دو معضل حملونقل چیست؟
سیدعلی حسینی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران به مناسبت روز حملونقل، به ضعفها و چالشهایی اشاره کرد که صنعت لجستیک کشور را بهشدت رنج میدهد. او همچنین ظرفیتهایی را که برای تقویت این حوزه باید مورد توجه باشند، تشریح کرد. رئیس کمیسیون حملونقل اتاق ایران، سطح پیمایش کامیونها در حملونقل داخلی را تا پایان سال ۹۹ بین ۶۰هزار تا ۸۰هزار کیلومتر عنوان کرد و گفت: در دنیا متوسط پیمایش هر کامیون بین ۱۲۰هزار تا ۱۵۰هزار کیلومتر است و درباره سیستمهای هوشمند و پیشرفتهتر تا ۲۲۰هزار کیلومتر هم میرسد. بنابراین از این منظر شکاف بزرگی بین آنچه در ایران حاکم است با آنچه در متوسط جهانی شاهد هستیم، وجود دارد. بر اساس اظهارات عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، ناوگان حملونقل داخلی بسیار فرسوده است؛ تا آنجا که از ۳۵۰هزار دستگاه فعال ۱۱۶هزار دستگاه و کشنده عمری بالای ۲۰سال دارند. البته سازمان راهداری فرآیند نوسازی را آغاز کرده؛ هرچند با مشکلاتی مواجه است.
این فعال اقتصادی ادامه داد: سازمان راهداری طبق ماده ۳۰ احکام دائمی برنامههای توسعه کشور، اجازه دارد از ظرفیت ناوگان سهسال ساخت خارجی برای نوسازی ناوگان داخلی استفاده کند. آییننامه اجرایی این ماده را در دوره قبل کمیسیون حملونقل اتاق ایران بررسی و پیشنهاد کردیم. نظر کمیسیون این بود که روند نوسازی ابتدا از حملونقل بینالمللی شروع شود؛ اما سازمان راهداری این طرح را به کل حملونقل جادهای تعمیم داد و مشکلات از اینجا آغاز شد.
حسینی، بهتر شدن شرایط حملونقل بینالمللی به کمک ناوگان جدید را که سوخت کمتری مصرف و هزینه کمتری صرف میکنند، هدف اصلی پیشنهاد کمیسیون حملونقل اتاق ایران عنوان کرد و گفت: متاسفانه سازمان راهداری اجرای طرح نوسازی را به کل لجستیک، چه داخلی و چه خارجی تعمیم داد و در کمیسیون این هشدارها را دادیم که اگر این روند اجرا شود، ترخیص و بعد از آن شمارهگذاری دستگاهها دچار مشکل میشود.
او ادامه داد: الان ۲۵۰۰دستگاه از ۶۷۰۰دستگاه واردشده، ترخیص و از این بین فقط هزار دستگاه شمارهگذاری شدند. این وضعیت نشان میدهد که فرآیند تعریفشده دچار مشکل و نقص جدی است و بدون شک در نهایت هدف اصلی که نوسازی ناوگان بود، محقق نمیشود. عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، بهرهوری پایین ناوگان و تاثیر خودمالکی کامیون بر این بخش را مورد توجه قرار داد و گفت: امروز با فرسودگی ناوگان مواجه هستیم؛ ولی طبق آمار سازمان راهداری در چند سال آینده با فرسودگی نیروی انسانی ناوگان هم مواجه خواهیم شد که این موضوع بسیار نگرانکننده است. طبق گفته حسینی، درصد نسل جوان زیر ۳۰سال که در حوزه حملونقل فعال هستند، کاهش یافته است؛ علت این امر سختی کار، اقتصادی نبودن و همچنین وظیفه مدیریت خانواده، کامیون و بار است که بر عهده راننده قرار میگیرد. در نتیجه شاهد سرعت گرفتن سیر فرسودگی، هم در ناوگان و هم در نیروی انسانی هستیم. او راهکار رفع فرسودگی و بهرهوری پایین ناوگان را حرکت به سمت شرکتمالکی دانست و افزود: اگر این روند آغاز نشود، بخش عمدهای از شاغلان این بخش را از دست خواهیم داد و نیروی جدید جوان هم جایگزین نمیشوند. این فعال اقتصادی، مانع دیگری را که در برابر شرکتهای حملونقل وجود دارد، اینگونه توصیف کرد: شرکتهای حملونقل در زمان فروش تجهیزات، کشندهها و کامیونهای خود باید مالیات زیادی را برای نقلوانتقال بپردازند؛ در صورتی که اگر یک فرد کامیون یا کشندهای را بفروشد، برای نقلوانتقال آن باید مبلغ بسیار کمتری را به عنوان مالیات بپردازد. این موضوع، شرکتها را در فرآیند نوسازی دچار مساله میکند.
به باور حسینی، شرکتهای بزرگمقیاس باید بتوانند در سراسر کشور پایانههایی را ایجاد کنند و از سویی لازم است اصلاحاتی انجام شود تا بار به جای اینکه به کارت هوشمند راننده تعلق بگیرد، در اختیار شرکتها باشد.