اقدامات بانک مهر ایران برای توسعه روستاها
از بیمه ۵۰۰هزار خانه روستایی تا توانمندسازی روستاییان
رسیدن به این مهم با ارائه و اجرای الگوی توسعه همه جانبه، متوازن و پایدار در روستا میسر خواهد شد. به برکت عدالت اجتماعی، دولت تدبیر و امید خدمات عظیم و بی‌نظیری برای توسعه جامعه روستایی کشور انجام داده است. برق‌رسانی، گازرسانی، تسهیلات اشتغالزایی روستاییان، رشد بخش کشاورزی و صنایع کوچک روستاها و ... از این جمله‌اند، اما توسعه‌یافتگی فقط رشد کمی برخی مولفه‌ها نیست. اگر روستاها را به‌عنوان جزء موثر توسعه تلقی کنیم باید نگاه به روستاها را از آنچه یاد شده، فراتر ببریم؛ چرا که روستاها دارای ذخایر بزرگ سرمایه و ثروت شامل سرمایه‌های مادی، فرهنگی، اجتماعی، آداب و سنن قوی ایرانی، اسلامی و جوانان روستایی هستند که گنج روستاها تلقی می‌شوند. به‌رغم تاکیدات مکرر در توجه به مناطق روستایی به تناسب سهم، جایگاه و کارکرد آنها، اما از نظر توسعه‌یافتگی و دسترسی به فرصت‌ها، منابع و منافع حاصل از توسعه کم‌توجهی شده است.
اطمینان‌بخشی در مناطق محروم
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بانک‌ها حمایت از طرح‌های توسعه‌ای و خانوارها در مناطق روستایی است. به‌طور کلی موسسات اعتباری و بانک‌ها می‌توانند با حمایت از شکوفایی روستاها، از مهاجرت فزاینده به شهرها و کلان‌شهرها جلوگیری کنند. بانک قرض‌الحسنه مهر ایران؛ یکی از بانک‌هایی بوده که در بیمه حوادث خانه‌های روستایی پیشگام بوده است. چنانچه مدیران ارشد بانک مهر ایران نیز تاکید کردند، این بانک، به‌نوعی بانک همه مردم ایران است. بانک مهر ایران، در سال‌جاری بخشی از بودجه تبلیغاتی خود را صرف بیمه ۵۰۰هزار خانه روستایی کرده است. نکته قابل توجه این است که این خانه‌ها در استان‌های کم‌برخوردار سیستان و بلوچستان، ایلام و خراسان جنوبی قرار دارد. این استان‌ها در معرض آسیب‌های بیشتری هستند، زیرا آمارها نشان می‌دهد که این استان‌ها با خطرات و بلایای طبیعی نظیر سیل و زلزله دست و پنجه نرم می‌کنند. در نتیجه بیمه کردن خانه‌های روستایی می‌تواند باعث اطمینان خاطر این قشر از هموطنان شود. این طرح تمام خانه‌های واقع شده در روستاهای سه استان یاد شده را در برمی‌گیرد و علاوه بر ساختمان مسکونی، اثاث منزل روستاییان نیز تحت پوشش بیمه قرار گرفته است. بانک مهر ایران با هدف تسریع و تسهیل جبران خسارت‌های ناشی از وقوع بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در روستاهای کشور، توجه خود را بر بیمه حوادث خانه‌های روستایی معطوف کرده است. نکته مهم که باید به آن توجه کرد این است که در این استان‌ها، سازه‌های ساخته شده از استحکام کمتری در مقابل بلایای طبیعی برخوردار و در نتیجه نیاز است که چتر حمایتی بانک‌ها بر سر این خانه‌ها گسترده شود.
بانک مهر ایران این راه را آغاز کرده است. این بانک سعی کرده فرآینده تسهیلات‌دهی در روستاها را آسان‌تر از قبل کند، زیرا اکثر مشتریان این بانک‌ها از گروه‌های متوسط و کم‌درآمد جامعه هستند. بر اساس آمارهای ارائه شده بانک مهر ایران تاکنون بیش از ۳۲۴هزار فقره تسهیلات با همکاری کمیته امداد در حوزه معیشت و اشتغالزایی خرد پرداخت شده که ارزش آن تقریبا به ۲۵هزار میلیارد ریال می‌رسد و عمدتا هم مربوط به روستاها بوده است. این بانک برای بهسازی خانه‌های روستایی، تفاهم‌نامه‌ای با بنیاد مسکن به امضا رسانده که شامل ۲۲هزار خانه روستایی است که بیش از نیمی از آن پرداخت شده است. این آمارها نشان می‌دهد که تمرکز بانک مهر ایران توسعه روستاها بوده است.
سهم بیمه‌های روستایی در سه استان
از نگاه کارشناسان و مسوولان؛ برنامه بانک مهر ایران در خصوص بیمه حوادث روستاهای استان سیستان و بلوچستان که در نتیجه آن بالغ بر ۳۲۶هزار خانه روستایی بیمه شده است، اقدامی ارزشمند و ماندگار برای ایجاد آرامش خاطر در میان روستاییان عزیز این استان به شمار می‌آید. این امر قطعا کمک شایسته‌ای در راستای صیانت از خانواده‌های روستایی در مقابل بلایای طبیعی و جبران خسارت‌های ناشی از آن خواهد بود. از سوی دیگر سهم خراسان جنوبی حدود ۸۶هزار خانه است و مابقی بیمه‌های روستایی در استان ایلام صورت می‌گیرد. بارندگی‌های اخیر منجر به جاری شدن سیل در سطح استان خراسان جنوبی شده و در این بین خسارات مختلفی به زیرساخت‌ها، باغ‌ها و خانه‌های روستایی این استان وارد کرده است. سقف پوشش بیمه برای خانه‌های آسیب‌دیده ۲۵ میلیون تومان و برای اسباب و وسایل منزل ۵ میلیون تومان است. استانداری خراسان جنوبی خانه‌های روستایی را به بانک مهر ایران معرفی کرده و تحت پوشش بیمه حوادث قرار گرفته‌اند که مالک هر یک از آنها که منزلش از سیل اخیر آسیب‌دیده باشد، مشمول دریافت بیمه حوادث خواهد شد. همچنین استان ایلام نیز یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور بوده که نیازمند حمایت‌های مالی، بانکی و بیمه‌ای در روستاهای خود است. بررسی‌ها نشان می‌دهد خانه‌های روستایی آسیب‌دیده در سیل توسط استانداری معرفی و در صورتی که در فهرست بیمه‌شدگان قرار گرفته باشند، پس از تایید بانک مهر ایران برای پرداخت به بیمه ارسال می‌شوند. بانک قرض‌الحسنه مهر ایران که رسالت خود را پرداخت تسهیلات خرد به اقشار کمتر برخوردار جامعه تعریف کرده، در طول سال‌های گذشته همواره کوشیده تا در عرصه مسوولیت اجتماعی نیز نقشی پررنگ ایفا کند.
چرا بانک مهر ایران به توسعه روستاها توجه دارد؟
از نگاه کارشناسان، یکی از کارکردهای حکومت‌ها ایجاد شرایطی است که مردم بتوانند با امنیت روانی زندگی کنند. متاسفانه در حدود ۵۰ سال اخیر، مهاجرت از روستا به شهر بسیار زیاد شده است. امروزه تنها ۲۶ درصد جمعیت کشور روستایی هستند که نگران‌کننده است. اینکه ۵۰ درصد جمعیت استان سیستان و بلوچستان روستایی است، یک ظرفیت است. مهاجرت به شهر تبعاتی در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دارد و باعث افزایش هزینه اداره کشور می‌شود. مهاجرت از روستا به شهر عمدتا به این صورت است که افراد در حاشیه شهرها ساکن می‌شوند. به‌طور مثال ژاپن اکنون در حال بازسازی چند میلیون خانه روستایی است تا مهاجرت معکوس را شکل دهد. اگر افراد ساکن روستا احساس کنند مقرون به صرفه است که در روستا باقی بمانند، چرا باید مهاجرت کنند و در حاشیه شهرها ساکن شوند؟ روستاییان در روستا با کرامت زندگی می‌کنند و نقش اساسی نیز در تولید ملی دارند. بیمه قشر روستایی که عمدتا به کشاورزی مشغولند، در اقتصاد کشورها اهمیت زیادی دارد. هنگامی که یک روستایی بداند اگر حادثه‌ای طبیعی رخ داد، چگونه می‌تواند با آن مقابله کند، به وی انگیزه و امید می‌دهد. نظر به جایگاهی که روستا و روستانشین در پویایی اقتصاد کشور دارد، مانند کمک به رشد اقتصادی، کنترل نرخ تورم، افزایش نرخ اشتغال و فعالیت، به طور ویژه در تولید کالاهای اساسی و استراتژیک نیز موثر است و می‌تواند بستر مناسبی برای تولیدات کشاورزی، دامی، صنعتی و خدماتی، حفظ محیط‌زیست و امنیت، هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، حراست و نگهبانی مرزها را فراهم کند. از طرفی ظرفیت جمعیت ۲۱ میلیون نفر ساکن در این مناطق با اتخاذ تدابیر صحیح و مدبرانه زمینه شکوفایی و توسعه پایدار مناطق روستایی و به تبع آن کشور را به همراه خواهد داشت.
شناخت دقیق مسائل مربوط به روستاهای ایران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا ریشه تمامی مشکلات و عقب‌ماندگی‌ها مثل فقر گسترده، نابرابری در حال رشد، رشد سریع جمعیت و بیکاری فزاینده، در مناطق روستایی قرار دارد. یکی از اهداف کلان توسعه در اغلب کشورها و از جمله کشور ما، کاهش بیکاری و توسعه فعالیت‌های شغلی است. توسعه و عمران روستایی در چند دهه اخیر همواره یکی از دغدغه‌های اصلی توسعه در ایران و اکثر کشورهای در حال توسعه بوده است. در بسیاری از کشورها، توسعه روستایی به‌مثابه راهبردی با اهمیت برای تامین نیازهای اساسی و توزیع بهینه منافع ناشی از توسعه ملی تلقی شده و به این منظور با شیوه‌های متعدد، الگوهای متنوعی برای توسعه روستایی تجربه شده که عمدتا دستاوردهای مطلوبی نداشته است. هنوز سهم جوامع روستایی جهان سوم از توسعه و پیشرفت بسیار اندک است و اکثر فقرای این کشورها یا در روستاها به سر می‌برند یا شهرنشینانی عمدتا حاشیه‌نشین با منشأ روستایی بوده‌اند. بانک جهانی سرانجام به این باور رسیده که توسعه روستایی، راهبردی برای بهبود زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاییان فقیر و تلاشی همه‌جانبه برای کاهش فقر است که این امر با افزایش تولید و ارتقای بهره‌وری در محیط روستایی میسر می‌شود. توسعه روستایی یا نوین‌سازی جامعه روستایی باید این جامعه را از انزوای سنتی بیرون آورده و با اقتصاد ملی عجین سازد. به همین جهت توسعه روستایی تلاشی فراگیر است که به محدوده یک بخش خلاصه نمی‌شود و کلیه بخش‌ها و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و ... توسعه را دربر می‌گیرد. این همان چیزی است که بانک مهر ایران ثابت کرده در مسیر آن گام برمی‌دارد.
