با مسعود خاتونی، عضو هیات مدیره بانک ملی ایران درباره گزارش اجرای سککوک در این بانک همراه شویم
سککوک ابزاری بومی برای جایگزینی اعطای وجه نقد به زنجیره تأمین
هدف بانک ملی ایران از راه‌اندازی سامانه سککوک چه بوده و چقدر به این هدف دست یافته است؟
با توجه به سهم بزرگ بهره‌گیری از شیوه‌های سنتی در قالب‌بندی ساختار اقتصاد ایران، تأمین مالی اشخاص نیز سهم عمده‌ای از شیوه‌های سنتی اقتصاد کلان به ارث برده است. این شیوه‌ها شاید در گذشته گزینه‌های مطلوب برای اجرا بوده‌اند اما با رشد و توسعه صنایع مختلف صنعت تأمین مالی نیز لاجرم بایستی خود را با اقتضائات روز‌آمد تطبیق دهد.
سککوک پاسخی بومی به اقتضائات تأمین مالی توسعه یافته جهانی است. امروزه و پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ شیوه‌های نوین تأمین مالی جایگزین روش‌های غیر بهینه سنتی شده‌اند. در روش‌های سنتی سه نکته به سختی احراز می‌شد. نیاز واقعی به منابع، صلاحیت دریافت کننده منبع تأمین مالی یا به عبارت دیگر ریسک بازگشت و محل مصرف تأمین مالی. در حال حاضر تکیه بر فناوری‌های دیجیتالی می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل نماید. پلتفرم‌های دیجیتالی در سطح جهان توانسته‌اند اغلب مشکلات داده‌ای را مرتفع نمایند. به طور مثال در یک پلتفرم دیجیتالی می‌توان داده‌های تولیدی و مبادلات مواد خام و دارای ارزش افزوده تولید شده را رصد کرده و نیاز‌های حقیقی یک واحد تولیدی کالا یا خدمات را شناسایی کرد. از سوی دیگر می‌توان با عبور از روش‌های اعتبار سنجی سنتی متکی بر وثایق ملکی به سمت سنجش اعتبار کسب و کاری اشخاص حرکت کرد. برای مثال می‌توان مطالبات یک تولید کننده کالا را در زنجیره تولید و فروش آن تولید کننده که ریسک نقد شوندگی کمتری را حامل هستند به عنوان وثیقه قبول نموده و کمک شایانی به تولید کنندگان کوچک و متوسط و حتی بزرگ کشور در راه رشد و توسعه تولیدملی رساند. و در نهایت می‌توان نحوه تخصیص منبع مالی اعطا شده در رصد پلتفرم دیجیتالی قرار گرفته و مشکل انحراف محل تخصیص و مصرف را که یک مانع بنیادین در راه توسعه تولید در کشور است را مرتفع کرد.
پلتفرم سککوک در حقیقت یک پلتفرم کاملاً ایرانی است که تمامی ویژگی‌های پلتفرم‌های جهانی را دارا بوده و بر اساس نظام اقتصادی، حقوقی و مالی ایران توسعه داده شده است. بانک ملی ایران با پشتیبانی از این پلتفرم و کمک به توسعه آن گام مهمی در راستای توسعه اقتصاد و نظام مالی کشور بر داشته است. به طور قطع هنوز موانع بزرگی در راه همه‌گیری سککوک وجود دارد. از جمله این موانع می‌توان به دست و پا گیری قوانین و ساختارهای حقوقی و مالی کشور اشاره کرد که البته با تعامل بسیار خوب دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی در حال رفع آنها هستیم. در حال حاضر توانسته‌ایم با همکاری مناسبی که با وزارت اقتصاد و دارایی انجام شد بخشی از اسناد تجاری و احراز هویت را به طور کامل به صورت دیجیتالی در اختیار مشتریان بانک ملی قرار دهیم. ما کماکان در حال پیگیری برای تکمیل فرآیندها از جمله دریافت برات الکترونیکی از وزارت اقتصاد هستیم.
چشم‌انداز سامانه سککوک را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه برنامه‌هایی برای توسعه بیشتر این سامانه دارید؟
سککوک یکی از بهترین اتفاقاتی است که در حال وقوع است. خوشبختانه با اقبالی که واحدهای تولیدی و خدماتی کشور به آن نشان داده‌اند به نظر بنده چشم‌انداز روشنی هم برای رشد و توسعه خود دارد و هم منجر به اتفاقات مبارکی برای تولید ملی خواهد شد. در حال حاضر تلاش می‌کنیم ارتباط زنجیره‌های تولید را از مواد اولیه تا سفره مصرف کنندگان بر قرار کنیم و از ابتدای سال جاری قدم‌های مناسبی برای آن برداشته شده است. فروشگاه‌های زنجیره‌ای وارد این پلتفرم شده اند و در تلاشیم واحدهای خرده فروشی را نیز به این زنجیره‌ها متصل کنیم. از آنجا که این نوع پلتفرم‌ها برای کاهش ریسک تأمین مالی برای اعضای خود نیاز به تأمین کنندگان مالی و عرضه کنندگان مواد اولیه متعدد دارند با بانک‌های دیگر کشور مذاکراتی شروع شده و چندین بانک در حال مذاکره هستند و اقدام به همکاری با پلتفرم کرده‌اند. تجربه‌های جهانی تا میلیاردها دلار گردش مالی را در این نوع پلتفرم‌ها نشان داده‌اند که سعی می‌کنیم با این پلتفرم بومی به استانداردهای بین المللی نزدیک شویم.
با توجه به أخذ مجوز سفته و برات الکترونیک و اعطای تسهیلات کرونا به کسب و کارها در قالب این سامانه به نظر می‌رسد جهشی را در کار سامانه شاهد باشیم. برنامه بانک ملی برای اعطای تسهیلات بیشتر در قالب این سامانه چیست؟
مزیت سککوک جایگزینی اعطای وجه نقد به واحدهای منفک با گردش اعتبار در زنجیره تأمین یک کالا یا خدمت است. تسهیلات کرونا با کمک زیر ساخت‌های سککوک عملیاتی شد اما مهم‌تر از آن ارائه خدمات اعتبار سککوک است که در قالب کارت‌های اعتباری با ویژگی‌های کاملاً جدید در کشور به مصرف کنندگان ارائه شده و در نهایت با توقف گردش پول نقد اعتبار تزریق شده از طریق مصرف کننده را به عرضه کننده ماده اولیه می‌رساند. در سامانه سککوک، با تجربیاتی که تا کنون داشته‌ایم می‌تواند تا سه برابر بهره وری تأمین مالی را افزایش داده و هزینه تأمین مالی را تا حدود ۵۰ درصد کاهش دهد. در حال حاضر تأمین مالی برای متقاضی و بانک بسیار پر هزینه است اما با بهره گیری از روش‌های نوین ارائه شده در سککوک خواهیم توانست با درجه بالاتری از اطمینان برای بانک تسهیلات ارزان قیمت‌تری به متقاضیان ارائه دهیم.
کارت‌های اعتباری سککوک با وثیقه سپاری کاملاً آنلاین و بهره‌گیری از وثایق نوین مانند مطالبات متقاضی می‌تواند ریسک نکول تأمین مالی را به شدت کاهش داده و منجر به کمک به تولیدکنندگان عزیز کشورمان شود. برنامه بانک ملی تزریق اعتبار در قالب کارت‌های اعتباری، خرید دین و تسهیلات زنجیره تأمین با ابعاد وسیع و ملی است. این ارقام نه در قالب وجه نقد که به صورت کاملاً اعتباری خواهد بود. که با این روش علاوه بر جلوگیری از افزایش نقدینگی در کشور و تورم امکان رصد تأمین مالی برای تطبیق کامل محل تخصیص و مصرف را فراهم خواهیم کرد.
بانک ملی ایران نیاز کشور را درک کرده و با کمک خداوند متعال و یاری همه دستگاه‌های ذیربط و ملت شریف ایران قدم‌های بلندی برای رونق و جهش تولید ملی در سال جاری خواهد برداشت.
استفاده از سامانه سککوک چه مزیت‌ها و و جذابیت‌هایی برای کسب و کارها دارد؟
همانطور که در لابلای پاسخ‌های پیشین عرض کردم، سککوک هزینه تأمین مالی را برای کسب و کار کاهش می‌دهد. نیاز بنگاه را به وجه نقد به حداقل ممکن نزدیک خواهد کرد و علاوه بر همه اینها با جلوگیری از بروز تورم امکان بهره‌مندی واحدهای تولیدی از اعتبار اعطایی به متقاضیان را فراهم خواهد آورد.
تجربه وام‌های خرد خرید کالا نشان داده است که در صورت عدم نظارت دقیق و بهره‌ور بر محل‌های تخصیص و مصرف انحراف تأمین مالی را افزایش می‌دهد. اینگونه تجربیات ما را به آن وا داشته است تا برای حمایت از کسب و کارها، ساختارهای نظام‌مند را توسعه دهیم. این ساختارها با کمترین هزینه در اختیار کسب و کارهاست تا بتوانند اهداف برنامه‌های اشتغال زایی و تولید ملی را قابل دستیابی کنند.
سککوک انواع خدمات مشاوره کسب و کاری و هر نوع خدمتی که نیاز یک کسب و کار باشد را نیز ارائه می‌دهد. امیدوارم با اقبال هموطنان عزیز شاهد یک رقابت بزرگ برای خدمت رسانی در کشور باشیم.
