هارولد هام، میلیاردر نفتی آمریکایی و دوست دونالد ترامپ، در ماه اکتبر پیش‌بینی کرد که پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده «صنعت نفت و گاز را گرسنه و خفه می‌کند.» اما در واقع طی همین دوران ثروت شخصی خود او به شکل چشمگیری رشد کرد. بر اساس اطلاعات شاخص میلیاردرهای بلومبرگ (Bloomberg Billionaires Index)، با داشتن سهام شرکت کونتیننتال ریسورسز (Continental Resources Inc) که ارزش آن طی ۶ ماه گذشته بیش از ۲ برابر شد، ثروت شخصی هام امسال ۳/ ۳ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد و به ۴/ ۸ میلیارد دلار رسید. البته باید توجه داشت که بایدن در ماه نوامبر پیروز شد و اکنون نیز دولت او سیاست‌های مرتبط با کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را تبلیغ می‌کند، اما قیمت نفت خام طی ماه‌های اخیر در میان کاهش عرضه و افزایش تقاضا برای گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر همزمان با خروج اقتصاد از بحران کووید-۱۹ افزایش یافته است. هارولد هام ۷۵ ساله که در انتخابات ۲۰۲۰ از دونالد ترامپ حمایت کرد، در میان میلیاردرهای بخش انرژی یکی از سودبر ترین سرمایه‌داران طی ماه‌های اخیر بوده است.

سرمایه‌داران بزرگ حوزه انرژی از ایالات متحده آمریکا تا روسیه و هند نیز ثروت خود را افزایش داده‌اند. دارایی خالص آنها در ۳ ماه نخست حدود ۵۱ میلیارد دلار یا تقریبا برابر با ۱۰ درصد افزایش یافته است که بالاترین نرخ رشد در میان تمام گروه‌های شاخص میلیاردرهای بلومبرگ است.

چشم‌انداز مثبت

لئونید میخلسون ۶۵ ساله، مالک مشترک بزرگ‌ترین تامین‌کننده گاز طبیعی غیردولتی روسیه نیز در سال ۲۰۲۱، ۸/ ۳ میلیارد دلار به ثروت شخصی خود افزوده است و حالا در موقعیت تصاحب جایگاه ثروتمندترین فرد در کشور روسیه است. گاوتام ادانی هندی هم امسال ۳/ ۲۳ میلیارد دلار سود کسب کرده است که بیشترین میزان کسب سود در سراسر جهان به شمار می‌آید.

با رقم خوردن چنین شرایطی چشم‌انداز شرکت‌های بخش انرژی مانند کونتیننتال ریسورسز که سال گذشته با مشکلاتی روبه‌رو شده بود، مثبت‌تر شده است و حتی انتظار می‌رود این شرکت تولید کننده نفت شیل که در مالکیت هارولد هام  قرار دارد بار دیگر به محدوده سودآوری خود بازگردد. اعضای اوپک پلاس در جلسه پنج‌شنبه هفته گذشته خود از بهبود اقتصادی ابراز اطمینان کردند و بر سر آن به توافق رسیدند که به تدریج تولید نفت را در ماه‌های آینده افزایش دهند. در ماه فوریه هم بانک جی پی مورگان چیس (JPMorgan Chase) در مورد ابرچرخه جدید در بازار کالایی صحبت کرد و اظهارنظرهای مشابهی از سوی بانک‌های دیگر، از جمله گلدمن ساکس (Goldman Sachs) منتشر شد. بهای نفت خام در ۶ ماه گذشته ۶۶ درصد  افزایش داشته است و برخی از تحلیلگران، بازار گاوی را برای این کامودیتی پیش‌بینی می‌کنند که در آن قیمت‌ها ممکن است تا پایان سال آینده میلادی به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه هم برسد. رایان دوشک، مدیر گروه مشاوره ریسک بازارهای کالایی آپرچون (Opportune) در هیوستون  هم با اشاره به اثرات رشد قیمت طلای سیاه به بلومبرگ گفت: «قیمت‌های بالاتر برای نفت خام مستقیما تبدیل به میزان سود بالاتر می‌شود و بازده شرکت‌های نفتی را برای سهامدارانشان افزایش می‌دهد.» با این وجود، تمرکز فزاینده بر اقدامات دوستدار محیط زیست، تولید‌کنندگان نفت را در بلندمدت تهدید می‌کند.

جو بایدن می‌خواهد شبکه تولید و توزیع برق در ایالات متحده تا سال ۲۰۳۵ کاملا کربن‌زدایی شود، همچنین چین و اتحادیه اروپا هم به دنبال آن هستند که انتشار کربن خود را به ترتیب تا سال ۲۰۶۰ و ۲۰۵۰ خنثی کنند.

جاه‌طلبی‌های سبز

در چنین شرایطی، برخی از شرکت‌ها جاه‌طلبی‌های سبز خود را افزایش داده‌اند. گروه ادانی (Adani Group)، که به مدت ۲ دهه مشغول برپایی امپراتوری متمرکز بر زغال سنگ خود بوده است، اکنون قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ ظرفیت شرکت در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر را تقریبا ۸ برابر افزایش دهد و از بازیگران بزرگی مانند غول نفتی فرانسه، توتال (Total SE) هم پشتیبانی کند.  شرکت لئونید میخلسون روس، یعنی نووآتک پی جی اس سی (Novatek PJSC) که کارخانه LNG  یامال (Yamal) در قطب شمال روسیه را در مالکیت خود دارد و اکنون در حال تولید بیش از ظرفیت خود است هم می‌خواهد تولید خود را  از انتشار آلاینده‌ها‌ پاک کند، حتی در صورتی که تولید این شرکت تا پایان دهه جاری بیش از ۳ برابر افزایش یابد.

البته باید به این نکته هم اشاره کرد که شرکت‌های انرژی با تمام دستاوردهای اخیر خود، همچنان نتوانسته‌اند در خلق ثروت با شرکت‌های بخش فناوری رقابت کنند و شرکت‌های این بخش کماکان  خالق اصلی ثروت در سطح جهان هستند و ثروتمندترین سرمایه‌داران این صنعت در سال جاری ۶/ ۸۷ میلیارد دلار به ثروت شخصی خود افزوده‌اند. لری پیج و سرگئی برین، بنیانگذاران شرکت مادر گوگل یعنی آلفابت (Alphabet Inc) و سو هوآ از سرویس ویدئویی چینی کوآیشو (Kuaishou Technology) پس از ادانی در رتبه‌های بعدی بیشترین میزان افزایش ثروت شخصی در سال جاری قرار دارند.