش از دارایی‌‌‌های ریسکی بوده است.
دوم اینکه رشد ۱۴۸ درصدی قیمت طلای جهانی در کنار رشد ۲هزار و ۶۴۳ درصدی دلار بازار آزاد، با انتظارات تورمی توأم شده است و بر جذابیت بازار طلا و سکه افزوده است. نکته سوم نیز این است که تورم مزمن موجود در اقتصاد ایران در سال‌های اخیر از قدرت خرید خانوارها کاسته است و برای قطعات کوچک‌تر بازار سکه تقاضای بیشتری وجود داشته است که این موضوع به افزایش میانگین حباب این قطعات در بلندمدت منجر شده است و همچنین بازدهی‌‌‌های بیشتری را نسبت به دیگر قطعات خانواده سکه خلق کرده است.
رقابت سکه امامی و بهار آزادی
رتبه‌‌‌های بعدی به سکه امامی و سکه بهار آزادی اختصاص دارد؛ در 10 سال اخیر، قیمت سکه امامی 80 برابر شده و قیمت سکه بهار آزادی نیز رشد 7400 درصدی را تجربه کرده است. دلیل اختلاف بازدهی میان این دو قطعه نیز وجود تقاضای بیشتر برای سکه امامی است؛ سکه امامی در بازار معیار و مرجع قیمت‌گذاری است و معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بیشتر روی این سکه تمرکز دارند.
همچنین به دلیل حجم معاملات بالاتر، خرید و فروش سکه امامی راحت‌‌‌تر است. رتبه ششم به طلای 18 عیار اختصاص دارد که در 10 سال اخیر، قیمت آن 67 برابر شده است.
رتبه هفتم نیز به سکه گرمی اختصاص یافته است که در این مدت رشد 6100 برابری را تجربه کرده است.
عملکرد شاخص کل بورس
شاخص کل بورس تهران در رتبه هشتم قرار گرفته است و در 10 سال اخیر، عدد شاخص کل 43 برابر شده است. رشد شاخص کل بورس در 10 سال اخیر دقیقا نصف بازدهی نیم‌سکه (8600 درصد) بوده است.
بنابراین اگر کسی در انتهای سال 93، سبدی از نمادهای بزرگ و شاخصساز بازار سهام تشکیل می‌‌‌داد و آن سبد تا الان بدون تغییر باقی می‌‌‌ماند؛ پرتفوی شخص سرمایه‌گذار به فاصله قابل‌‌‌توجهی از بازار طلا و سکه عقب می‌‌‌ماند.
رتبه نهم این فهرست به دلار اختصاص یافته است که در این مدت 26 برابر شده است.
جایگاه دلار در ماراتن 10 ساله
برخلاف تصوری که در افکار عمومی وجود دارد و دلار را بهترین دارایی برای سرمایه‌گذاری می‌‌‌داند؛ مقایسه آمارها حاکی از این نکته است که به هیچ وجه این موضوع درست نیست و دلار در 10 سال اخیر، قافیه را به شاخص‌‌‌های سهامی و دارایی‌‌‌های موجود در بازار طلا و سکه باخته است.
میانگین قیمت یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی در تهران نیز براساس آمارها، 22 برابر شده است و در قیاس با دلار، بورس و بازار طلا و سکه نتوانسته است انتظارات را برآورده سازد. بررسی شاخص قیمت مصرف‌کننده مرکز آمار نیز که از آن به عنوان نرخ تورم استفاده می‌شود نشان می‌دهد که در این مدت این شاخص 11 برابر شده است و با این اوصاف کلیه دارایی‌‌‌های موردبررسی در این گزارش توانسته‌‌‌اند در جدال با تورم عمومی جامعه بازدهی بهتری خلق کنند.
