ضرورت تخصیص تسهیلات ارزان به «دانش‌بنیان‌های برق»

 از طرفی ساخت تجهیزات صنعت برق که در این صنعت به خودکفایی رسیده، در طول سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌ها و دشواری‌های جدی در تامین مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای و همچنین افزایش چشمگیر نرخ ارز، افزایش قیمت تمام شده و عدم‌پوشش و تعدیل‌های قراردادی مناسب، در طول سال‌های اخیر با مشکلات جدی مواجه بوده است.  در این راستا برای بررسی چالش‌ها و مشکلات حوزه تجهیزات صنعت برق به سراغ قاسم کرمی مدیرعامل شرکت  پارس سویچ رفته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

کسری بودجه؛ بلای جان بخش خصوصی صنعت برق

مدیرعامل شرکت  پارس سویچ کمبود منابع مالی را اصلی‌ترین مشکل سازندگان صنعت برق برمی شمرد و می‌گوید: دولت بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین خریدار تجهیزات ما بوده از این رو ناگزیرهستیم با قوانین و شرایط شرکت‌های دولتی هماهنگ باشیم. به همین دلیل کسری بودجه در وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه، تاثیری مستقیم و البته مخرب بر فعالیت‌های شرکت‌های سازنده و پیمانکار گذاشته است.  کرمی در ادامه بیان می‌کند: بدون تردید همه شرکت‌های سازنده، به دنبال فروش نقدی محصولات خود، به منظور حفظ موازنه در گردش مالی خود هستند، اما می‌بینیم که در صنعت برق، شدت کسری بودجه به حدی است که وزارت نیرو به راحتی قادر به پرداخت بدهی‌های خود به بخش خصوصی نیست که همین مساله در کنار مشکلات متعدد محیط کسب و کار و اقتصاد کلان کشور، کار را برای شرکت‌های فعال این صنعت بسیار دشوار کرده است.  مدیرعامل شرکت  پارس سویچ با تاکید بر اینکه صنعت برق جزو پیچیده‌‌‌ترین و حیاتی‌ترین صنایع دنیا برای تامین رفاه، امنیت، سلامت و رضایتمندی در جوامع است، تصریح می‌کند: سبد انرژی در دنیا با سرعتی قابل‌توجه در حال تغییر است و کشورها تلاش می‌کنند برق را به دلیل آلایندگی کمتر و بازدهی بیشتر، جایگزین سوخت‌های فسیلی کنند. انتظار این است که در ایران هم دولت توجه بیشتری به صنعت برق داشته باشد و این امر در نحوه قانون‌گذاری‌ها یا میزان بودجه تخصیص یافته به این صنعت مشهود باشد.

«فهارس بها»؛ یک گام به سوی بهبود شرایط

این کارشناس صنعت برق به ابلاغ فهارس بهای صنعت برق با تلاش‌ها و پیگیری‌های سندیکای صنعت برق ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: ابلاغ فهارس بها، بخش بزرگی از نگرانی‌های سازندگان تجهیزات را در خصوص نوسانات اقتصادی به‌ویژه نرخ ارز کاهش داده و فضای فعالیت ما را تا حد قابل‌توجهی بهبود بخشیده است. با وجود این همچنان مشکلات شرکت‌های دولتی در پرداخت مطالبات، یکی از جدی‌ترین مشکلات همه فعالان صنعت برق از جمله سازندگان است. به‌ویژه آنکه انباشت این مطالبات عملا چرخه کار را برای سازندگان که نیاز به تامین مواد اولیه دارند و معمولا نیروی کار بیشتری را در خود جای داده و هزینه پرسنلی بالاتری دارند، دچار مشکل می‌کند.

کرمی از نامشخص بودن موضع شرکت‌های توزیع نیروی برق که از مشتریان اصلی شرکت‌های سازنده محسوب می‌شوند در قبال فهارس بهای صنعت برق، به عنوان یکی دیگر از چالش‌های جدی این حوزه یاد می‌کند و می‌افزاید: هنوز هم مشخص نیست که شرکت‌های توزیع از دستورالعمل‌ها و ابلاغیه‌های توانیر و وزارت نیرو در قبال سازندگان تجهیزات تبعیت می‌کنند یا منافع خود را در چارچوب ساختارهای دولتی موجود دنبال می‌کنند.

ضرورت حمایت از دانش‌بنیان ها

مدیرعامل شرکت  پارس سویچ، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را یکی دیگر از نهادهایی می‌داند که حمایت از ساخت داخل را در دستور کار خود دارد و بیان می‌کند: در حال حاضر صندوق نوآوری و شکوفایی زیرنظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فعالیت می‌کند و وظیفه اصلی آن ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه تکنولوژی است. اگرچه این اقدام و سیاست قابل تقدیر است، اما لازم است در خصوص میزان تسهیلات و نحوه تخصیص آنها بازنگری و تجدید نظر شود.  وی در ادامه می‌افزاید: شاید برای شرکتی که گردش مالی آن رقمی بالغ بر ۱۰۰‌میلیارد تومان است، یک وام ۲۰‌میلیارد تومانی کارساز و موثر باشد، اما این ارقام برای شرکت‌های بزرگی نظیر  پارس سویچ کارساز نیست. از این رو لازم است دولت به منظور توسعه و ساخت محصولات جدید با تکنولوژی روز دنیا توسط تولیدکنندگان بزرگ و دانش‌بنیان، تسهیلات چندصد‌میلیاردی با سود پایین در نظر بگیرد.  کرمی تاکید می‌کند: تجهیزات و کالاهای تولیدی شرکت‌های صنعتی دانش‌بنیان به توسعه اقتصادی و صنعتی و همچنین کاهش هزینه پروژه‌های عمرانی کشور کمک شایانی کرده و زمینه را برای اشتغال‌زایی فراهم می‌کند. افزون بر اینکه عمده محصولات شرکت‌هایی نظیر پارس سویچ، علاوه بر ارزش افزوده و عمق ساخت بالا، توان رقابت در بازارهای صادراتی را دارند و می‌توانند به توسعه صادرات و ارزآوری بیشتر برای کشور کمک کنند.

لزوم تمرکز دولت بر پرداخت بدهی‌ها و تسهیل صادرات

کرمی در خصوص انتظارات فعالان بخش خصوصی صنعت برق از دولت سیزدهم خاطرنشان می‌کند: مهم‌ترین و کلیدی‌‌‌ترین اقدام دولت و در راس آن وزارت نیرو برای حفظ ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های شرکت‌های فعال صنعت برق، تامین منابع مالی لازم به منظور تسویه بدهی‌های این وزارتخانه به فعالان این صنعت است. چرا که تنها در این صورت است که این شرکت‌ها می‌توانند در چرخه اقتصاد باقی بمانند.

او در ادامه به لزوم تسهیل صادرات تجهیزات صنعتی توسط دولت اشاره می‌کند و می‌افزاید: در حال حاضر هیات‌‌‌های تجاری بسیاری از ایران به کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای همسایه می‌روند و حضور شرکت‌ها در هیات‌های اعزامی فرصتی برای گسترش سهم شرکت‌های ایرانی در بازارهای منطقه است. البته باید این مساله را هم باید مدنظر قرار داد که کار کردن کشورهای منطقه از جمله عراق، افغانستان و سوریه مخاطرات خاصی دارد که لازم است از سوی نهادهای دولتی متولی صادرات مورد توجه قرار گیرند.

مدیرعامل  پارس سویچ تقویت دیپلماسی اقتصادی و برقراری ارتباط موثر با کشورهای منطقه به منظور افزایش حضور شرکت‌های ایرانی در این کشورها را اقدامی کلیدی می‌داند و تصریح می‌کند: کاهش سود تسهیلات بانکی برای شرکت‌های صادرکننده هم یکی دیگر از اقداماتی است که می‌تواند توان رقابت ما را در بازارهای بین‌المللی افزایش دهد. در حال حاضر بسیاری از رقبای سنتی ما از کشورهای ترکیه و چین و... از تسهیلات بسیار ارزان‌قیمت برخوردارند، این درحالی است که سود تسهیلات بانکی در کشور ما بیش از ۲۰‌درصد است و همین مساله از قدرت رقابت ما در عرصه صادرات می‌کاهد.

وی خاطرنشان می‌کند: واقعیت این است که اکثر بخش‌های کشور، تجهیزات، وسایل رفاهی و حتی حمل‌ونقل به سمت برقی شدن حرکت می‌کند، از این رو انتظار می‌رود دولت تمرکز ویژه‌ای روی هوشمندسازی شبکه و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای عرضه برق پایدار و مطمئن داشته باشد. امیدواریم که دولت برای توسعه صنعت برق و جبران عقب ماندگی‌های تکنولوژیکی و سرمایه‌گذاری در این صنعت، برنامه‌های مدون و اجرایی موثری داشته باشد، در غیر‌این صورت افول این صنعت، به یک مساله بزرگ برای کشور تبدیل خواهد شد.

سه گام جدید  پارس سویچ در سال ۱۴۰۱

مدیرعامل شرکت پارس سویچ از ساخت کلیدهای ۳۳ کیلوولت خلأ و کلیدهای اتورکلوزر طی سال‌های اخیر در این شرکت خبر می‌دهد و می‌گوید: ما تلاش کردیم بیش از هر چیز بر استفاده از تکنولوژی‌‌‌های جدید در محصولات شرکت تمرکز کنیم. در همین راستا ساخت پست‌های GIS تا اواخر سال آینده را در دستور کار داریم و در کنار آن تولید کلید‌‌‌های فشار متوسط با یک تکنولوژی جدید را نیز دنبال می‌کنیم و امیدواریم که در سال ۱۴۰۱ بتوانیم ضمن اخذ تاییدیه‌های توانیر این محصول را به بازار عرضه کنیم. ما همچنین برای اضافه کردن قابلیت Asset management به کلید‌‌‌های فشار قوی و فشار متوسط هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم و در سال آینده اقدامات اجرایی آن را کلید خواهیم زد.

کرمی با بیان اینکه  پارس سویچ سازنده کلیدهای فشار قوی و فشار متوسطی است که علاوه بر شرکت‌های دولتی به پیمانکاران خصوصی هم عرضه می‌شوند، خاطرنشان می‌کند: با توجه به کمبود منابع مالی در شرکت‌های دولتی از جمله برق‌های منطقه‌ای و شرکت‌های توزیع نیروی برق، کار با بخش خصوصی از اولویت‌های کاری شرکت پارس سویچ است، چرا که از این مسیر تامین مالی شرکت به شکل منظم‌تری انجام می‌شود.

وی در ادامه ضمن اشاره به مشکلات تحریم جهت انجام تایپ تست در آزمایشگاه‌های معتبر خارجی و الزام شرکت توانیر برای انجام تایپ تست تجهیزات داخلی جهت اخذ تاییدیه می‌گوید: در شرکت  پارس سویچ، قریب به سه دهه است که تولیدکننده یک تجهیز خاص با اخذ type test‌‌‌های معتبر جهانی هستیم. اما متاسفانه می‌بینیم برخی کارفرمایان دولتی خرید این تجهیز را منوط به اخذ تاییدیه توانیر کرده‌اند که با وجود شرایط تحریم اخذ آن بسیار دشوار است.

این کارشناس صنعت برق در پایان خاطرنشان می‌کند: اقدامات اجرایی برای اخذ تاییدیه‌های لازم در حال انجام است اما مشکل اینجاست که برخی کارفرمایان دولتی، روال مشخص و قانونمندی برای ترجیح خرید تجهیزات کلیدی ساخت داخل صنعت برق ندارند. اگر همین امروز برخی از تجهیزات ساخت داخل را با برندهای معروفی مانند ABB مقایسه کنیم خواهیم دید که در کیفیت توان رقابت پایاپای دارند و قیمت مناسب‌تری هم دارند، اما گاهی مشتریان ما بدون در نظر گرفتن این ظرفیت و توانمندی، ترجیح می‌دهند محصولات برندهای خارجی را حتی با قیمتی بسیار بالاتر بخرند، اما به کالای داخلی اعتماد نمی‌کنند.

7