استقبال نسل Z از آثار پیکاسو

البته موزه هنرهای معاصر در ماه‌های اخیر میزبان دو رویداد بزرگ بود. اولی برپایی نمایشگاه «چشم در چشم» بود که چند ماه پیش برگزار شد و آثار برخی از مهم‌ترین هنرمندان دنیا را به تماشا گذاشت و با استقبال شدیدی روبه‌رو شد و بعد از آن نمایشگاه آثار پیکاسو برپا شد که باز هم توانست طیف وسیعی از مردم را راهی این نمایشگاه کند. 

این مجموعه «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» یکی از آثار ارزشمند پیکاسو شامل ۲۶قطعه آکواتینت است که در قالب پرتفولیو با ۲۶۱نسخه منتشر شده است. این مجموعه در موزه‌‌‌های بزرگ جهان، از جمله موما (MoMA) نگهداری می‌شود. 

چاپ آکواتینت یا چاپ تیزابی سایه‌‌‌دار یا چاپ آب‌مرکبی یک شیوه‌‌‌ چاپ دستی از خانواده چاپ فلزی است. آثار شاخصی همچون «نقاش و مدلش»، «پنجره‌‌‌ای باز به خیابان پنتی یور»، «بابون و بچه‌‌‌اش» و «زن گریان ۱، ۳، ۴» پیکاسو از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران نیز در این نمایشگاه ارائه شده است.

در نمایشگاه «پیکاسو در تهران» ۷۹اثر از آثار پابلو پیکاسو، منتخب ۹اثر از آثار هنرمندانی ایرانی متاثر از پیکاسو از جمله بهرام دبیری، بهمن محصص، جلیل ضیاءپور، محسن وزیری‌مقدم، محمدعلی شیوا (کاکو)، گارنیک درهاکوپیان، هانیبال الخاص و پروانه اعتمادی و همچنین منتخبی از آثار هنرمندان خارجی هم‌‌‌دوره‌‌‌ای پیکاسو مانند ژرژ براک، رابرت دلونه، فرنان لژه و خوان میرو از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران به‌‌‌ نمایش‌‌‌ درآمده است. همچنین ویدئوهایی مرتبط با موضوع نمایشگاه و گرافیک موشن به‌‌‌ نمایش‌‌‌ درآمده است.

در بیانیه این نمایشگاه آمده است: «پابلو پیکاسو از قله‌‌‌های هنر مدرن است که بر بسیاری از جنبش‌‌‌های هنری پس از خود تاثیر گذاشته است. شهرت پیکاسو نه‌تنها در دنیای هنر، بلکه در میان طیف گسترده‌‌‌ای از مردم سراسر جهان، گواهی بر اهمیت جایگاه اوست. این شهرت و جایگاه در جامعه ایران نیز ملموس است.

نقاشان مدرن در دهه‌‌‌های نخست سده بیستم میلادی، با این پرسش اساسی روبه‌رو شدند که مرز میان تصویر و نقاشی با دیگر رسانه‌‌‌ها کجاست. حاصل این مواجهه، تجربه‌‌‌هایی مفصل بود: از ابداع کلاژ و سرهم‌‌‌سازی تا چاپ و چیدمان و نقاشی‌‌‌های نوری. تجربه زیست پیکاسو در این سال‌ها و استقبالش از روش‌های نوآورانه همچون چاپ، نه‌‌‌تنها به او فرصت داد تا خلاقیت‌‌‌های فردی‌‌‌اش را بپروراند، بلکه زمینه حضور گسترده‌‌‌اش در عرصه‌‌‌های متنوع هنری و امکان یادگیری بیشتر و تجربه‌‌‌های فراگیرتر را برای او فراهم آورد.

رضا دبیری‌‌‌نژاد، سرپرست موزه هنرهای معاصر، درباره بازدید از این نمایشگاه می‌گوید: تقریبا از روز اولی که در ایام نوروز درهای موزه هنرهای معاصر را باز کردیم، با آمار بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای نسبت به روزهای معمول روبه‌‌‌رو شدیم. درحقیقت موزه هنرهای معاصر در روزهای گذشته، هر روز نزدیک به ۵‌هزار نفر بازدیدکننده داشته است؛ یعنی از ۲۱ اسفند تا ۱۵فروردین بیش از ۵۵‌هزار نفر از این نمایشگاه بازدید کرده‌‌‌اند. این آمار برای موزه هنرهای معاصر رقم قابل توجهی است؛ چراکه کمتر سابقه این حجم بازدید و استقبال را برای نمایشگاه‌‌‌های مختلف داشته است.

یکی از دلایل این امر، شناس بودن نام پیکاسو در بین هنرمندان و علاقه‌مندان دنیای هنر است؛ در نتیجه مردم دوست دارند آنچه را که در جریان است از نزدیک ببینند. همچنین در ایران کمتر پیش آمده است که آثار هنری معتبر جهانی به نمایش درآیند و کمتر افرادی فرصت این را داشته‌‌‌اند که بتوانند در کشورهای دیگر آثار هنری مهم را ببینند.

او توضیح می‌دهد: بخش قابل‌توجهی از استقبال در روزهای اخیر به‌‌‌خاطر مسافران نوروزی بود که به تهران آمده‌‌‌ بودند. همچنین عمده این مخاطبان متولدان دهه‌‌‌های ۷۰ و ۸۰ بودند که کمتر فرصت داشته‌‌‌اند از نمایشگاه‌‌‌های قبلی موزه بازدید کنند. این افراد از نسلی هستند که فرصت بیشتری برای آموزش هنری داشته‌‌‌اند و حداقل آشنایی را با هنر، نام‌‌‌ها و موضوعات هنری دارند و دوست دارند چنین تجربه‌‌‌ای داشته باشند. 

سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران گفته است: جدا از نقشی که موزه‌‌‌ها می‌‌‌توانند در آشنایی مردم با تاریخ و هنر داشته باشند، حتی فرصت تجربه‌کردن رفتار اجتماعی را هم به مردم می‌دهند. در حقیقت موزه هنرهای معاصر دخالتی در تشکیل صف بازدید از نمایشگاه نداشت، ولی مردم به‌تدریج این تجربه را پیدا کردند که خودشان به یک اقدام خودجوش دست بزنند، صف تشکیل دهند، مسیر بازدید را کنترل کنند و هماهنگ‌کننده شکل و کیفیت بازدید باشند؛ به صورتی که وقتی تعداد بالایی از مخاطبان در حال بازدید از آثار موزه بودند، این کار را در سکوت و آرامش انجام می‌‌‌دادند. 

توجه مخاطبان به آثار و واسطه‌‌‌های بیانی، علاقه آنها به خواندن اطلاعات آثار و تماشای فیلم‌‌‌ها بیانگر اشتیاق نسل جوان برای گذراندن چنین تجربه‌‌‌ای است.

او همچنین درباره علت حجم بالای استقبال از نمایشگاه «پیکاسو در تهران» می‌گوید: این تجربه نمایشگاهی به دلیل نوع روایتگری و واسطه‌‌‌های بیانی، کیفیت بازدید در موزه‌‌‌ها را تغییر می‌دهد؛ چراکه به علت فرصت‌‌‌های پیش‌آمده برای موزه‌‌‌ها مخاطب‌‌‌سازی می‌‌‌کنیم و از مخاطبان عمومی به مخاطب‌‌‌های جدی و علاقه‌مند می‌‌‌رسیم. 

در تجربه‌‌‌های قبلی نمایشگاهی موزه‌‌‌ هنرهای معاصر حداکثر تعداد بازدیدکننده‌‌‌ها بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر بود؛ گویی اکنون موزه هنرهای معاصر درحال تبدیل شدن به سوژه مورد علاقه نسل‌‌‌های جدید و جوان است که می‌‌‌تواند محلی برای تجربه، آموزش عمومی و آشنایی بیشتر با هنر هم باشد.

علاقه‌‌‌مندان برای بازدید از این نمایشگاه می‌‌‌توانند تا ۳۱اردیبهشت همه‌روزه به‌جز دوشنبه‌‌‌ها از ساعت ۱۰صبح تا ۷عصر به موزه هنرهای معاصر تهران مراجعه کنند.