ادبیات ما با نیاز امروز کودکان فاصله دارد
بنفشه نفیسی گفت: در کشورهای توسعهیافته کتابهای کودک در حوزههای بسیارمتنوعی تألیف شده است و شاید یکی از دلایل آن فضای باز فرهنگی و وجود تابوهای کمتر در این کشورها است، درحالیکه بسیاری از این موضوعها بهشدت مورد نیاز جامعه امروزِ کشور ما نیز هستند، ولی متأسفانه در زمینه تألیف کمتر به آنها پرداختهشده است.
او افزود: موضوعهایی مانند جدایی والدین و بودنِ فرزندان با یکی از والدین، سوگ و مرگ، حقوق کودکان، آزارهای مختلف جسمی و روانی که ممکن است کودکان با آن مواجه باشند و بسیاری موضوعهای دیگر، مباحثی هستند که به دلیل محدودیتهای فرهنگیِ کشور ما در حوزه تألیف، کمتر به آنها بها داده شده و کمتر نیز به این موضوعها پرداختهشده است. ضمن اینکه افرادی هم که در کشور ما به این موضوعها واردشدهاند به دلیل اینکه نمیدانستند چقدر میتوانند در این حوزه پیش بروند خیلی نتوانستهاند برای بیان این موضوعات به زبان کودکانه نزدیک شوند.
مترجم کتاب «زندهباد برای همیشه» تصریح کرد: این در حالی است که در کتابهای غیر ایرانی به این موضوعها بسیار پرداختهشده است و به همین دلیل وقتی که من در کشور اتریش بودم کتابهای با موضوعات موردنیاز کودکان در کتابخانهها و کتابفروشیها آنقدر متنوع بود که یکی از بزرگترین دغدغهها و لذتهای من رفتن به کتابفروشیها و پرسه زدن در میان کتابهای حوزه کودکان بود، بهطوریکه حتی خواندن آن برای خودم نیز بهعنوان یک بزرگسال لذتبخش بود، چراکه بسیاری از این موضوعات برای ما بزرگسالان نیز مطرح نشده ولی در آن کتابها بهخوبی با زبان کودکانه به این موضوعها پرداختهشده است.
نفیسی که معلم پایه دوم دبستان و مربی قصهگویی است، تأکید کرد: ادبیات ما با آن ادبیات یا آن چیزی که نیاز امروز کودکان ما است فاصله بسیاری دارد و این فرصتی است که از کتابهای غیر ایرانی با ترجمهها و کیفیتهای خوبِ تصویرگری با توجه به شرایط کنونیِ نیاز کودکان استفاده شود.
او ادامه داد: در کنار ترجمه، طبیعتاً تألیف نیز جایگاه خود را دارد و لازم است که کمکم نویسندهها به این حوزه وارد شوند. من هم سعی کردم علاوه بر ترجمه، در حوزه تألیف نیز به چنین موضوعاتی بپردازم؛ ولی در کشور ما به دلیل محدودیتهایی که در حوزه نشر وجود دارد یک کتاب خیلی سخت به نتیجه میرسد و متأسفانه کتابهای من در زمینه تألیف هنوز به سرانجامی نرسیدهاند، درحالیکه در زمینه ترجمه شرایط بهتری وجود دارد، چراکه کتاب و تصویرگری آن آماده و روانشناسی شده است.
نفیسی گفت: در مدت ۸ تا ۱۰ سال اخیر موضوعهای بسیاری به زمینه ترجمه کتابهای کودکان افزودهشده و خوشبختانه مترجمان این مرزها را شکستهاند و کتابهای بهروزتر و مطابق با نیازهای روز را ترجمه کردهاند که کتابهای بسیار خوبی هستند؛ بهعنوان نمونه مهارتهای ارتباطی یکی از مواردی است که به آن نیاز داشتیم، همچنین مهارتهای زندگی، حقوق کودکان، موضوعهای خانوادگی، انواع و اقسام آزارهای جسمی کودکان، حق نه گفتن و طلاق ازجمله مواردی بود که مترجمان بهخوبی به آنها پرداختهاند و در این حوزهها کتابهای قابلتوجهی نیز وارد بازار شده است و حتی بسیاری از این کتابها را نیز میتوان برای فعالیتهای آموزشی استفاده کرد.
این نویسنده که مجموعه ۵ جلدی «کازیمیر» را نیز ترجمه و نشان لاکپشت پرنده را دریافت کرده است با تأکید بر ضرورت تألیف و ترجمه کتاب کودک با چنین موضوعاتی، تصریح کرد: چنین کتابهایی برای کودکان بسیار لازم و ضروری است، چراکه کودکانِ امروز، دنیای متفاوتتر و فضاهای یادگیری متنوعتری دارند، ولی چاپ کتاب تنها بخشی از کار است و موضوع دیگری که در کنار آن اهمیت بسیاری دارد این است که چگونه این کتابها را با کودکان کار کرد؟ بنابراین ترجمه و چاپ و ورود کتابها به بازار یک موضوع است، ولی اینکه چه کسی در کنار کودکان قرار میگیرد تا کتابها خوانده شود، چطور با کتابها ارتباط برقرار شود تا در زندگیهای واقعی استفاده شوند و همچنین حضور والدین و تسهیلگرانی که آگاه باشند و بتوانند این کتابها را بهموقع و در شرایط مناسب به کودکان معرفی کرده و برای خواندن کتابها با آنها همپا شوند و مهارتهای ارائهشده در کتاب را با یکدیگر انجام دهند اهمیت بسیاری دارد که باید به آن توجه کرد.
او خاطرنشان کرد: من به دلیل اینکه معلم هستند بسیاری از این نیازهای کودکان را حس کردهام و ازاینرو برای ترجمه به سراغ کتابهایی میروم که نیاز و کمبود آنها را احساس میکنم؛ ضمن اینکه بعد از ترجمه نیز در کار خودم بهعنوان یک معلم و در فرصتهایی که به دست میآید نیز از آن استفاده میکنم.