آسیب شناسی طرح‌های توسعه شهری اصفهان پیش از انقلاب اسلامی

به گزارش دنیای اقتصاد  علی هنردان رئیس اداره طرح‌های توسعه شهری و معماری راه و شهرسازی استان اصفهان در خصوص سابقه طرح‌های توسعه شهری اصفهان پیش از انقلاب اسلامی اظهار کرد: این دوران با فعالیت‌های طرح‌ریزی شهری در دهه ۳۰ شمسی توسط دفتر فنی وزارت کشور آغاز و با انقلاب سال ۱۳۵۷ پایان می‌یابد.  

وی افزود: در این دوره اولین طرح توسعه شهری اصفهان در سال ۱۳۳۷ (۶۴ سال قبل) در پی اجرای اصل چهار ترومن، توسط دفتر فنی وزارت کشور و از طریق مشاور آلمانی بنام کوکس، تهیه شد و از این جهت نیز از آن با عنوان «طرح کوکس» نام برده می‌شود.  

رئیس اداره طرح‌های توسعه شهری و معماری راه و شهرسازی استان اصفهان بیان کرد: طرح کوکس، اولین گام در ایجاد تمرکز فعالیتهای طراحی و برنامه ریزی شهری اصفهان بود که با توجه به غلبه رویکرد جامع – ساده، درک و برداشت مناسبی از شهر به مثابه یک سیستم باز و در تعامل با محیطی پویا که نیازمند برخورد وسیعی است نداشت و از این رو برای مقابله با مسائل و مشکلات و زمینه سازی رشد شهر به تدبیر و اصلاح فیزیکی (با تأکید بر شبکه بندی معابر شهری) بسنده کرد.   وی ادامه‌داد: پس از تأسیس وزارت آبادانی و مسکن در سال ۱۳۴۳ و با گذشته یک دهه از تهیه طرح کوکس، به‌دلیل شتاب تغییرات در دهه چهل و نیاز به گسترش شهر، تهیه طرح جامع اول با رویکرد جامع – عقلایی در دستور کار قرار گرفت، این طرح در واقع اولین طرح شهرسازی اصفهان با کیفیت طرح‌های متداول امروزی است که توسط مهندسین مشاور ارگانیک تهیه و در سال ۱۳۵۰ به تصویب رسید.   

هنردان گفت: این را می‌توان طرحی شتاب‌زده توصیف کرد که هدف عمده‌اش گسترش و رشد شهری بود و در عمل به‌واسطه عدم تحقق پیش‌بینی‌ها، فقدان انعطاف پذیری و مشکلات نظام حقوقی- اجرایی در قالب نخستین طرح تفصیلی مورد بازنگری زودرس قرار گرفت؛ ازاین روی نخستین طرح تفصیلی اصفهان در سال ۱۳۵۳ توسط مهندسان مشاور ارگانیک و طرح و پژوهش تهیه شد.   وی عنوان کرد: این طرح با تهیه فهرستی از مسائل حاد شهری و اولویت بندی آنها تجدیدنظر در طرح جامع مصوب ۱۳۵۰ را الزامی اعلام‌کرد، هر چند این طرح نیز به گونه‌ای مسئله محور تهیه شد و از تجارب تهیه طرح در ۲ دهه قبل خود استفاده کرد و با اتکا به آخرین دستاوردهای علمی و تجارب دوران خویش، همزمان ۲ مسئله حساس رشد اقتصادی و برنامه‌های گسترده صنعتی و همچنین مسئله بهسازی و نوسازی شهر اصفهان را مورد توجه قرارداد؛ اما با توجه به اینکه طرح تفصیلی اصفهان در دهه ۵۰ تهیه شد و عملاً امکان حضور مشاور در دوره پایش و اجرای طرح که می‌توانست زمینه تحقق‌پذیر و اصلاح تدریجی طرح را فراهم سازد، میسر نشد.    رئیس اداره طرح‌های توسعه شهری و معماری راه و شهرسازی استان اصفهان خاطرنشان کرد: بیش از ۶ دهه است که طرح‌های توسعه شهری به‌شکل امروزی برای کلان‌شهر اصفهان تهیه می‌شوند به‌طوری که از دهه ۳۰ شمسی تاکنون ۶ طرح توسعه شهری شامل ۳ طرح جامع شهری (طرح‌های کوکس دهه ۳۰، طرح ارگانیک در دهه ۵۰ و طرح جامع در دهه ۶۰) و ۳ طرح تفصیلی که آخرینِ آنها تهیه طرح بازنگری در طرح تفصیلی اصفهان مصوب سال‌های ۹۳ و ۹۴ است برای این شهر تهیه شده‌است.

 

اخبار مرتبط