کلکسیون مخاطرات در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد
به‌نظر نگارنده انتخاب سایت دانشگاه علوم و تحقیقات به‌عنوان بزرگ‌ترین واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، از همان ابتدا اشتباه بوده است، این امر شاید به‌دلیل نبود مکان فراخ و وسیع در سطح شهر تهران توسط عده‌ای توجیه شود، ولی این توجیه بی‌پایه است. واقع امر این است که از طرفی هدف این بوده که مکان تاسیس در محدود تهران باشد و آن هم در شمال شهر و مشرف به شهر، از سوی دیگر چون توان و قدرت لازم تخصیص زمین و ساخت و سازهای وسیع هم حتی در ترازهای ارتفاعی ممنوعه وجود داشته است، مبادرت به احداث مرکز کلان آموزشی در دل کوه‌های مشرف به مرز شمالی منطقه ۵ کلانشهر تهران شده است. باید ذکر کرد که مکان‌یابی دانشگاه بر اساس دو فاکتور لرزه‌خیزی و ارتفاعی، این مجموعه را در معرض خطر و با پتانسیل بالای ریسک مخاطرات طبیعی و انسان‌ساخت قرار داده است. شاخص ریسک در مجموعه واحد علوم و تحقیقات به‌دلیل تجمع جمعیت دانشجویی و کارکنان و اساتید، مسلما شاخص قابل ملاحظه‌ای است.
این مجموعه در حریم گسل اصلی و لرزه‌زای شمال تهران واقع شده است و احداث فضاهای آموزشی در پهنه گسل‌های اصلی بر اساس مصوبه شورای‌عالی معماری و شهرسازی از سال ۱۳۹۶ به بعد به‌طور کلی ممنوع است. واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد، از آبان سال ۱۳۶۳ فعالیت خود را با رشته‌های مختلف علوم انسانی، فنی و مهندسی، علوم پایه و کشاورزی با جذب ۲۵۰ دانشجو آغاز کرد، مسلما در آن زمان محدودیت ساخت در حریم گسل‌ها هنوز ابلاغ نشده بود، و کنترل ساخت و ساز در ترازهای ارتفاعی بالاتر از ۱۸۰۰ متر هم شاید چندان با سختگیری همراه نبود، اما، مسلما هیچ‌کدام از این دلایل، سبب نمی‌شود که امر مدیریت ریسک و بحران، در زون با استعداد رخدادهای مخاطرات، مغفول واقع شود، به‌ویژه این انتظار از یک مرکز فرهیخته دانشگاهی، که تخصص‌های مرتبط با موضوع ریسک و مخاطرات طبیعی را دارد، دو چندان است.
به مسوولان دانشگاه محترم آزاد اسلامی توصیه می‌شود که توجه به پتانسیل بالای خطر را در محدوده واحد علوم و تحقیقات، با توجه به انباشت سرمایه کلان ملی، حضور جوانان شایسته این مرز و بوم که کوچک‌ترین حادثه غمباری برای آنها، وجدان همه ما را به درد می‌آورد، به‌طور جدی مورد توجه قرار دهند. محدوده دانشگاه سرزمینی از تراز ارتفاعی ۱۶۳۰ متر در جنوب تا تراز ارتفاعی بالای ۲۰۰۰ متری در شمال را در بر گرفته است که شیب زمین در برخی از زون‌های محوطه این دانشگاه به بیش از ۲۵ درصد می‌رسد، به‌طوری‌که رفت آمد را برای همه آنهایی که به این دانشگاه مراجعه می‌کنند، سخت کرده است. این محوطه در لبه پرتگاهی گسل رورانده شمال تهران واقع شده است و در مسیر با پتانسیل گسیختگی زمین است. حمل و نقل در این محوطه به‌دلیل توپوگرافی خشن این گستره به سختی همراه است و در مواقع بارندگی و برف مسلما احتمال سوانح بالا خواهد بود. با توجه به کلکسیونی از مخاطرات در این واحد دانشگاهی، ضرورت دارد و الزامی است از خودروهای با استاندارد بالا و نو و نه اتوبوس‌های فاقد کیفیت برای جابه‌جایی دانشجویان و میهمانان و استادان استفاده شود. مدیریت واحد علوم و تحقیقات با توجه به مکان خاص دانشگاه باید آموزش‌های اولیه و لازم و رفتار صحیح در برابر زلزله و حوادث را به همه دانشجویان، استادان و پرسنل خود یک اصل انکارناپذیر تلقی و آن را به‌طور جدی رعایت کند. نحوه خروج از ساختمان، تعیین مکان‌های امن، تجهیزات ایمنی و... از مواردی است که انتظار می‌رود مدیریت کلان دانشگاه آزاد برای همه واحدهای تحت امر و به‌ویژه، واحدهای واقع در زون‌های با خطر بسیار بالا، لحاظ کند.مناسب است که با توجه به رخداد دردناک ۴ دی ماه، مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی، مخاطرات تهدید‌کننده واحدهای دانشگاهی خود را با استفاده از ظرفیت‌های تخصصی علمی و پژوهشی استادان و دانشجویان دوره‌های دکتری و کارشناسی ارشد خود، شناسایی و آنها را بر اساس فاکتور ریسک و بحران بالقوه، اولویت‌بندی کند.امید می‌رود، به‌رغم عادت غلط حاکم بر رفتار اجتماعی، مدیریتی و اجرایی ما، این حادثه فراموش نشود؛ ما در قبال حفظ جان و سلامتی تک‌تک این جوانان مسوولیت سنگینی داریم و جای تعلل و سستی با توجه به مقتضیات جغرافیایی سرزمین خود و به‌طور اخص سایت‌های مراکز دانشگاهی، وجود ندارد. انتظار داریم کلیه دست اندرکاران موسسات و مراکز آموزشی، اعم از مهدکودک‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها، حداقل‌های الزامی و انکارناپذیر مدیریت بحران و کاهش دامنه خطرات را رعایت کنند و بدانند که در این موارد مسوولیت مستقیم دارند.
ارسال نظر