آرامگاه صائب،مغفول مانده در زمان و مکان
آرامگاه شاعر بزرگ سبک هندی،پای پیاده تنها چندین قدم با عباسآباد فاصله دارد؛محلهای که خانوادهاش با هزاران خانواده تبریزی دیگر پسازآن که به دستور شاهعباس به اصفهان مهاجرت کردند در آن ساکن شدند.
مقبره او در زمان زندگیاش به تکیه میرزا صائب معروف بود اما تا سالها این مقبره دستنخورده باقی بود تا دوره پهلوی که آرامگاه باشکوهی برای صائب ساخته شد و در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۵۵ با شماره ثبت ۱۳۳۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در ابتدا استاد حسین معارفی اصفهانی، نقشه آرامگاه را طراحی کرد و سپس با نظر مهندس محسن فروغی، فرزند ذکاءالملک، طرح تکمیل شد.در معماری آرامگاه از معماری دوران صفویه الهام گرفتهشده است. ایوان بلند آن ۱۰ پله سنگی دارد. روی سرستونها، قوسهای جناغی قرار دارد و زیر سقف آن آیینهکاری شده است. در گوشه و کنار آرامگاه نیز میتوان اشعار این شاعر را خواند.
سنگ مزار صائب،سنگ مرمر یکپارچه یزدی است که سنگ مزار قدیمی را در وسط آن جاسازی کردهاند. اما مقبرهای بااینهمه زیبایی این روزها مهجور و در میان درختان محصورشده است و تنها در روزهای بزرگداشت و زادروز شاعر در آن برنامه سخنرانی و شعرخوانی برگزار میشود، برخلاف مقبره دیگر شاعران در شهرهای دیگر دنیا و حتی شیراز خودمان از فروش دیوان شاعر تا صنایعدستی اصفهان و غرفههایی که میتوانست به فروش کتاب اختصاص یابد و گردشگران را نیز به خود جلب کند در آن خبری نیست.
یکی از دلایل این بیتوجهی شاید اشباع بودن اصفهان از مراکز تاریخی باشد بهنحویکه آثاری چون میدان نقشجهان و پلهای تاریخی مقبره این شاعر بزرگ را در سایه قرار داده است.
درحالیکه با توجه به نزدیکی این آرامگاه زیبا به هتلهای آسمان و اصفهان و فاصله کوتاهش با چهارباغ میتوانست به یک مرکز تجاری و فرهنگی کارآمد تبدیل شود و حتی از آن برای کارآفرینی فرهنگی نیز سود برد.
قسمت کنار آرامگاه، پتانسیل خوبی برای ایجاد غرفههای فرهنگی و صنایعدستی دارد و در صورت وجود راهنمای گردشگری در این مکان میشد شاهد رفتوآمد گردشگران و مسافران بیشتری به این آرامگاه بود؛مساله ای که سالهاست از آن بهرهای برده نشده و این مقبره را به مکانی سوتوکور تبدیل کرده که تنها مشتاقان بااطلاع از وجود آرامگاه صائب و رهگذران پارک کنار آن را میشود در کنار مقبره دید. صائب در اشعار خود اصفهان را وطنش نامیده است و چه خوب که اصفهان هم میزبان خوبی برای او باشد:
صائب از هند مجو عشرت اصفاهان را فیض صبح وطن از شام غریبان مطلب
یکی از بهترین کتابخانههای اصفهان نیز در کنار مقبره صائب قرار دارد و چه چیزی بیشتر از اینهمه مزایا لازم است برای تبدیل این مکان به یک پاتوق فرهنگی که محل اقتصادی خوبی نیز برای هنرمندان صنایعدستی راهنمایان گردشگری باشد.
پیشنهادهایی برای تبدیل آرامگاه به قطب گردشگری
بیتوجهی به پتانسیلهای از آرامگاه صائب اصفهان بهعنوان یک مکان رونق گردشگری میتواند به دلایل مختلفی صورت باشد. این دلایل ممکن است شامل عدم شناخت کافی از آرامگاه، عدم تبلیغات مناسب، وجود سایر جاذبههای گردشگری در اصفهان و یا عدم توسعه خدمات گردشگری در این مکان باشد و باعث کاهش علاقه گردشگران به بازدید از این آرامگاه شود. برای جذب گردشگران به آرامگاه صائب اصفهان، باید به این موارد توجه کرده و راهکارهای مناسبی را برای حل این مشکلات پیشنهاد داد.
استفاده از آرامگاه این شاعر بهعنوان جاذبه گردشگری میتواند به چندین روش انجام شود:
۱. اطلاعرسانی: اطلاعرسانی مناسب درباره زندگی و آثار این شاعر به گردشگران میتواند جذابیت بیشتری را برای بازدید از آرامگاه فراهم کند. این اطلاعات میتوانند در تابلوها، راهنماییها، بروشورها و وبسایتهای گردشگری قابلدسترسی باشند.
۲. تنظیم تورهای گردشگری: سازماندهی تورهای گردشگری بهطرف آرامگاه این شاعر میتواند به گردشگران کمک کند تا بهراحتی و با توجه به منابع موجود به این مکان دسترسی پیدا کنند. این تورها میتوانند شامل تاریخچه، شعرهای مشهور، مکانهای مرتبط با شاعر و داستانهای جالبی درباره زندگی صائب تبریزی باشند.
۳. برگزاری رویدادها: برگزاری رویدادهای هنری و فرهنگی در آرامگاه شاعران میتواند جذابیت بیشتری به این مکان ببخشد. این رویدادها میتوانند شامل کنسرتها، نمایشگاهها، کارگاههای آموزشی شعر و مسابقات شعرخوانی باشند.
۴. توسعه خدمات گردشگری: ایجاد امکانات راحتی مانند پارکینگ، تأمین آب و سرویس بهداشتی در آرامگاه میتواند به گردشگران کمک کند تا با آسودگی این مکان را بازدید کنند. همچنین، ایجاد فروشگاههای هنری و فروش آثار شاعران محلی نیز میتواند به توسعه اقتصادی محلی کمک کند.
۵. ترویج در فضای مجازی: استفاده از رسانههای اجتماعی و وبسایتهای گردشگری برای ترویج بازدید از آرامگاه صائب و اطلاعرسانی درباره آن به جامعه جهانی میتواند تعداد بازدیدکنندگان را افزایش دهد.