«فایننشال تایمز» آینده بازار شرکت‌های صنایع غذایی را بررسی کرد
جنبش اقلیمی علیه صنعت گوشت
مارک کامپاناله، بنیان‌گذار اندیشکده کربن ترکر (Carbon tracker) در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال تایمز می‌گوید: «این شرکت‌ها در آینده با توجه به اثرات زیست محیطی محدودیت‌های زیادی خواهند داشت و نمی‌توانند درآمدزایی کنند. در چنین شرایطی بازارهای مالی نیز نباید در چنین موارد پرریسک و خطرناکی سرمایه‌گذاری کنند.» این اندیشکده از اصلی‌ترین مروجان این تفکر در سال‌های اخیر بوده است که گرمایش زمین منجر به ایجاد دارایی‌های سرگردان و بدون صرفه اقتصادی در بخش هیدروکربن خواهد شد.
شرکت‌های تولید سوخت‌های فسیلی نیز سال‌ها ایده‌گذار اجتناب‌ناپذیر در بخش انرژی را نادیده گرفتند و دست به سرمایه‌گذاری‌های غیراقتصادی و بدون صرفه زدند، اما اکنون برخی ریسک‌ها را در این مورد تصدیق می‌کنند. دو غول نفتی بی پی و رویال داچ شل در ماه‌های اخیر در گزارش‌های خود ارزش دارایی‌هایشان را کاهش داده‌اند. از سوی دیگر نیز با افزایش آگاهی از تاثیر کربن در سیستم غذایی، که به گفته پنل بین دولتی سازمان ملل متحد درباره تغییرات آب و هوایی تخمین می‌زند که صنایع غذایی در سراسر جهان مسوول حدود ۳۷ درصد از انتشار کل گازهای گلخانه‌ای در جهان است. این یکی از مهم‌ترین نکاتی است که سرمایه‌گذاران به آن توجه می‌کنند.
قیمت کربن؛ عاملی تعیین‌کننده
آریسیگ پارتنرز، یک شرکت سرمایه‌گذاری در بازارهای نو‌ظهور که حدود ۷/ ۳ میلیارد دلار دارایی را تحت مدیریت خود دارد، پس از ارزیابی تاثیر «قیمت کربن» بر آینده بازار، شرکت‌های حوزه لبنیات خود را واگذار کرد. واگذاری این دست شرکت‌هایی از ابزارهایی است که بسیاری از دولت‌ها برای دستیابی به اهداف توافق پاریس درباره کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در نظر گرفته‌اند. قیمت کربن هزینه‌ای است که شرکت‌ها برای مجوز انتشار گازهای گلخانه‌ای باید پرداخت کنند و به باور بسیاری از اقتصاددانان و فعالان اقلیمی یکی از اصلی‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از انتشار هر چه بیشتر کربن و گازهای گلخانه‌ای است. شرکت‌های آلاینده باید برای انجام فعالیت‌های خود مجوز انتشار کربن خریداری کنند. داده‌ها نشان می‌دهد در صورتی که شرکت‌ها موظف به خرید مجوز انتشار کربن شوند، سود عملیاتی شرکت‌های لبنیاتی در حال رشد در بازار به نصف خواهد رسید و حتی سوددهی برخی از آنان کاملا متوقف خواهد شد. چارلی کرنگی، مدیر تحقیقات بازار البته معتقد است حتی رخ دادن این اتفاق نیز درب‌های بازار ۲۱۵ میلیارد دلاری لبنیات در کشورهای در حال توسعه را نخواهد بست، اما می‌تواند به رشد و کیفیت و ایجاد توازن در آنها کمک کند.
لغو سرمایه‌گذاری در بزرگ‌ترین شرکت گوشتی جهان
شرکت مدیریت دارایی نوردیا که به‌عنوان بخشی از گروه خدمات مالی نوردیک فعالیت می‌کند، تابستان سال جاری اعلام کرد قصد دارد حدود ۴۰ میلیون یورو از سرمایه‌گذاری را که در شرکت جی‌بی‌اس (JBS) برزیل انجام داده است واگذار کند. شرکت جی بی اس برزیل، بزرگ‌ترین شرکت تولید‌کننده گوشت در سراسر جهان از نظر حجم پردازش محسوب می‌شود. اریک پدرسن، یکی از مدیران ارشد بخش سرمایه‌گذاری این شرکت بین‌المللی حوزه خدمات مالی شمال اروپا درباره تصمیم نوردیا می‌گوید: «پس از یک دوره تعامل با شرکت برزیلی در زمینه‌های محیط زیستی، اجتماعی و مدیریتی؛ ما در نوردیا احساس کردیم پاسخی که به دنبال آن هستیم را از سوی طرف مقابل دریافت نکردیم.» غول برزیلی بازار گوشت یعنی شرکت جی‌بی‌اس در این‌باره اعلام کرده است شکل قطع رابطه آنها با نوردیا ناامید‌کننده بوده است، زیرا شرکت سرمایه‌گذار اروپایی به شرکت برزیلی فرصتی نداده است که آنها بتوانند به‌طور جدی و معنی‌داری با مسائل محیط زیستی و اجتماعی درگیر شوند.
شرکت‌های گوشتی وکشاورزی بی ارزش می‌شوند
پلنت ترکر (Planet Tracker) که گروه خواهر کربن ترکر محسوب می‌شود، روی چگونگی ایجاد رابطه بین بازارهای مالی و مسائل زیست‌محیطی تحقیق و فعالیت می‌کند. متیو مک لاکی، مدیر تحقیقاتی این گروه معتقد است سرمایه‌گذاران باید به ارزیابی خساراتی که شرکت‌های غذایی و کشاورزی به کیفیت خاک، تنوع زیستی و منابع آبی وارد می‌کنند بپردازند و شرکت‌ها را مجبور به ارائه گزارش در این زمینه کنند. او در ادامه با اشاره به سیاست‌های فریبنده شرکت‌ها می‌گوید: «شرکت‌ها بر خلاف گزارش ریسک‌های سیاسی و ریسک‌های ارزی، هیچ گزارشی از ریسک سرمایه‌های طبیعی ارائه نمی‌دهند.» این فعال جنبش اقلیمی درباره چشم‌انداز بخش‌های صنایع دامپروری و غذایی نیز افزود: «با تغییر روند تولید، تغییرات اقلیمی و حرکت مصرف‌کنندگان به سمت پروتئین‌های جایگزین مانند گوشت‌های گیاهی ممکن است دارایی‌های شرکت‌های فعال در این صنایع از دامداری‌ها و کشتارگاه‌های صنعتی گرفته تا استقراض‌های بانکی و حتی بخش‌هایی چون تحقیق و توسعه این شرکت‌ها بی‌فایده و بی‌ارزش شوند.»
تایید ریسک بالای سرمایه‌گذاری توسط بانک‌ها
تاکنون هیچ وام‌دهنده بزرگ جهانی دست به کاهش حمایت از این بخش نزده است، اما برخی معتقدند این روند ممکن است به زودی تغییر کند. دویچه بانک در این باره اعلام کرده است: «فرآیند‌هایی برای نظارت بر میزان اعتبار ما در پرتفو‌های مختلف در دست اجراست و به‌عنوان حامی رسمی کارگروه افشاگری‌های مالی مرتبط با مسائل اقلیمی در حال توسعه روش‌هایی برای سنجش و مدیریت تهدیدات اقلیمی هستیم». گروه خدمات مالی و بانکداری میتسوبیشی یو اف جی نیز معتقد است در صورتی که مشکلات اقلیمی افزایش پیدا کنند، احتمالا صنایع بخش کشاورزی با مشکلاتی در حوزه تامین اعتبار مواجه شوند. بانک بارکلیز نیز اعلام کرده است که تعهدی قاطعانه برای همسویی سیاست‌های مالی و فعالیت‌هایش با اهداف توافق پاریس را پذیرفته است. کردیت آگریکول فرانسه که به بانک سبز نیز شهرت دارد و بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خدمات بانکی خرد در فرانسه محسوب می‌شود نیز معتقد است که فعلا خطری برای سرمایه‌گذاری در این صنایع مشاهده نکرده است و فعلا قصد کاهش تعهدات خود نسبت به شرکت‌های کشاورزی و غذایی را ندارد. البته این بانک فرانسوی تاکید کرده است که در صورت ادامه روند تغییر رژیم غذایی مردم به سمت پروتئین‌های گیاهی، طبیعتا باید حمایت خود از این بخش را کاهش دهد. بانک سرمایه‌گذاری سوئیسی یو‌بی‌اس (UBS) نیز افزایش خطر سرمایه‌گذاری در بخش گوشت و لبنیات را تایید کرد، اما متذکر شد که افزایش جمعیت طبقه متوسط جهانی و رشد قدرت خرید افراد به معنای افزایش تقاضای کلی برای گوشت در حال حاضر است. این بانک سوئیسی می‌گوید: «بسیاری از بازیگران سنتی در این مناطق در حال سرمایه‌گذاری روی گزینه‌های جایگزین و نوآورانه هستند تا بتوانند محصولات خود را با پیامدهای مرتبط با بحران اقلیمی تطابق دهند و خواسته‌های مصرف‌کنندگان را برآورد کنند.»
زنگ خطر برای شرکت‌های نامسوول
شرکت Farm Animal Investment Risk and Return که یک شبکه مشاوره‌ای و تحقیقاتی در زمینه سرمایه‌گذاری است و تحت حمایت مدیرانی است که کنترل ۲۳ تریلیون دلاری دارایی را در اختیار دارند، در گزارشی به تاثیرات بالقوه تغییرات اقلیمی روی ۵۰ شرکت صنعت گوشت و لبنیات پرداخته است. تحقیقات این شرکت نشان داد که ۴۴ مورد از این ۵۰ شرکت بزرگ هیچ اقدام و ابتکاری را برای مبارزه با جنگل زدایی – که تاثیر بسیار زیادی در انتشار کربن دارد- انجام نداده‌اند یا در سطح بسیار محدودی اقداماتی انجام داده‌اند. ماریا لتینی مدیر اجرایی این شبکه مشاوره و تحقیقات سرمایه‌گذاری به فایننشال تایمز گفته است که عدم رسیدگی به این مسائل منجر به کاهش ارزش شرکت‌های صنعت گوشت و لبنیات خواهد شد. او ادعا می‌کند که در حال حاضر حداقل ۵/ ۱ تریلیون دلار از ارزش صنعت گوشت در معرض خطر کامل قرار دارد. شرکت‌های بزرگ این صنایع نیز در حال حاضر به شدت احساس خطر کرده‌اند و برجسته‌سازی ریسک‌های مالی ناشی از سرمایه‌گذاری در این بخش را اقداماتی «ضد گوشتی» و «خطرناک» قلمداد می‌کنند. کی جانسون اسمیت، رئیس اتحادیه دامپروران می‌گوید: «صنعت دامداری با صنایع جدیدی چون صنایع تولید‌کننده سوخت‌های فسیلی کاملا متفاوت است و سرمایه‌گذارانی که از تولید پایدار مواد غذایی مطمئن، سالم، مقرون به صرفه و مغذی حمایت می‌کنند نباید هدف چنین حملاتی قرار گیرند». حالا جنگ رو در روی این شرکت‌های بزرگ با فعالان اقلیمی به مرحله جدید و بزرگی وارد شده است و باید دید که آیا فعالان جنبش اقلیمی موفق خواهند شد که شرکت‌های صنایع غذایی را مانند تولید‌کنندگان سوخت‌های فسیلی، مجبور به تغییر استراتژی کنند؟
