هند و دستور عملیات اضطراری برای نیروگاههای زغالسنگ وارداتی
تقاضای برق در هند بعد از اینکه در سال گذشته مشاغل این کشور به تدریج از کرونا بهبود یافتند، افزایش یافت. در عین حال، منابع زغالسنگ هند تحتتاثیر فصل بارندگی موسمییعنی زمانی که بارندگیهای سنگین بر معادن و حملونقل تاثیر میگذارد، قرار میگیرند. اگر هند نتواند بحران زغالسنگ را برطرف کند، شرکتهای برق با چشمانداز واردات گران زغالسنگ روبهرو میشوند و این امر به رشد اقتصادی کشور آسیب میرساند. این در حالی است که با توجه به اولویتبندی تلاشها برای تکمیل ذخایر تولیدکنندگان برق، سایر صنایع این کشور نیز از کمبود عرضه شکایت دارند.
وزارت نیروی هند در اطلاعیهای که روز دوشنبه هفته گذشته منتشر شد، اظهار کرد: پس از رایزنی با سازمان مرکزی برق (CEA)، دولت تصمیم گرفت دوره زمانی بند ۱۱ بخشنامه را برای تولیدکنندگان برق مبتنی بر زغالسنگ وارداتی تا۳۰ ژوئن ۲۰۲۴ تمدید کند. دولت طبق بند ۱۱ قانون برق این کشور، میتواند از شرکتهای تولیدکننده برق بخواهد تا در «شرایط فوقالعاده» از تاسیسات تحت نظارت دولت استفاده کنند. دستورالعمل جدید پس از آن صادر شد که وزارت نیرو در ماه مارس سالجاری از نیروگاههایی که از زغالسنگ وارداتی استفاده میکنند خواسته بود تا ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳ با ظرفیت کامل کار کنند. مقامات گفتند فرمان روز دوشنبه برای تمدید این دستورالعمل برای ۸ ماه دیگر، شامل بهرهبرداری از نیروگاههای زغالسنگ سوز با حدود ۱۷ گیگاوات ظرفیت تولید است. دولت تصریح کرد: ضروری است که برق مورد نیاز هند از ایستگاههای تولید زغالسنگ وارداتی برای تامین تقاضا در دسترس باشد.
بر اساس دادههای دولت، تولید برق با سوخت زغالسنگ حدود نیمی از برق هند را تامین میکند. منابع انرژی خورشیدی کمتر از ۱۶درصد است، در حالی که برق آبی تنها بیش از ۱۱درصد را به خود اختصاص میدهد. هند با ۴۰۸.۷۱ گیگاوات ظرفیت نصب شده تا ۳۱ اکتبر ۲۰۲۲، سومین تولیدکننده و مصرفکننده بزرگ برق در سراسر جهان لقب گرفته است. بخش خصوصی در صنعت برق در هند ۴۹درصد از برق حرارتی این کشور را تولید میکند، در حالی که ایالتها و دولت به ترتیب ۲۵درصد و ۲۶درصد برق موردنیاز این کشور را تامین میکنند.
نیروگاههای برق در هند که از زغالسنگ وارداتی استفاده میکنند، معمولا زمانی که قیمت زغالسنگ وارداتی افزایش مییابد، عملیات را محدود میکنند. به عنوان مثال آدانی پاور یک نیروگاه ۴۶۲۰ مگاواتی زغالسنگ موندرا در ایالت گجرات را اداره میکند. این نیروگاه دارای یک واحد مولد فوق بحرانی ۶۶۰ مگاواتی است که اولین در نوع خود در این کشور است. مشکلات عرضه با زغالسنگ داخلی، که باعث کاهش موجودی ذخایر زغالسنگ در نیروگاههای هند شده است، نیاز به واردات بیشتر را ایجاد کرده است.
دادههای دولتی نشان میدهد که ذخایر زغالسنگ در نیروگاههای هند در نیمه اول اکتبر به بالاترین میزان در دو سال گذشته کاهش یافته است. این کشور پس از چین دومین تولیدکننده بزرگ زغالسنگ در جهان است، اما بانکها به طور فزایندهای از تامین مالی عملیات معدنی خودداری میکنند، که منجر به مشکلات عرضه در سراسر کشور شده است. هند از کشورهایی مانند اندونزی، آفریقای جنوبی و روسیه زغالسنگ وارد میکند. گزارشهای دولتی در اوایل سالجاری نشان میدهد که این کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۰درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ زغالسنگ وارد کرده است. استرالیا که یکی از صادرکنندگان عمده زغالسنگ به هند بود و پس از پایان ممنوعیت صادرات زغالسنگ استرالیا در اوایل سالجاری توسط چین، بیشتر زغالسنگ خود را به چین صادر کرد.
این در حالی است که بخش بزرگی از ذخایر زغالسنگ هند دارای ارزش حرارتی پایین و محتوای خاکستر بالا و ارزش سوخت پایین هستند. به طور متوسط، زغالسنگ هند دارای ارزش حرارتی ناخالص (GCV) حدود ۴۵۰۰ کیلو کالری در هر کیلوگرم است، در حالی که برای مثال در استرالیا، این میزان حدود ۶۵۰۰ کیلو کالری است. نتیجه این است که نیروگاههای هندی که از زغال سنگ هند استفاده میکنند، در مقایسه با زغالسنگ وارداتی، مقدار بسیار بیشتری زغالسنگ مصرف میکنند. بنابراین، استفاده از زغالسنگهایی که محتوای خاکستر آن به ۳۴درصد (یا کمتر) کاهش یافته است، در نیروگاههای شهری، مناطق حساس از نظر زیستمحیطی و سایر مناطق به شدت آلوده، الزامی است.
دستور روز دوشنبه چند نیروگاه زغالسنگ هند از جمله تاسیسات عظیم ۴۶۲۰ مگاواتی آدانی پاور را تحتتاثیر قرار میدهد. ایستگاه راتناگیری ۱۲۰۰ مگاواتی JSW، نیروگاه ۱۲۰۰ مگاواتی Salaya در گجرات که توسط Essar اداره میشود و همچنین نیروگاه ۹۳۰ مگاواتی ترومبی تاتا پاور نیز از جمله آنها هستند. وزارت نیرو این کشور در چند سال گذشته با ایجاد یک شبکه سراسری واحد، تقویت شبکه توزیع و دستیابی به برقرسانی عمومی خانوارها، تلاشهای چشمگیری برای تبدیل هند از کشوری با کمبود برق به کشور دارای مازاد برق انجام داده است. در سالهای اخیر صنعت برق هند دستخوش تغییرات قابل توجهی شده و چشمانداز خود را دوباره تعریف کرده است. آینده صنعت برق در هند روشن است و رشد اقتصادی پایدار همچنان باعث افزایش تقاضای برق در این کشور میشود.