ثروتمندترین مرد آسیا در باشگاه ۱۰ میلیاردر برتر دنیا جای گرفت
ملودرام بالیوودی بازار نفت
دنیای اقتصاد: برای اولین بار یک آسیایی به باشگاه ۱۰ ثروتمند جهان پیوست. «موکش آمبانی» اهل هندوستان که پایه ثروتش را از پدرش به ارث برده، مالک یک شرکت بزرگ نفتی در این کشور است و توانسته ثروتش را به ۵/ ۶۴ میلیارد دلار برساند و به این ترتیب به نهمین میلیاردر بزرگ دنیا تبدیل شود. هرچند در روزهای اخیر چندصد میلیون دلار از دارایی هایش آب رفته و این موضوع به از دست رفتن این جایگاه منجر شده و او اکنون در رده دهم قرار گرفته است. ثروتمندترین مرد هند و آسیا پس از مرگ پدر، بر سر تقسیم میراث با برادرش به مشکل برمی‌خورد اما نهایتا با وساطت مادر تصمیم می‌گیرند موکش کنترل بخش‌های پالایشی، پتروشیمی، نفت و گاز و منسوجات را به عهده گیرد و برادر کوچک‌تر، آنیل مالکیت دارایی‌های مربوط به بخش‌های مخابرات، مدیریت دارایی، سرگرمی و تولید برق را از آن خود کند. اما راه دو برادر طی سال‌های گذشته کاملا متفاوت بوده چراکه آنیل که بسیار با مشکلات مالی درگیر بود اندکی بیش از یک میلیارد دارایی دارد که حدود ۳ درصد ثروت برادرش به حساب می‌آید.
ورود به باشگاه ۱۰تایی‌ها
تنها آسیایی که تابه‌حال وارد سیاهه ۱۰ نفره ثروتمندترین‌های جهان شده، موکش آمبانی از هند است که ثروتش بنا به گزارش شاخص میلیاردر بلومبرگ به ۵/ ۶۴ میلیارد دلار رسیده است و در رده نهم قرار گرفت. آمبانی برای این کار از لری الیسون از شرکت اوراکل و فرانسوا بتنکور میر از فرانسه که تنها زن این باشگاه بود گذر کرده است. با این وجود، ثروتمندترین مرد آسیا در روزهای گذشته ۷۸۹ میلیون دلار از ثروتش کاسته شده تا با دارایی به ارزش ۱/ ۶۳ میلیارد دلار در رده دهم بایستد. میر اکنون بالاتر از او در رده نهم قرار دارد. وارد شدن یک آسیایی برای اولین بار به این جمع می‌تواند نشان دهنده رشد فزاینده صنایع و تجارت در کشورهای قاره‌کهن به خصوص در هند و چین باشد.
مالکیت غول انرژی هند
آمبانی اکنون ۴۲ درصد از سهام شرکت ریلاینس اینداستریز را در اختیار دارد و بزرگ‌ترین مالک آن به شمار می‌رود. او همچنین رئیس هیات‌مدیره غول انرژی هند که بزرگ‌ترین شرکت این کشور نیز به شمار می‌رود، است. ریلاینس با وجود چند ملیتی بودن، واقع در بمبئی هند است و در حوزه‌های انرژی، پتروشیمی، منسوجات، منابع طبیعی، خرده فروشی و مخابرات فعال است. این شرکت ۴۷ سال قبل توسط پدر موکش و برادرش آنیل تاسیس شد. در سال ۲۰۱۹، ریلاینس در لیست ۵۰۰ شرکت برتر جهان در فورچون در رده ۱۰۶ قرار گرفت. علاوه بر این، ریلاینس در سال ۲۰۱۶ توسط اس‌اند پی گلوبال پلتس، هشتمین شرکت بزرگ جهان که در حوزه انرژی فعال است، انتخاب شد.
ارث پدری
وقتی موکش در جوانی در حال تحصیل در دانشگاه استنفورد بود، توسط پدرش به هند فراخوانده می‌شود تا بر ساخت یک شرکت پلی‌اتیلن نظارت داشته باشد. آمبانی‌ها شروع به خرید کارخانه‌های تامین‌کننده، پتروشیمی و پالایش نفت کردند تا در نهایت امپراتوری خود را در حوزه‌های پارچه، منسوجات و انرژی بنا گذارند. پس از مرگ پدر در سال ۲۰۰۲ در حالی که وصیت نامه‌ای از خود به جای نگذاشته بود، عداوتی بین موکش و برادر کوچکترش آنیل بر سر میراث پدرشان شکل می‌گیرد. با این حال، مادرشان وساطت می‌کند و دو طرف راضی به تقسیم ارثیه پدر به این شکل می‌شوند که موکش دارایی‌های نفت و پتروشیمی، پالایشی و منسوجات را از آن خود می‌کند و آنیل بخش‌های مخابرات، سرگرمی و تولید برق را مدیریت می‌کند. با وجود دشمنی دو برادر، آنها در سال ۲۰۱۳ قراردادی ۲۲۰ میلیون دلاری برای مشارکت در ساخت شبکه فیبر نوری منعقد می‌کنند که اولین همکاری آن دو پس از تقسیم امپراتوری ریلاینس به شمار می‌رفت.
شکست تجاری آنیل
آنیل به اندازه برادر بزرگ تر موفق نبوده و بخش‌هایی از فعالیت تجاری اش از زمان تقسیم اموال پدر با چالش‌های جدی روبه‌رو بوده است. سال گذشته یک واحد از شرکت مخابرات ریلاینس متعلق به او اعلام ورشکستگی کرد. گفته می‌شود آنیل که ۶۱ سال سن دارد، ثروتی معادل ۷/ ۱ میلیارد دارد که کمتر از ۳ درصد کل دارایی موکش به حساب می‌آید. بلومبرگ در سال ۲۰۱۸ گزارش داد کسب و کار آنیل از چالش‌های قانونی و نقدینگی رنج می‌برد. حتی در مقطعی رسانه‌های هند از احتمال خروج آنیل از بخش مخابرات و رو آوردن به بازار املاک خبر می‌دادند. علاوه بر این، او در اوایل سال جاری به یک دادگاه بریتانیایی گفته بود ثروت خالصش در واقع صفر است و عملا ورشکسته به حساب می‌آید.
شکاف اقتصادی هند
برخاستن مردی ۶۳ ساله از هند به‌عنوان یکی از ثروتمندترین افراد جهان در حالی که بخش عظیمی از مردم این کشور با مشکلات شدید رفاهی دست و پنجه نرم می‌کنند، نشان از شکاف عمیق اقتصادی در هند دارد. به گفته فورچون، ۱۰ درصد ثروتمندان هندی کنترل بیش از سه چهارم دارایی‌های این کشور را در اختیار دارند و بسیاری از مردم در فقر به سر می‌برند. این در حالی است که بیشتر تولید ثروت همچنان در دستان اقلیت یک درصدی این کشور قرار دارد. آمبانی خود همراه با خانواده‌اش در آسمان خراشی ۲۷ طبقه‌ای در بمبئی به نام آنتیلیا که به کاخ می‌ماند، زندگی می‌کند. این عمارت عظیم سه جایگاه فرود برای هلیکوپتر بر بام دارد و پارکینگی به ظرفیت ۱۶۸ ماشین نیز در خود جای داده است. علاوه بر این، سالن نمایش ۵۰ نفره، سالن‌های مجلل، سه طبقه که از باغ‌های معلق بابل الهام گرفته‌اند، سالن یوگا و مراکز ورزشی و ماساژ نیز در این مجموعه خودنمایی می‌کنند.
کاهش دارایی به دلیل کرونا
شیوع کووید-۱۹ و جنگ نفتی عربستان به‌شدت به سهام شرکت‌های نفت و انرژی ضربه وارد کرد. به گزارش فوربس، ۱۰ میلیاردر بزرگ حوزه انرژی که درآمدشان را از سوخت‌های فسیلی، تجدیدپذیر‌ها و... به دست آورده‌اند در مجموع ۲/ ۴۱ میلیارد دلار نسبت به سال ۲۰۱۹ به علت کرونا از دست دادند.
این گزارش مدعی است از ۲ هزار و ۹۵ عضو لیست میلیاردرهای سال ۲۰۲۰ فقط ۸۰ نفر از حوزه انرژی به این ثروت رسیده بودند که ۴ نفر کمتر از سال گذشته میلادی بود. در حالی که عربستان بر طبل تولید بیشتر می‌کوبید و ویروس کرونا به پیشروی خود ادامه می‌داد، «هارولد هم» که پارسال هفتمین مرد ثروتمند حوزه نفت و گاز بود، ۳/ ۱۰ میلیارد دلار معادل ۸۰ درصد دارایی خالصش را از دست داد. در جمع ۱۰ نفره میلیادرهای حوزه انرژی، ۷ نفر روسی هستند.
علاوه بر این، ۶ نفر از این افراد ثروتشان را از سوخت‌های فسیلی به دست آورده‌اند که خود نشان می‌دهد این سوخت‌ها با وجود آلایندگی بالا، هنوز مهم‌ترین منبع درآمد در این حوزه هستند. موکش آمبانی که سال گذشته نیز در لیست میلیاردرهای حوزه انرژی جایگاه نخست را به خود اختصاص داده بود، با وجود کرونا در این رده باقی ماند. با این حال، فوربس ثروت او را در بحبوحه کووید-۱۹، ۸/ ۳۶ میلیارد دلار ارزیابی کرده است که او را در جایگاه بیست‌ویکم جهان قرار می‌داد. با این حال، در چند ماه گذشته با بهبود وضعیت بازار نفت و دیگر منابع انرژی، ارزش دارایی آمبانی به سطحی بیش از سال گذشته رسیده است.
کری خوانی هندی
ریلاینس سال گذشته به‌طور رسمی به بزرگ‌ترین شرکت هند تبدیل شد. این شرکت با گذشتن از شرکت دولتی نفت هند به این جایگاه دست یافت. در آگوست سال گذشته طی مجمع سالانه سهامداران ریلاینس اینداستریز، موکش دهه ۲۰۲۰ را عصر طلایی ریلاینس خواند و وعده داد که به دنبال رشد بیشتر این شرکت است. او افزود: «هیچ قدرتی روی زمین نمی‌تواند هند را از بالا رفتن بازدارد.» به گفته فورچون، دست کم از حیث رده بندی ثروت جهانی این گفته درست به نظر می‌رسد.
