چگونه شرکت ملی نفت ابوظبی(Adnoc)، برای گذار انرژی برنامهریزی میکند؟
سایهروشن گذار عربی انرژی

جهانیان از سویی دیگر، در تلاش هستند تا خود را از سوختهای فسیلی دورکرده و به اهداف آبوهوایی نزدیک شوند. به گفته موسسه مشاوره Wood Mackenzie ، آدنوک مانند شل، توتالانرژی و بیپی، سالانه ۵میلیارد دلار در زمینه تحقیق و توسعه تولید و بهرهبرداری از اقسام انرژی کمکربن سرمایهگذاری میکند، رقمی که بهمراتب فراتر از شرکتهای بزرگ آمریکایی است.
صفر خالصکربن، جلوتر از زمانبندی
این کشور همچنین هدفگذاریکرده که تا سال۲۰۴۵، یعنی پنج سالجلوتر از همتایان خود، به تولید گازهای گلخانهای با خالص صفر انتشار برسد. Adnoc در حال تنوعبخشی به محصولات مشتق شده از هیدروکربنها مانند پلاستیک است که حتی پس از آغاز فرآیند جهانی کاهش مصرف بنزین و گازوئیل، سطح تقاضای نفت را حفظ خواهدکرد. این شرکت بهتازگی، از انعقاد قرارداد ۱۶میلیارد دلاری با Covestro، متخصص آلمانی تولیدکننده پلیاورتان و پلیکربنات خبر داد. برخلاف شرکتهای بزرگ اروپایی که خود را برای رسیدن به اوج استخراج نفت در یک دههآینده آماده میکنند، Adnoc درنظر دارد از آخرین شرکتهای نفتی دنیا باشد که از پمپاژ نفت دست خواهد کشید.
در این راستا، این کشور سرمایهگذاری هنگفتی برای افزایش ظرفیت نفتخام تولیدی خود و رشد تقاضای گاز انجام دادهاست. مصابهالکعبی، مدیراجرایی Adnoc در مورد مسیر دستیابی به راهحلهای کمکربن و توسعه بینالمللی، به فایننشالتایمز در دفتر این شرکت گفت: «چالش بزرگ برای بازیکنانی مانند ما این است که چگونه سیستم فعلی انرژی خود را کربنزدایی کنیم، نه نحوه جایگزینی آن. این فرآیند شاید در مدتی بسیار طولانی اتفاق بیفتد، اما من فکر میکنم تمرکز اصلی در حالحاضر برای ما این است که سبد امروز انرژی خود را کربنزداییکرده و در عینحال روی انرژی فردا سرمایهگذاری کنیم.»
لازم بهذکر است، از زمانیکه امارات در سال۱۹۷۱ تاسیس شد، اماراتمتحدهعربی فدراسیونی متشکل از هفت شیخنشین در ساحل شمالی عربستان به رهبری ابوظبی با محوریت اقتصاد نفتی بودهاست.
Adnoc در مسیر گذار انرژی
شرکت ملی نفت ابوظبی با در اختیار داشتن برخی از بالاترین حجم ذخایر نفتی در جهان، ظرفیت تولید روزانه ۵میلیون بشکه نفت و ۱۱میلیارد فوتمکعب گاز را دارد. سالگذشته میلادی، بیش از ۴۰درصد از تولید ناخالص داخلی ۳۱۰میلیارد دلاری ابوظبی، از محل سوختهای فسیلی تامین شد. شیخمحمدبنزاید آلنهیان حاکم ابوظبی، در یک سخنرانی مهم در سال۲۰۱۷، همانسالی که شل نیز به فکر چگونگی گذار و انتقال انرژی افتاد، اعلام کرد؛ کشورش برای مقابله با پدیده کاهش جایگاه و اهمیت نفت، به یک برنامه بلندمدت نیاز دارد. ابوظبی اکنون در حال حرکت در مسیر تنوعبخشیدن به اقتصاد خود در زمینههایی مانند تولید مواد شیمیایی و هوشمصنوعی است. ابوظبی و Adnoc از نظر مصرف انرژی در مسیر گذار سبز قرار دارند. در سالجاری، ابوظبی اعلام کرد؛ یکچهارم برق اماراتمتحدهعربی اکنون از محل نیروگاه هستهای این کشور تامین میشود و اینکه دولت بر روی انرژیهای تجدیدپذیر برای تولید ۴۴درصد از برق موردنیاز کشور تا سال۲۰۵۰ میلادی، هدفگذاری کردهاست.
انرژی خورشیدی و هستهای
Adnoc از انرژی خورشیدی و هستهای برای استخراج از میادین نفتی واقع در خشکی استفاده و معادل ۴میلیارد دلار برای اتصال عملیات نفتی-دریایی خود به همین شبکه هزینهکردهاست که به باور کارشناسان، ردپای کربن دریایی را تا پنجاهدرصد کاهش میدهد. هدف نهایی این است که ابوظبی بهطور چشمگیری استفاده از نفت و گاز خود را کاهش داده تا بتواند این کالای استراتژیک را به مشتریان بینالمللی عرضه کند.
در همین ارتباط، آدیتیا ساراسوات، رئیس موسسه تحقیقات انرژی خاورمیانه و شمالآفریقا گفت: «کاری که اماراتمتحدهعربی بهخوبی انجام داده این است که این کشور، مصرف داخلی گاز را با انرژیهای پاک از جمله انرژی خورشیدی و هستهای جایگزینکرده و در نتیجه حجم بیشتر این گاز را برای صادرات آزاد میکند.» ساراسوات افزود؛ «Adnoc در شرایطی دست به این اقدام زده که شرکتهای نفتی غرب اقدام به عقبنشینی از تولید نفت بیشتر کردهاند. اکثر شرکتهای بزرگ نفتی شاهد اوج تولید نفت تا سال۲۰۳۰ میلادی یا اواسط دهه۲۰۳۰ هستند. بقیه شرکتها نیز به دلیل تعهدات کاهش کربن، شاهد ریزش ساختاری در تولید خود هستند.» در مقابل، Adnoc درنظر دارد تا سال۲۰۲۷ میلادی،برابر با ۵میلیون بشکه ظرفیت تولید روزانه داشتهباشد. اوپک، ائتلاف نفتی که امارات یکی از اعضای اصلی آن محسوب میشود، در حالحاضر بهدلیل مازاد عرضه نفت از سوی آمریکا و برزیل، در تلاش برای حفظ سطح فعلی تولید خود است.
کانادا و گویان نیز در این میدان رقابتی، قیمتها را کاهش دادهاند، با اینحال ساراسوات هشدار داد؛ اگر تقاضای نفت زودتر از حد انتظار به اوج خود برسد، یا اگر کشورهای آسیایی و آفریقایی فرآیند انتقال انرژی خود را سریعتر از موعد پیشبینیشده انجام دهند، این خطر وجود دارد که راهبرد تولید Adnoc در معرض خطر جدی قرار گیرد. گاز همچنان در اولویت خاورمیانه قرار دارد. بسیاری از تولیدکنندگان بر این باورند که گاز در دوران انتقال انرژی، نقشی محوری خواهدداشت زیرا انتشار کربن پایینتری داشته و منبع ارزانتری برای تولید برق پایه تغذیه شبکههای برق نسبت به انرژی هستهای است، با اینحال نباید از نظر دور داشت که گاز متان، انتشار آلایندگی بالاتری نسبت به نفت و زغالسنگ دارد.