هوش مصنوعی؛ ابزاری برای بازاریابی محصولات فناورانه و دانش‌بنیان
بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور به واسطه ماهیت نوپا بودن در تأمین مالی کسب‌وکار و فروش محصولات فناورانه با چالش مواجه هستند. استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند این شرکت‌ها را در افزایش فروش، بهبود تعامل با مشتریان و کاهش هزینه‌های تبلیغاتی یاری رساند.
یکی از مهم‌ترین مزایای هوش مصنوعی در بازاریابی که احتمالاً آن را شنیده باشید، توانایی این فناوری در تحلیل داده‌های کلان (Big Data) است. شرکت‌های دانش‌بنیان اغلب با بازارهای تخصصی و مشتریان خاص سروکار دارند بنابراین توانایی یا عدم توانایی در شناخت دقیق نیازهای آن‌ها می‌تواند به موفقیت یا شکست یک محصول منجر شود؛ محصولی که گاه سال‌ها نفر ساعت برای تحقیق و توسعه و در نهایت ساختش هزینه شده است! ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند داده‌های رفتاری مشتریان، نظرات موجود در شبکه‌های اجتماعی، جستجوهای اینترنتی و تعاملات کاربران را تحلیل کرده و الگوهای رفتاری آن‌ها را استخراج کنند. این قابلیت به شرکت‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های بازاریابی هدفمندتری تدوین کنند و پیشنهادات شخصی‌سازی‌شده‌ای به مشتریان ارائه دهند.
بهینه‌سازی تبلیغات دیجیتال و کاهش هزینه‌ها
یکی از چالش‌های اصلی بازاریابی سنتی، هزینه‌های بالای تبلیغات و عدم اطمینان از اثربخشی آن‌ها است. هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های عملکرد کمپین‌های تبلیغاتی، می‌تواند پیشنهادهایی برای بهبود محتوای تبلیغات، زمان‌بندی انتشار و انتخاب بسترهای مناسب ارائه دهد. این مورد در نهایت احتمال رسیدن به بهترین ترکیب تبلیغاتی را بر اساس واکنش کاربران افزایش می‌دهد و بازگشت سرمایه (ROI) را سرعت می‌بخشد.
ربات‌های گفت‌وگو (Chatbots) و دستیاران مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی، امکان تعامل ۲۴ ساعته با مشتریان را فراهم کرده‌اند. شرکت‌های فناورانه می‌توانند از این ابزارها برای پاسخ‌گویی سریع به سؤالات کاربران، ارائه پیشنهادات هوشمندانه و حتی تکمیل فرآیند فروش استفاده کنند. بر اساس تحقیقات، بیش از ۶۰ درصد مشتریان ترجیح می‌دهند که برای سؤالات اولیه خود، به‌جای تماس تلفنی با نمایندگان فروش، از چت‌بات‌ها استفاده کنند. اخیراً شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور بسیاری به ویژه شرکت‌های مستقر پارک‌های علم و فناوری هم به استفاده از این ابزار روی آورده‌اند که نوید بخش توسعه بیش از پیش این ابزار و تسهیل شرایط برای مشتریان است.
پیش‌بینی آینده!
هوش مصنوعی می‌تواند روندهای بازار را تحلیل کرده و پیش‌بینی کند که کدام محصولات یا ویژگی‌های خاص در آینده مورد استقبال قرار خواهند گرفت. این فناوری به شرکت‌های دانش‌بنیان امکان می‌دهد که پیش از رقبای خود، نوآوری‌های جدیدی را به بازار عرضه کنند و جایگاه بهتری در رقابت به دست آورند.
علاوه بر مزایای ذکر شده، هوش مصنوعی می‌تواند به برندهای دانش‌بنیان در ساخت هویت و تصویر قوی‌تر در بازار کمک کند. ابزارهای مبتنی بر AI مانند پردازش زبان طبیعی (NLP) می‌توانند احساسات مشتریان نسبت به یک برند را از میان نظرات، نقدها و تعاملات آنلاین تحلیل کنند. این اطلاعات به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کرده و پیام‌های بازاریابی خود را بر اساس درک بهتری از مخاطبان بهینه‌سازی کنند. به علاوه هوش مصنوعی می‌تواند به تولید محتوای خودکار و شخصی‌سازی‌شده کمک کند که باعث افزایش تعامل کاربران با برند می‌شود.
از سوی دیگر در بازار محصولات فناورانه، قیمت‌گذاری یکی از عوامل کلیدی برای رقابت است. الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند با تحلیل داده‌های مربوط به رفتار مشتریان، قیمت‌گذاری رقبا و روندهای بازار، پیشنهادهای قیمت‌گذاری پویایی ارائه دهند که با تغییر پارامترهای مؤثر، نتایج جدیدی ارائه کنند. این روش که در بسیاری از پلتفرم‌های تجارت الکترونیک استفاده می‌شود، به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک می‌کند تا قیمت محصولات خود را بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم کنند و حاشیه سود بهینه‌تری داشته باشند.
چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در بازاریابی
با وجود مزایای متعدد، به‌کارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی با چالش‌هایی نظیر حفظ حریم خصوصی داده‌ها و امنیت اطلاعات مشتریان همراه است. سازمان‌ها باید اطمینان حاصل کنند که جمع‌آوری و استفاده از داده‌های مشتریان مطابق با استانداردها انجام می‌شود. علاوه بر این، وابستگی بیش از حد به هوش مصنوعی ممکن است باعث کاهش خلاقیت و نوآوری در استراتژی‌های بازاریابی شود.
هوش مصنوعی به‌عنوان یک فناوری تحول‌آفرین، نقش مهمی در افزایش کارایی و اثربخشی بازاریابی محصولات فناورانه و دانش‌بنیان دارد اما برای بهره‌برداری بهینه از این فناوری، لازم است شرکت‌ها به چالش‌های آن نیز توجه داشته باشند و استراتژی‌های خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که از هوش مصنوعی به‌عنوان یک مکمل برای تصمیم‌گیری‌های انسانی و نه جایگزین آن استفاده شود.
* روزنامه‌نگار و کارشناس مدیریت و بازاریابی
