نشست سردبیران با مدیرمسوول «دنیای‌اقتصاد»
بال‌های صعود «دنیای‌اقتصاد»
«دنیای‌اقتصاد» جزو معدود رسانه‌هایی است که امروز این رخداد نادر را تجربه می‌کند و به همین خاطر ثبت و ضبط این اتفاق در قالب یک دید و بازدید ساده و صمیمی و دمیدن در شعله شمع «۵۰۰۰» به امید عمر پایدار «دنیای‌اقتصاد»، حتی از نگاه سردبیران روزنامه‌های رقیب هم جذاب و تحسین‌برانگیز است.
در این دیدار علاوه بر علیرضا بختیاری مدیرمسوول گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد»، خسرو قدیری سردبیر ارشد گروه، علی میرزاخانی سردبیر روزنامه «دنیای‌اقتصاد» و محمد طاهری سردبیر هفته‌نامه «تجارت فردا» از اعضای خانواده بزرگ «دنیای‌اقتصاد»، حضور داشتند. میهمانان این جلسه نیز احمد غلامی سردبیر روزنامه شرق، علیرضا خانی سردبیر روزنامه اطلاعات، جواد دلیری سردبیر روزنامه ایران و نیلوفر نیاورانی سردبیر ماهنامه سینما و ادبیات بودند که به پاسداشت انتشار پنج‌هزارمین شماره روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک، دور یک میز جمع شدند.
محمد طاهری: 18 سال انتشار پیوسته کاری بزرگ است
در این نشست ابتدا محمد طاهری، سردبیر هفته‌نامه «تجارت‌فردا» ضمن تبریک پنج‌هزارتایی شدن «دنیای‌اقتصاد»، اهتمام به انتشار پیوسته این روزنامه را کاری بزرگ ارزیابی کرد که نتیجه مدیریت علیرضا بختیاری مدیرمسوول گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» بوده است و افزود: انتشار مستمر یک روزنامه طی حدود 18 سال پیاپی در شرایطی رخ داده که فراز و فرودهای گوناگونی در طول دوره‌های مختلف مدیریتی در کشور وجود داشته و قطعا سختی‌های گوناگونی در مقاطع مختلف برای انتشار بوده است. طاهری به تجربه فعالان مطبوعاتی از جنس تعامل با سیستم ساختاری و تشکیلاتی نشریات مختلف اشاره کرد و گفت: به‌عنوان یک عضو خانواده مطبوعات اذعان می‌کنم در مجموعه «دنیای‌اقتصاد» این تجربه به شکلی متفاوت از سایر رسانه‌ها برای ما رقم خورد و بین تحریریه و مدیرمسوول درک متقابلی وجود دارد که شاید کمتر شاهد آن بوده‌ایم.
علیرضا خانی: امیدوارم درخت تناور «دنیای‌اقتصاد» روزگاری جنگل بزرگ شود
علیرضا خانی سردبیر روزنامه اطلاعات نیز ضمن تبریک این مناسبت و آرزوی 20 هزارتایی شدن روزنامه «دنیای‌اقتصاد» و بیشتر، به این موضوع اشاره کرد که مناسبتی مثل پنج‌هزارتایی شدن یک روزنامه کمتر در مطبوعات ایران رخ می‌دهد چراکه در کشورمان عمر رسانه‌ها عموما بلند نبوده است و امروز با انتشار پنج‌هزارمین شماره این روزنامه می‌توان نسبت به عمر جاوید «دنیای‌اقتصاد» در دنیای مطبوعات اطمینان حاصل کرد.
خانی سنگ‌بنای روزنامه «دنیای‌اقتصاد» از بدو تشکیل را توام با دقت نظر، هوشمندی و درایت توصیف و خاطرنشان کرد: «دنیای‌اقتصاد» در شرایطی شکل گرفت که نشریات دیگری نیز در همان سال‌ها متولد شدند اما هرگز نتوانستند در خانواده مطبوعات مکتوب، پیشتاز باشند و به نوعی از سوی طیف مخاطبان خیلی جدی گرفته نشدند. به اعتقاد سردبیر روزنامه اطلاعات، اینکه صاحب امتیاز و مدیرمسوول روزنامه «دنیای‌اقتصاد» از ابتدا برنامه‌ای برای انتشار یک نشریه مانا در حوزه اقتصاد را داشته، امروز با کارنامه‌ای که این روزنامه رقم زده است، فراتر از یک ادعا و به‌عنوان یک گزاره کاملا اثبات شده است.
خانی با بیان اینکه در حوزه تفکر اقتصادی نیز، «اقتصاد آزاد و مبتنی بر بازار» همواره با واکنش‌های منفی در کشور روبه‌رو بوده است، گفت: اکنون نیز در جریان بحران‌های اخیر اقتصادی، جریان چپگرا بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و برخی تصور می‌کنند عدالت اقتصادی در گرو تحقق تئوری‌های اقتصاد سوسیالیستی است. در این بین برخی جامعه‌شناسان، پیکان انتقادشان را مستقیما به سمت اقتصاددانان طرفدار اقتصاد آزاد همچون دکتر موسی غنی‌نژاد که در گروه هیات اندیشه‌ورز رسانه «دنیای‌اقتصاد» حضور دارد، نشانه می‌روند. با این وجود در تمام سال‌های گذشته دست‌کم من ندیده‌ام که «دنیای‌اقتصاد» پاسخ تندی به چپگراهای منتقد خود بدهد و جنس پاسخ‌ها همیشه استدلالی و منطقی بوده است. وی افزود: جنس روابط میان روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با اقتصاددانان طیف مخالف نیز برای من مایه شگفتی بود، چراکه همواره شاهد نرمی و انعطاف در این ارتباط بودم و حتی به خاطر دارم از اقتصاددانان طیف مخالف در مراسم افطاری روزنامه در سال‌های اخیر دعوت شده بود.
به اعتقاد این روزنامه‌نگار کهنه‌کار خانواده مطبوعات، روزنامه «دنیای‌اقتصاد» مشی مشخص دارد اما نگاه حاکم بر تحریریه این روزنامه «جریانی» و «تند» نیست و این امر در سایه یک مدیریت با درایت محقق شده است. وی به‌عنوان یک دوست و نه یک رقیب، ابراز امیدواری کرد نهال «دنیای‌اقتصاد» که امروز به یک درخت تناور می‌ماند، روزگاری به «جنگل بزرگ» تبدیل شود.
جواد دلیری: «دنیای‌اقتصاد» می‌تواند الگوی رسانه‌ای باشد
جواد دلیری سردبیر روزنامه ایران هم از حس و حال خاص دورهمی که به این مناسبت خاص برگزار شده سخن گفت و ضمن تبریک به تیم رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد»، موفقیت این روزنامه را مرهون پویایی دو بال توصیف کرد؛ بال نخست، ویژگی متفاوت این روزنامه ناشی از جمع متخصصین دانشگاهی و روزنامه‌نگار است که در بستر روزنامه «دنیای‌اقتصاد» رخ داد و بال دوم ثبات سازمانی، سیاسی و اقتصادی در مدیریت این روزنامه در تمام سال‌های انتشار آن است که در کمتر روزنامه‌ای مشاهده می‌شود. از این رو از دیدگاه دلیری، «دنیای‌اقتصاد» شایسته اطلاق عنوان «سازمان رسانه‌ای» را دارد که به شکلی نادر، در بخش خصوصی شکل گرفته و می‌تواند برای کسانی که قصد فعالیت در حوزه سازمان‌های رسانه‌ای را دارند، الگو باشد.
علی میرزاخانی: به تحریریه تمام متخصص «دنیای‌اقتصاد» می‌بالم
پس از اظهارات جمع میهمانان، نوبت به علی میرزاخانی، سکاندار تحریریه روزنامه «دنیای‌اقتصاد» تقریبا در تمام عمر نزدیک به 18 ساله این روزنامه رسید. سردبیر روزنامه «دنیای‌اقتصاد» انتشار پنج‌هزارمین شماره روزنامه را یک رویداد ارزشمند و یک هزاره ویژه به‌خصوص برای مدیرمسوول روزنامه توصیف کرد چراکه به گفته او زحمت اصلی برای رسیدن به این نقطه روی دوش وی بوده که طی سال‌های گذشته با انواع مسائل اقتصادی، سیاسی، بنگاه‌داری و... روبه‌رو بوده و افزود: شخصا از بالندگی این نهاد خوشحالم و حتی اگر در میان خانواده «دنیای‌اقتصاد» حضور نداشتم، رشد مرتب آن همچنان برای من لذت‌بخش بود.
وی گفت: از سال‌های دانشجویی که به حوزه اقتصاد علاقه‌مند شدم، همیشه تشکیل یک نهاد رسانه‌ای که بتواند جریان علم اقتصاد در کشور را نمایندگی کند و در عین حال مانند «اکونومیست»، واجد «هویت اختصاصی» باشد، برایم جذاب بود. و بسیار خوشحالم که این آرزو امروز در «دنیای‌اقتصاد» محقق شد. جمع فرهیخته دانشگاهی در تحریریه «دنیای‌اقتصاد»، بهترین سرمایه یک رسانه حرفه‌ای محسوب می‌شود که این برای شخص من مایه افتخار است و به این تحریریه تمام متخصص می‌بالم.
میرزاخانی با بیان اینکه اندیشه‌ورزان چپگرا در حوزه اقتصاد که خود را پیرو مکتب سوسیال دموکراسی می‌دانند، در سال‌های گذشته بارها اذعان کرده‌اند که مایل به انتشار روزنامه‌ای در قواره روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، در حوزه تمایلات فکری خود و در مقابل مکاتب اقتصادی طرفدار اقتصاد آزاد هستند، افزود: مخالفان، ما را مدافعان «لیبرالیسم» و «نئولیبرالیسم» می‌خوانند و در فضایی که مخالفان زیادی وجود دارد، جا انداختن تفکر اقتصاد آزاد بسیار دشوار بود. اما رسالت حرفه‌ای ما در این رسانه پرداختن به ابعاد ناشناخته «اقتصاد آزاد» و تشریح آثار آن برای مجموعه فعالان اقتصادی کشور بوده و هست.
تعبیر دو بال برای صعود «دنیای‌اقتصاد» تا نقطه بلند کنونی را میرزاخانی هم به کار برد. از دیدگاه وی، بال اول برخورداری از نگرش اصولگرایانه به معنی واقعی این عبارت در حوزه اقتصادی است. مقصود از اصول از منظر وی، اصول فکری و بنیادی است که اقتصاد آزاد را پشتیبانی می‌کند که «دنیای‌اقتصاد» در تمام سال‌های گذشته به آنها پایبند بوده است. به گفته وی، قدرت بال اصولگرایانه را مدیون اندیشه‌های دکتر غنی‌نژاد عزیز و همراهی اساتیدی نظیر دکتر مسعود نیلی، دکتر محمد طبیبیان و دکتر مهدی بهکیش هستیم. بال دوم روزنامه و به‌طور کلی خانواده نشریات «دنیای‌اقتصاد» از نگاه میرزاخانی، عزم مدیرمسوول برای ایستادگی بر همان اصول و تفکر بنیادی که روزنامه آن را نمایندگی می‌کند بوده است، آن هم با وجود فراز و فرودها و شک و تردیدی که در سطوح بالای سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی در کشور نسبت به این تفکر وجود داشته اگرچه در نهایت به نظر می‌رسد که اجماع نسبی روی این اصول ایجاد شده است.
وی خاطرنشان کرد: فشار کار بنگاه‌داری در حوزه فرهنگی به‌طور عام و در حوزه انتشار مطبوعات به‌طور خاص در کشور ما بسیار زیاد است و با وجود این فشارها، همراهی دو بال برخورداری از اصول واحد و ایستادگی بر آن اصول توانسته «دنیای‌اقتصاد» را در دستیابی به اهدافی که از ابتدا ترسیم شده پشتیبانی کند.
علیرضا بختیاری: ترویج «اقتصاد رقابتی» کار ماست، هیچ وقت متوقف نشدیم
در ادامه این جلسه علیرضا بختیاری، مدیرمسوول روزنامه «دنیای‌اقتصاد» ضمن قدردانی از دیدگاه‌های مثبت مدعوین این نشست نسبت به پنج‌هزار شماره‌ای، ابتدا به وجود یک آفت قدیمی در مسیر رشد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کشور اشاره کرد و گفت: از آنجا که ما یک کشور «تک محصولی» هستیم، هر زمانی که هر کسی در هر حوزه یا رشته فعالیت خود به موفقیت دست پیدا می‌کند، این شبهه در افکار عمومی ایجاد می‌شود که حتما مجموعه مذکور به جایی یا نهاد یا شخص ذی‌نفوذی متصل است و با شنیدن توضیحات نیز اغلب قانع نمی‌شوند و ابهام ذهنی در این رابطه برای آنها باقی می‌ماند.
وی با بیان اینکه پس از گذشت چهار یا پنج سال از انتشار «دنیای‌اقتصاد»، همواره در معرض این سوال قرار داشته‌ایم که اصطلاحا «به کجا وصل هستیم» که روی پا مانده‌ایم، افزود: این در حالی است که در نقطه شروع کار، من ریسک بزرگی کردم که شاید در آن زمان بسیاری آن را نابجا می‌دانستند و این طور قضاوت می‌کردند که متوجه ابعاد این ریسک نیستم. من در آن زمان بیش از نیمی از دارایی خود را صرف راه‌اندازی روزنامه «دنیای‌اقتصاد» و هزینه‌های آن از قبیل اجاره مکان، خرید تجهیزات و دستمزد کردم. البته همان زمان برخی روزنامه‌های دیگر با سرمایه‌گذاری به مراتب بیش از این رقم شروع به کار کرده بودند.
بختیاری با یادآوری اینکه روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به لحاظ سیاسی به هیچ جناحی وابستگی نداشته و ندارد، افزود: طبیعی است اداره رسانه به این ترتیب و بدون وابستگی به حمایت جریان‌های سیاسی، آن هم در شرایطی که دایره ارتباطات و تعاملات ما نسبت به رقبایی که خیلی زودتر از ما فعالیت خود را آغاز کردند، بسیار محدود بود، کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسید. وی با بیان اینکه بنای من از ابتدای راه‌اندازی روزنامه، نگاه بلندمدت در قالب شکل‌گیری و توسعه صنعت روزنامه‌نگاری بود و درصدد بودم یک سازمان رسانه‌ای شکل بگیرد، اظهار کرد: بنابراین هرگز به چشم یک فعالیت روزانه به آن نگاه نکردم و به دنبال درآمدزایی کوتاه‌مدت یک روز و یک سال از این فعالیت نبودم. حتی به خاطر دارم در ماه‌های اول فعالیت دچار کسری در تامین هزینه‌های اداره روزنامه شدم. وی با بیان اینکه جنس فعالیت‌های فرهنگی در کشور ما به گونه‌ای است که فعالیت با نگاه سوددهی به آن چندان عقلایی به نظر نمی‌رسد و سرمایه فرد تحت تاثیر ریسک‌های مختلفی که می‌تواند مانع از ادامه فعالیت شود، هر لحظه در معرض تهدید قرار دارد، افزود: اما چند نکته وجود داشت که مرا به نتیجه‌بخش بودن فعالیتی که در پیش گرفتم، امیدوار می‌کرد. نکته اول این بود که روزنامه «دنیای‌اقتصاد» یک روزنامه تخصصی در حوزه اقتصاد است و طبیعی است به اندازه روزنامه‌های سیاسی در معرض تهدید قرار ندارد؛ نکته دیگر اینکه «دنیای‌اقتصاد» سخنگوی هیچ حزب و جریان سیاسی خاصی نبود و از همان ابتدا با پشتوانه یک ثبات فکری وارد عرصه شد.
وی خاطرنشان کرد: دیدگاه مبنایی در «دنیای‌اقتصاد»، ترویج «اقتصاد رقابتی» است و میزان دوری و نزدیکی دولت‌های مختلف به این نگاه، معیار فاصله ما با دولت‌ها را مشخص کرده است. با این حال باز هم در دوره‌ای که دولت‌های مخالف این نگاه بر سر کار بودند، نگاه انتقادی خیلی تندی در «دنیای‌اقتصاد» وجود نداشت.
مدیرمسوول روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به وجود تناقض دیدگاه در برخی رسانه‌های کشور، موفقیت «دنیای‌اقتصاد» را مرهون حاکمیت یک نگاه و تفکر ثابت در این روزنامه تحت عنوان «اقتصاد آزاد و رقابتی» با راهنمایی‌‌های دکتر موسی غنی‌نژاد دانست و گفت: دکتر غنی‌نژاد از همان ابتدای انتشار «دنیای‌اقتصاد» به‌عنوان هدایت‌کننده و پشتیبان خط فکری مجموعه، در کنار ما حضور داشتند و همچنان از دیدگاه‌ها و آموزه‌های ایشان بهره می‌بریم. در عین حال، برای موفقیت یک رسانه مجموعه‌ای از متغیرها باید همزمان و در کنار هم صورت مطلوب داشته باشد که یکی از آنها برخورداری از تحریریه قوی است؛ مزیتی که در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» همیشه وجود داشته است.
بختیاری با بیان اینکه در گام اول تشکیل تیم روزنامه، از آقایان محمدصادق جنان‌صفت، علی میرزاخانی، فرهت فردنیا و محمود صدری دعوت کردم و چند ماه فعالیت روزنامه تحت نظر شورای سردبیری بود، افزود: از آنجا که شخصا به مدیریت شورایی اعتقاد نداشتم پس از گذشت چند ماه سکان سردبیری روزنامه را به آقای علی میرزاخانی سپردم و تلاش‌های وی قطعا نقش زیادی در انسجام فکری و محتوایی این روزنامه داشته است. جنس روابط با اندیشه‌ورزان و کارشناسان نیز به شکلی است که در «دنیای‌اقتصاد» عملا یک «شبه‌دانشگاه» شکل گرفته و مجموعه‌ای از تحصیل‌کردگان اقتصاد و روزنامه‌نگاری گرد هم آمده‌اند.
وی با بیان اینکه اداره رسانه در کشور ما با توجه به شرایط سیاسی حاکم، کار دشواری است، گفت: از طرفی حرفه خبرنگاری نیز اگر منهای عشق و شیفتگی باشد، به لحاظ مادی توجیه اقتصادی ندارد. با وجود این می‌توانم ادعا کنم در طول 18 سال گذشته، مجموعا 18 روز تاخیر در پرداخت حقوق نداشته‌ایم و دغدغه حقوق و دستمزد خبرنگاران و مجموعه خانواده همکار ما در گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره برای من در اولویت بوده است.
بختیاری با بیان اینکه ما هیچ وقت متوقف نشدیم، افزود: از ابتدا به دنبال یک مدل برای روزنامه «دنیای‌اقتصاد» بودیم و روزنامه‌های مطرح و موفق جهان به‌عنوان الگو مد نظرمان بود. اندکی بعد در ادامه مسیر توسعه فعالیت‌ها بحث راه‌اندازی هفته‌نامه مطرح شد و بسیاری معتقد بودند این روش جواب نمی‌دهد. اما من معتقد بودم وقتی انتشار «اکونومیست» به‌طور مستمر صورت گرفته، پس قطعا مدل هفته‌نامه نیز جواب می‌دهد، مگر اینکه اشکال از عملکرد خودمان باشد. در عمل هم دیدیم که انتشار هفته‌نامه «تجارت فردا» با محتوای تحلیلی جواب داد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
مدیر مسوول روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به فعالیت انتشارات این روزنامه که در «برندینگ» این مجموعه نقش زیادی داشت، تاکید کرد: در حال حاضر انتشارات «دنیای‌اقتصاد» به‌طور میانگین هر پنج روز، یک جلد کتاب منتشر می‌کند. البته از این فعالیت زیان نمی‌کنیم اما سودی هم ندارد و صرفا ارزش افزوده معنوی که به دنبال دارد، برای این مجموعه ارزشمند است.
وی با اشاره به همسو شدن مجموعه «دنیای‌اقتصاد» با تحولات روز دنیا گفت: زمانی که بستر فضای مجازی پا گرفت، سایت‌های «اقتصاد نیوز» و «دنیای بورس» را راه‌اندازی کردیم و اخیرا نیز با راه‌اندازی رسانه تصویری اینترنتی «اکوایران» با ذائقه مخاطبان همراه شده‌ایم. معتقدم در هر زمینه تولیدی، اگر توسعه متوقف شود، رشد صورت نمی‌گیرد. البته این توسعه فقط کمی نیست و قطعا توسعه کیفی نیز در تمام این سال‌ها برای حرکت گام به گام و رو به جلو، مد نظر ما بوده و هست.
وی به راه‌اندازی روزنامه انگلیسی زبان «financial tribune» اشاره کرد و گفت: در فضای پیش از برجام به‌عنوان یک شهروند ایرانی از اینکه اقتصاد ما یک رسانه انگلیسی زبان ندارد حس بدی داشتم و در نتیجه به سمت انتشار روزنامه «فایننشال تریبیون» رفتیم که به سردبیری خسرو قدیری به بهترین شکل ممکن منتشر شد.
به اعتقاد وی، هر روزی که حس کنیم کاملا موفق هستیم، روز شکست ما خواهد بود و به همین خاطر گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره در مسابقه توسعه قرار دارد. مدیرمسول «دنیای‌اقتصاد» معتقد است: توقف توسعه کمی و کیفی (توام) در یک سازمان آغاز مرگ آن سازمان را رقم می‌زند.
بختیاری با بیان اینکه در طول سال‌های انتشار رسانه‌های ذیل گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد»، هرگز به نحوی عمل نکردیم که حس نگرانی درباره اینکه وضعیت فعالیت این روزنامه و اینکه فردا شاید اتفاقی برای روال انتشار روزنامه رخ دهد، در دل اعضای این خانواده ایجاد شود، ادامه داد: حتی در بدترین دوره فعالیت مطبوعات که اغلب روزنامه‌ها تعدیل نیرو داشتند، ما حتی یک مورد تعدیل نیرو انجام نداده‌ایم و این در حالی است که در بخش خصوصی اصلا امکان استخدام نیروی مازاد وجود ندارد. به گفته وی، به دنبال راه‌اندازی اکوایران، شمار نیروی انسانی فعال در خانواده «دنیای‌اقتصاد» به حدود 370 نفر رسید.
وی در عین مرور خلاصه همه آنچه در موفقیت گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» نقش داشته است، یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر توفیق گروه را «نیت درست» عنوان کرد که موجب کمک خداوند به پیشرفت یک فعالیت می‌شود و افزود: هیچ‌گاه به دنبال زمین زدن رقبای خود در خانواده مطبوعات نبوده‌ام و به جای زدن رقیب، از روش «اثباتی» برای رقابت سالم استفاده می‌کنیم.
به باور بختیاری، اعتقاد به تقسیم کار و عدم دخالت مستقیم فعالیت بخش‌های مختلف یک رسانه نیز نقش زیادی در موفقیت آن دارد؛ موضوعی که وی در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» پیاده کرده است. او درباره این نگاه خود توضیح داد: من در کلیات امور با تیم همراه بحث می‌کنم اما هرگز در جزئیات دخالت نکرده‌ام و سردبیران این مجموعه می‌توانند شهادت دهند که در تمام این سال‌ها از آنها نخواسته‌ام که به‌طور مثال یک تیتر مشخص را انتخاب کنند.
مدیرمسوول روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در خاتمه سخنانش ابراز امیدواری کرد همه رسانه‌ها در کشور با قدرت حرفه‌ای بتوانند پیش بروند و منشأ آثار خیر باشند.
