ایران چهارمین سازنده کمپرسور سیل‌گس واحد احیا مستقیم
آرش منافی، سرپرست تعمیرات آهن‌سازی سبا: با توجه به حساسیت و نقش مهم و استراتژیک کمپرسور سیل‌گس در واحدهای تولیدی آهن اسفنجی مخصوصا در واحد احیا مستقیم سبا به‌دلیل عدم امکان استفاده از نیتروژن و همچنین با توجه به تحریم و انحصار ساخت این تجهیزات، جهت جلوگیری از توقفات خط تولید، جلسات متعدد فنی با واحدهای مختلف جهت ساخت داخل و بومی‌سازی این تجهیز خاص برگزار شد و نهایتا بر آن شدیم تا برای اولین بار در کشور ساخت کمپرسور سیل‌گس را بومی‌سازی کنیم. کمپرسور سیل‌گس دور بالا به حول و قوه الهی در سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» ساخته شد و هم‌زمان با توقف خط تولید به‌دلیل آسیب‌دیدگی کمپرسور آلمانی، در اواخر تیرماه ۱۴۰۱ کمپرسور ساخت داخل با نظارت شرکت سازنده در سایت آهن‌سازی مجتمع فولاد سبا نصب و با موفقیت در مدار تولید قرار گرفت. کمپرسور نصب‌شده تاکنون عملکرد مناسبی در تأمین دِبی و فشار خروجی داشته و سایر موارد فنی نیز تاکنون مورد تأیید کارشناسان این واحد قرار گرفته است.
کمپرسورهای اسکرو که در واحدهای احیا مستقیم در کشورهای مختلف استفاده می‌شوند از چند شرکت محدود تأمین می‌گردند که در مگامدول فولاد سبا و واحد خرازی فولاد مبارکه تایپ VRA ۷۳۶ L از شرکت AERZENER آلمان نصب شده است. با در نظر گرفتن واحدهای جدید راه‌اندازی شده در کل کشور، ۱۰ عدد از تایپ مذکور در ایران نصب شده که با اجرای موفقیت‌آمیز پروژه بومی‌سازی آن در مجتمع فولاد سبا، شرایط تأمین این کمپرسور برای مابقی کارخانه‌های احیا مستقیم در سطح کشور نیز فراهم گردید.
سعید تقی‌یار، کارشناس بومی‌سازی مواد، قطعات و تجهیزات: با توجه به تکنولوژی بالای این تجهیز، قیمت زیاد و مشکلات متعدد در تأمین آن که در نتیجه تحریم‌ها با آن مواجهیم، جلسات کارشناسی اولیه از سال ۱۳۹۷ جهت بومی‌سازی و ساخت داخل این تجهیز آغاز گردید. در ادامه با تشکیل تیم بومی‌سازی از واحدهای دفتر فنی تعمیرات و تعمیرات آهن‌سازی مجتمع فولاد سبا، تعمیرگاه مرکزی فولاد مبارکه و واحد بومی‌سازی، سازندگان توانمند داخلی مورد بررسی و ارزیابی فنی و بازرگانی قرار گرفتند و در نهایت پس از برگزاری مناقصه و پیگیری امور بازرگانی از طرف واحد خرید قطعات و تجهیزات، ساخت کمپرسور به شرکت سیمیا صنعت توسن ابلاغ گردید.
در ابتدای پروژه، موارد فنی طی چندین جلسه مطرح و جمع‌بندی شد و با در نظر گرفتن پیچیدگی هندسی قطعات، دقت بالای آن‌ها در ابعاد بزرگ و ملاحظات ویژه در مونتاژ مجموعه، فرایند ساخت با نظارت واحد بومی‌سازی آغاز گردید. به دلیل حساسیت عملکرد تجهیز، کنترل‌های نهایی با حضور کارشناسان تعمیرات و دفتر فنی مربوطه صورت پذیرفت که با عنایت به تخصص سازنده و تجربه‌های قبلی ایشان در تعمیرات این نمونه از کمپرسورها، کلیه مراحل مطابق با توافقات اولیه اجرا و ساخت قطعات تکمیل گردید.
با بومی‌سازی این تجهیز علاوه بر صرفه‌جویی ریالی بیش از ۵۰ درصد، دانش ساخت کمپرسور اسکرو و توانمندی فنی سازنده داخلی در این زمینه نهادینه شد. همچنین تأمین پایدار در زمان کوتاه‌تر همراه با دسترسی سریع‌تر، از مزایای حاصل‌شده در اجرای این پروژه توسط شرکت متخصص در این حوزه است.
در پایان لازم است از همکاری صمیمانه کلیه واحدها ازجمله دفتر فنی تعمیرات سبا، واحد تعمیرات آهن‌سازی سبا، تعمیرگاه مرکزی، واحد خرید قطعات یدکی و واحد بومی‌سازی مواد، قطعات و تجهیزات و همچنین شرکت دانش‌بنیان سیمیا صنعت توسن که فرایند بومی‌سازی این تجهیز را تکمیل کردند، قدردانی کنیم.
رضا نیری، تکنسین برنامه‌ریزی و کنترل نگهداری و تعمیرات: کمپرسور سیل‌گس (Seal Gas Compressor) از تجهیزات بسیار مهم و استراتژیک کارخانه‌های آهن‌سازی است که وظیفه تأمین گاز آب‌بندی کوره در واحد احیا مستقیم را بر عهده دارد. این کمپرسور از نوع مارپیچ بدون روغن (Oil-free Screw Comprssor) با توان ۴۳/ ۱ مگاوات بوده و نمونه اصلی آن در فولاد سبا ساخت شرکت آلمانی AERZENER است.
بهره‌برداری موفقیت‌آمیز از تجهیز بومی‌سازی شده
گاز طبیعی سوخته‌شده در ریفورمر با دمای حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد بعد از خنک شدن با دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد وارد سیل‌گس کمپرسور می‌شود و با فشار حدود ۲ تا ۵/ ۲ بار خارج می‌شود و در قسمت بالای کوره که گندله آهن (سنگ‌آهن یا اکسید آهن) وارد می‌شود تزریق می‌گردد تا هوا وارد کوره نشود و هم‌زمان گاز خطرناک و قابل‌انفجار احیا (ترکیب هیدروژن و مونوکسید کربن) به اتمسفر نشت نکند. همین کار در زیر کوره و در زمان خروج آهن اسفنجی از پایین کوره نیز انجام می‌شود.
ازاین‌رو با در نظر گرفتن شرایط فوق، تصمیم گرفته شد تجهیز توسط شرکت‌های داخلی ساخته شود که با پیگیری‌های صورت‌گرفته این مهم با موفقیت به انجام رسید و کمپرسور مذکور هم‌اکنون در حال بهره‌برداری است.
