ریسک‌های جدید عصر دگرگونی دیجیتال
اگر به ریشه و علل این تفاوت در برخورد با تحولات و ریسک‌ها نگاهی بیندازیم درمی‌یابیم که عامل اصلی و تعیین‌کننده در برخورد با تهدیدهای آینده در عصر دیجیتال چیزی نیست مگر شناسایی ریسک‌های نوین و از قبل آماده کردن خود برای رویارویی با آن. حال سوال کلیدی این است که ریسک‌های نوین در عصر دگرگونی دیجیتال کدامند و چگونه می‌توان با آنها مقابله کرد؟
ریسک‌های محصول
یکی از واقعیت‌های انکارناپذیر در عصر دگرگونی دیجیتال امروز این است که محصولات و خدمات جدید و نوآورانه به آسانی قابل کپی‌برداری توسط دیگران هستند و به همین دلیل هم هست که چنین محصولات و خدماتی در عین حالی که فرصت و عاملی برای پیشرفت و موفقیت محسوب می‌شوند در صورت کپی شدن توسط رقبا می‌توانند تهدیدی بالقوه تلقی شوند و به همین دلیل مدیران شرکت‌ها حتما باید به محض ارائه محصولی جدید به بازار، پادزهر آن یعنی پیش‌بینی اقداماتی در قبال کپی‌برداری رقبا و سایر شرکت‌ها از آنها را نیز در برنامه‌ریزی‌های خود لحاظ کنند و بدین ترتیب به مصاف ریسک‌های محصول خود بروند. بنابراین بهترین توصیه در مورد مدیریت ریسک محصول، رویارویی با آن و از قبل پیش‌بینی کردن آن است و این همان کاری است که در مورد محصولاتی همچون اسکایپ و دراپ باکس صورت گرفت.
ریسک‌های بازار
اگر‌چه ریسک بازار مفهوم جدیدی نیست و از ده‌ها سال پیش در مبحث مدیریت ریسک به ریسک‌های بازار پرداخته شده و می‌شود اما باید توجه داشت که ریسک‌های بازارهای امروز کاملا با یک دهه قبل متفاوت است. ماهیت به شدت متغیر و غیرقابل پیش‌بینی بازارهای دیجیتال امروز به گونه‌ای است که با روش‌های سنتی و متداول مدیریت ریسک بازار نمی‌توان به مصاف آنها رفت. به عبارت روشن‌تر، امروزه به جای اینکه منتظر وقوع یکسری تحولات در بازارهای بین‌المللی باشیم باید خود دست به ایجاد تحولات بزنیم و به بازارها شکل ببخشیم و از حالت انفعالی به حالت فعال و پویا تغییر روش دهیم. در آینده نیز موفقیت از آن شرکت‌هایی خواهد بود که دست روی دست نمی‌گذارند و خود راسا برای ایجاد تحولات در بازارها اقدام می‌کنند و این همان کاری است که شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک، توییتر و گوگل از طریق پیشنهاد مدل‌های رسانه‌ای جدیدشان انجام داده و می‌دهند.
ریسک‌های تکنولوژی
آیا تکنولوژی مورد استفاده محصولات جدید در حال تغییر یافتن است؟ و آیا این تغییر می‌تواند یک تهدید تلقی شود؟ پاسخ هر دوی این سوالات مثبت است چرا که پیشرفت‌های سریع تکنولوژیک باعث می‌شوند تا محصولات قبلی ما خیلی زود از مفید و کاربردی بودن ساقط شوند و باید جای خود را به محصولات دیگری بدهند. بنابراین یکی از اولویت‌های حال و آینده مدیریت ریسک تکنولوژی باید معطوف به پیش‌بینی تحولات تکنولوژیکی و طراحی و ساخت محصولات بر اساس آنها باشد. به عنوان مثال شرکت مشهوری همچون IBM به خاطر مقابله با ریسک‌های تکنولوژیکی بود که در سال‌های اخیر دست به بازطراحی بسیاری از محصولات موفق و پرطرفدار خود زد که از دید بعضی‌ها این تغییرات آنچنان ضرورتی نداشت در حالی که واقعیت آن است که این بازطراحی‌ها به خاطر شامه تیز مدیران و سیاستگذاران این شرکت مشهور و قدرتمند در قبال ریسک‌های تکنولوژیکی صورت پذیرفته است. در مقابل شرکت‌هایی مانند اولمپیوس و کداک قرار دارند که زمانی حرف اول و آخر را در بازار دوربین‌های عکاسی و فیلم‌های عکاسی می‌زدند اما به خاطر غفلت از ریسک‌های تکنولوژیک، به شدت غافلگیر شدند و به سراشیبی سقوط افتادند.
پیامدهای اجتماعی ناشی از رشد ماشین‌ها
پیشرفت‌های سریع در عرصه تکنولوژی‌های دیجیتال موجب شده تا این امکان برای کارکنان فراهم آید تا به صورت دورکاری و کنترل از راه دور از هر جای جهان کارهایشان را انجام دهند و این یعنی تغییر پیدا کردن الگوهای جغرافیایی کار و اشتغال.
امروزه یک کارمند شرکت‌های تکنولوژیک می‌تواند در یک کشور زندگی کند و کارهایش در کشوری دیگر را از راه دور انجام دهد. این مساله علاوه بر آنکه می‌تواند بر جغرافیای جهانی کار و اشتغال تاثیر بگذارد، موجب افزایش رقابت جهانی بر سر فرصت‌های شغلی شود که یکی از پیامدهای آن می‌تواند کاهش سطح دستمزدها باشد. در اقتصادی که با عنوان «اقتصاد گیگی» شناخته می‌شود امتیازاتی همچون تعطیلات آخر هفته و مرخصی‌های استحقاقی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد چرا که در چنین اقتصادی امکان کار کردن از همه جا و در هر زمانی و با هر وسیله‌ای کاملا فراهم است.
علاوه بر این در اقتصاد گیگی ریسک‌ها و چالش‌های اجتماعی و اقتصادی دیگری وجود دارد که حتما باید برای مقابله با آنها از همین حالا چاره‌ای اندیشید. یکی از این چالش‌ها دشوار بودن اخذ مالیات چه از کارمندان و چه از کارفرمایان شرکت‌های تکنولوژیک است که این مشکل می‌تواند توانایی دولت‌ها را در فراهم آوردن خدمات اجتماعی تحت‌الشعاع قرار دهد. به این ریسک‌ها و چالش‌ها باید مواردی همچون دشوارتر شدن فرآیند حمایت دولت‌ها از کارمندانی که به خاطر فعالیت در اقتصاد گیگی از داشتن مشاغل بلندمدت و دائمی محروم می‌شود را نیز افزود که می‌تواند پیامدهای اجتماعی قابل‌توجهی از جمله بی‌ثباتی‌های مخرب اجتماعی را به دنبال داشته باشد.
آری، روزگار امروز دوران یکه‌تازی اطلاعات و داده‌هاست و یکی از مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین اطلاعاتی که در فرآیند مدیریت ریسک‌های نوین در عصر دگرگونی دیجیتال به کار می‌آید داده‌های مربوط به عقاید عموم مردم و انتظارات حال و آینده مشتریان است که با سریع‌تر شدن تغییر و تحولات در آنها نیازمند رصد و کنترل پیوسته و فراگیر از سوی تمام ارکان و اجزای سازمان است. بر همین اساس هم هست که در دنیای تمام‌دیجیتال فردا موفقیت از آن شرکت‌هایی خواهد بود که ریسک‌ها و تهدیدهای فردا را امروز ببینند و با کمک همین آینده‌نگری بتوانند آنها را به فرصت تبدیل کنند.
