معاون اول رئیس جمهوری در این نشست با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران از کشورهای امضاکننده برجام نظیر جمهوری خلق چین، فدراسیون روسیه و اتحادیه اروپا انتظار دارد به تعهدات خود در چارچوب برجام در عمل پایبند باشند، ‌گفت: ایران دست کشورهای دوست را که در این مقطع به سیاست‌های یکجانبه‌گرایی آمریکا بی‌اعتنایی می‌کنند به گرمی می‌فشارد و دوستان دوران سخت خود را فراموش نخواهد کرد. شرکت‌هایی که ایران را ترک می‌کنند و ایران را تنها می‌گذارند نیز باید بدانند که این رفتار در کارنامه آنها ثبت خواهد شد و ایران نمی‌تواند نسبت به این مسائل بی‌تفاوت باشد. اسحاق جهانگیری تصریح کرد: مبنای سیاست خارجی ایران در دولت روحانی،‌ تعامل سازنده با جهان و حل مسائل مختلف چه در منطقه حساس خاورمیانه و چه در سطح بین‌المللی از طریق گفت‌وگو و راهکارهای سیاسی است. بر مبنای همین خط مشی برای کاهش بسیاری از مسائل از جمله مساله هسته‌ای وارد گفت‌وگوی بسیار عمیق، ‌پیچیده و طولانی با کشورهای ۱+۵ و اتحادیه اروپا شدیم و نهایتا به برجام رسیدیم. ایران نشان داد در گفت‌وگو صادق است و براساس اعلام سازمان‌های بین‌المللی و خصوصا‌ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تمام تعهدات خود براساس توافق‌نامه بین‌المللی برجام عمل کرده است.

جهانگیری اقدام رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر خروج از برجام را هشداری جدی و خطرناک برای جامعه بین‌المللی توصیف کرد و با بیان اینکه جامعه بین‌المللی نباید به سادگی از کنار این موضوع عبور کند،‌ افزود: خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و اعلام تحریم های گسترده علیه ملت ایران آن هم پس از آنکه ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل کرده است، همزمان با خروج آمریکا از پیمان های بین‌المللی مختلف دیگر، می تواند آغازی خطرناک باشد. استراتژی آمریکایی‌ها آن‌طور که اعلام کرده‌اند جنگ اقتصادی علیه ملت ایران است البته آنها جنگ های تجاری علیه برخی کشورهای دیگر را نیز شروع کرده‌اند و این اقدامات بیانگر آن است که اقتصاد جهانی می تواند با اقداماتی که از سوی آمریکایی‌ها آغاز شده به بی ثباتی کشیده شود و حداقل در بخشی از دنیا شاهد بی‌ثباتی اقتصادی باشیم. جهانگیری ادامه داد: ما می دانیم که شرایط خطیری پیش روی کشور ما قرار دارد و از این نکته نیز آگاه هستیم که این شرایط خطیر به معنای بن بست و وجود بحران نیست؛ بلکه شرایطی است که نیازمند به‌کارگیری راهکارها و ابتکارات جدیدی به کمک دوستان خود هستیم. نمی‌خواهیم از واقعیت‌ها فرار کنیم، واقعیت‌ها به ما می‌گویند که دشواری های زیادی پیش روی ماست؛ اما همین واقعیت‌ها می گویند که فرصت‌های کم‌نظیری نیز در اختیار ما قرار دارد و ظرفیت‌های بزرگی در ایران و در سطح منطقه وجود دارد که ما می‌توانیم با اتکا به این ظرفیت‌ها و فرصت ها،‌ راهکارهای جدیدی طراحی کنیم و بتوانیم این ظرفیت‌ها را به فعلیت درآوریم. او با تاکید بر اینکه ملت ایران نشان داده است در فشارها و تهدیدات خارجی منسجم و یکپارچه است، گفت: در آینده نزدیک شما شاهد مانورهای مختلفی از تفاهم جریان‌ها و گروه‌های سیاسی برای اینکه ایران بتواند در شرایط تحریم موفق شود، خواهید بود. ما نیازمند همکاری دولت و بخش خصوصی در این مقطع حساس هستیم تا بتوانیم اقتصاد کشور را با روش صحیح مدیریت کنیم. همه باید تلاش کنیم به اقتصاد کشور و زندگی مردم آسیب نرسد. در برابر راهبرد آمریکا که هدف آن فروپاشی اقتصادی ایران است، ما راهبرد مقاومت هوشمند اقتصادی را انتخاب کرده‌ایم تا بتوانیم مسائل اقتصادی را حل و فصل کنیم.

او ادامه داد: اگر طرف‌های برجام به همه تعهدات خود همان‌گونه که ملت ایران عمل کرده است عمل کرده بودند امروز شرایط اقتصادی در ایران شرایط بسیار مطلوبی بود و بسیاری از موانع را پشت سر گذاشته بودیم. البته ملت ایران به خوبی درک می‌کنند و آگاه هستند که از چه مرکز و محلی تلاش می شود که زندگی و کشور آنها عقب نگه داشته شود. معاون اول رئیس‌جمهور افزود: شرایط اقتصادی ایران در دوران اجرای برجام آماده آن بود که حتی بتواند برای اقتصاد دنیا در مقطعی از زمان به کانون مهمی برای سرمایه‌گذاری تبدیل شود و ما به دنبال شرکای واقعی بودیم تا بتوانیم کارهای بزرگ با سرمایه‌گذاری صدها میلیارد دلار انجام دهیم. معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه ایران از نظر تعداد فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی جزو چهار کشور نخست دنیا است،‌ وجود نیروی جوان و تحصیلکرده را از جمله ظرفیت‌های کشور برشمرد و گفت: اراده‌ای که از نظر سیاسی برای عبور از شرایط فعلی وجود دارد و نیز سابقه صنعتی ایران که در میان کشورهای منطقه زبانزد است، شرایط را برای کارهای جدی اقتصادی در کشور ما مهیا کرده است. وی خاطر نشان کرد: آمریکا اعلام کرده که از ماه نوامبر صادرات نفت ایران قطع خواهد شد که این یک خیال واهی است.

آنها تصور می‌کنند که قادر هستند فروش نفت ایران را متوقف کنند؛ اما هم دنیا به نفت ایران نیازمند است و هم ایران قادر است روش‌هایی را در پیش بگیرد که نفت را صادر کند. دولت سازوکارهای لازم را ایجاد کرده و با در نظر گرفتن بدترین شرایط،‌ سناریوهای مختلف را پیش‌بینی کرده است.

مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران به نمایندگی از فعالان بخش خصوصی با اشاره به نوسان‌ها و تلاطمات اقتصادی چند سال قبل اقتصاد ایران ناشی از فشار تحریم‌های یک جانبه، گفت: در سال ۱۳۹۲ با روی کارآمدن دولت جدید ثبات و آرامش نسبی به اقتصاد بازگشت. امضای سند تاریخی برجام باعث شد فعالان اقتصادی خارجی به ویژه از کشورهای اروپایی در قالب هیات‌های تجاری متعدد به ایران سفر کرده و جریان سرمایه‌گذاری بنگاه‌های بزرگ خارجی به سمت بخش‌های دولتی یا شبه‌دولتی ایران سرازیر شود. به گفته وی، به نتیجه رسیدن چندین قرارداد بزرگ در حوزه‌های نفت و گاز، خودرو، پتروشیمی و خرید هواپیما از شرکت‌های بزرگ در دستور کار قرار گرفت، ولی شرکت‌های کوچک و متوسط خارجی به‌دلیل عدم حمایت‌های لازم بانکی-مالی و نیز فقدان شناخت دقیق از موقعیت و پتانسیل‌های اقتصاد ایران، آن‌گونه که باید مشارکت جدی نداشتند.

او با اشاره به اینکه به رغم پایبندی ایران به تمامی تعهدات خود در برجام، رئیس‌جمهور آمریکا اکنون با خروج از برجام، در تلاش است تا با همکاری برخی متحدان منطقه‌ای خود، ایران را به وضعیت انزوای بین‌المللی پیش از برجام برگرداند، اظهار کرد: آمریکا با نقض پیمان‌های بین‌المللی، درصدد تعمیق شکاف و اختلافات خود با دیگر کشورها و حتی متحدان استراتژیک خویش به نفع منافع کوتاه‌مدتی است که در بلند‌مدت به زیان همه خواهد انجامید. خوانساری با اشاره به اینکه با اقدامات آمریکا قراردادهای تامین اعتبار بانکی در معرض تهدید است، گفت: در سال گذشته، قراردادهای تامین اعتبار بانکی متعددی به ارزش حدودا ۳۰ میلیارد دلار با طرف‌های اتریشی، ایتالیایی، دانمارکی، چینی و کره‌ای به امضا رسید که اکنون در معرض تهدید تحریم‌های آمریکا قرار گرفته که جملگی ناقض قوانین حقوقی بین‌الملل، اصول اولیه اقتصاد آزاد و تجارت منصفانه است. با این وجود، قابل پیش‌بینی است که بسیاری از شرکت‌های چندملیتی و بانک‌های بزرگ اروپایی و غیر‌اروپایی، تحت فشار و تهدیدهای دولت آمریکا حاضر به ادامه همکاری اقتصادی با ایران نباشند، ولی همچنان امکان تعامل بخش خصوصی ایران و اروپا از طریق دولت‌ها و بنگاه‌های کوچک و متوسط با توانمندی بالا و تکنولوژی جدید فراهم است. به گفته رئیس پارلمان بخش خصوصی پایتخت، امروزه موتور محرک اقتصاد بسیاری از کشورها، همین شرکت‌های کوچک و متوسط هستند که باید شناسایی و زمینه تسهیل رفت و آمد آنها را به‌عنوان شرط لازم در توسعه همکاریهای تجاری فراهم آوریم.

او خطاب به نمایندگان و سفرای کشورهای خارجی در این نشست اظهار کرد: در شرایط فعلی انتظارات کلان ما از دولت‌های خارجی این است که با تدوین مکانیزم‌های تشویقی در برابر اقدامات تنبیهی ایالات متحده، ضمن حمایت عملی از بانک‌ها، موسسات مالی و شرکت‌های کوچک و متوسط و فراهم آوردن امکان افزایش حجم مراودات تجاری و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود تجارت با ایران، شرایط را برای تجدیدنظر در تصمیم آن دسته از شرکت‌های بزرگی که اعلام کرده‌اند قادر به ادامه همکاری با ایران نیستند، مهیا کنند. وی افزود: همچنین از بخش اقتصادی سفارتخانه‌های خارجی مقیم ایران می‌خواهیم تا با ایجاد زمینه همکاری بیشتر بین اتاق‌های بازرگانی، امکان ارتباط فعالانه شرکت‌های کوچک و متوسط دو کشور را از طریق برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های تجاری مشترک فراهم سازند. افزون بر این، اعزام فعالان صنایع برتر کشورها به ایران جهت آشنایی با صنایع و توانمندی‌های ایران و نیز برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارآفرینان ایرانی با دعوت از کارآفرینان معتبر خارجی، از جمله فعالیت‌هایی است که ضروری است مورد توجه قرار گیرد.

همچنین در این نشست سفیر اتریش عنوان کرد:‌ اتحادیه اروپا خواهان باز شدن کانال‌های مالی است زیرا به‌دلیل قطع صادرات به ایران حدود ۱۰ میلیارد دلار متضرر شده است. اشتفان شولتز ادامه داد: همان‌طور که ایران نشان داد استراتژی روشنی بعد از خروج آمریکا از برجام دارد امروز نیز نشان داده یک سیاست مشخص در برابر اروپا و شرایطی که یکی از طرف‌های برجام از این توافق خارج شده دارد. او گفت: ایران آماده است با تکیه بر جوانان خود سیستم اقتصادی خود را فعال کند و بتواند تعاملات خود را با اروپا به حداکثر برساند. ما هم آماده‌ایم تا کمک کنیم ایران فقط یک مصرف‌کننده نباشد بلکه تولید‌کننده صنعتی قوی باشد، زیرا ایران زیرساخت‌ها و از همه مهمتر پویایی لازم، دانش و یادگیری را دارد. ما باید دنبال ابزاری باشیم که بتوانیم با آنها تحریم‌های یکجانبه آمریکا را کنار بگذاریم. علاوه بر اینکه اتحادیه اروپا با ابزارهای مختلف این کار را انجام خواهد داد. در ارتباط با FATF و برطرف کردن موانع زمان کمی تا اکتبر باقی‌مانده که باید سریع‌تر عمل کنیم. هفته جاری یک بانک ایرانی به سیستم الکترونیکی برای همکاری وارد شده که این شرایط فرصت‌هایی را برای اروپا برای همکاری با ایران ایجاد می‌کند. ایران باید مورد تشویق قرار گیرد تا استانداردهای بین‌المللی را اجرایی کند و بی‌شک تولید ملی ایران می‌تواند برای دو طرف برد - برد باشد به شرطی‌که ممنوعیت واردات کالا بر طرف شود، مثل ممنوعیت ۱۴۰۰ قلم کالا. فعالان اقتصادی براین اساس کار می‌کنند که سیاست‌مداران شرایط همکاری و تفاهم لازم را ایجاد کنند.

سفیر چین در ایران نیز با اشاره به اینکه به رغم خروج آمریکا از برجام، تمام امضا‌کنندگان نشان دادند از برجام حمایت می‌کنند، بر گسترش روابط اقتصادی دو کشور تاکید کرد. پانگ سن افزود: برجام یک نمونه خوب برای حرکت به سمت یک نظام مناسب دیپلماسی است، اگرچه آمریکا تصمیم گرفته است که از این معاهده خارج شود.

راب مک کایر، سفیر انگلیس در ایران نیز با تاکید بر پشتیبانی دولت انگلیس از برجام، گفت: همکاران ما در ایران و لندن در تلاش هستند تا مشکلات ناشی از تحریم‌های پیشنهادی آمریکا علیه ایران را حل و فصل کنند. البته کسب و کار ادامه یافته است و ما یادداشت تفاهم‌نامه‌هایی را نیز بعد از خروج آمریکا از برجام امضا کرده‌ایم. پس وظیفه ما این است که اعتماد جامعه بخش خصوصی در ایران و کشور خود را حفظ کنیم تا کسب و کارها ادامه یابد. پشتیبانی ما از ایران نباید محدود به شعارهای سیاسی باشد، بلکه باید عملی باشد تا روابط اقتصادی و کسب و کار را ادامه دهد؛ برای ما دیپلمات‌ها، آسان است که بگوییم ما از همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور استقبال می‌کنیم؛ ولی آنهایی که در بخش خصوصی هستند، از ما انتظار اقدام عملی دارند و سوال منصفانه‌ای است که بپرسند اقدامات عملیاتی ما چیست. او گفت: همکاران ما در ایران و لندن در حال تلاش هستند تا مشکلات ناشی از تحریم‌های پیشنهادی آمریکا علیه ایران را حل و فصل کنند؛ البته ایران هم باید اقداماتی انجام دهد که برجام را پشتیبانی کند؛ نگرانی‌هایی هم از FATF داریم و نیاز داریم تا این موضوع حل شود تا این همکاری‌ها را ادامه دهیم.

اخبار مرتبط