«دنیای‌اقتصاد» یکی از هلدینگهای بزرگ بورسی را بررسی می‌کند
«تاپیکو» ارزان است؟
شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین در گروه سرمایه‌گذاری درج نماد شده است. شرکت مذکور در سال 1392 وارد بازار سرمایه شده است. سهامداران بورسی این شرکت را با نام «تاپیکو» می‌‌‌شناسند. «تاپیکو» در حال حاضر با شناوری سهام 10درصد در بازار دوم بورس مورد دادوستد قرار می‌گیرد. این شرکت 101میلیارد برگه سهم دارد که آخرین قیمت آن هزار و 324تومان و ارزش بازار آن معادل 133هزار و 100میلیارد تومان است. همچنین بازدهی این نماد در یک‌‌‌ماه، سه‌‌‌‌‌‌ماه و یکسال اخیر به‌‌‌ترتیب 16درصد مثبت، 17درصد مثبت و 27درصد مثبت بوده است. این در حالی است که بازده شاخص کل و بازدهی صنعت سرمایه‌گذاری طی یکسال اخیر به‌‌‌ترتیب مثبت 15درصد و مثبت19درصد بوده است. چنین امری نشان می‌دهد که شرکت در یکسال اخیر بازدهی بهتری نسبت به صنعت خود و شاخص کل داشته است.
شرکت سرمایه‌گذاری تامین‌اجتماعی با مالکیت 70درصدی بزرگ‌ترین سهامدار «تاپیکو» است. شرکت سرمایه‌گذاری صباتامین با مالکیت 8درصدی، دیگر سهامدار مهم «تاپیکو» به شمار می‌رود. موضوع فعالیت شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها و فعالیت شرکت‌های فرعی آن عمدتا در زمینه صنایع پتروشیمیایی، شیمیایی و فرآوردههای فرعی است. هلدینگ سرمایه‌گذاری نفت و گاز پتروشیمی تامین (تاپیکو) با سرمایه حدود 10هزار میلیارد تومانی و در اختیار داشتن حدود 45شرکت مدیریتی و وابسته در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع تایر، سلولزی و سایر صنایع در حال فعالیت است. باید توجه کرد که سال مالی این شرکت منتهی به 31 اردیبهشت‌ماه است.طبق پرتفوی منتهی به آذرماه سال‌جاری محصولات شیمیایی با 66درصد، استخراج کانه‌های فلزی با 11درصد و استخراج نفت، گاز و خدمات جنبی جز اکتشاف با 11درصد بیشترین سهم را در پرتفوی شرکت دارند. قابل ذکر است که حدود 85درصد پرتفو را شرکت‌های بورسی و مابقی را شرکت‌های غیربورسی تشکیل داده است. سهم سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین از منظر بهای تمامشده، در شرکت‌های بورسی تقریبا دوبرابر سهم سرمایه‌گذاری آن در شرکت‌های غیربورسی است. صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، پتروشیمی مارون، پتروشیمی نوری و پتروشیمی جم بیش از 45درصد بهای تمامشده کل پرتفوی شرکت را به خود اختصاص داده‌‌‌اند، به‌‌‌طوری که کل مبلغ سرمایه‌گذاری، اعم از شرکت‌های بورسی و غیربورسی حدود 20هزار و 300میلیارد تومان است. از این مبلغ حدود 6هزار و 900میلیارد تومان مربوط به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های خارج از بورس و 13هزار و 300میلیارد تومان مربوط به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته‌‌‌شده در بورس است.
بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد، صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس (فارس) با سهم 24درصدی، پتروشیمی مارون با سهم 17درصدی و پتروشیمی نوری با سهم 11درصدی جمعا 52درصد از ارزش روز پرتفوی بورسی «تاپیکو» را تشکیل داده‌‌‌اند. همچنین بررسی پرتفوی غیربورسی «تاپیکو» نشان می‌دهد که 15درصد از کل سرمایه‌گذاری شرکت یا به‌‌‌عبارت دیگر، مبلغی معادل 6هزار و 900میلیارد تومان مربوط به پرتفوی غیربورسی است.
از مهم‌ترین زیرمجموعههای غیربورسی سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین می‌‌‌توان به دماوند انرژی عسلویه، نفت ستاره خلیج‌فارس، پتروشیمی ایلام و ماشین‌سازی پارس اشاره کرد. چهار شرکت ذکرشده 86درصد کل بهای تمامشده پرتفوی غیربورسی «تاپیکو» را تشکیل داده‌‌‌اند. عمده سود هلدینگ «تاپیکو» از سود تقسیمی زیرمجموعه‌‌‌ها و فروش سرمایه‌گذاری‌‌‌ها حاصل می‌شود. سال گذشته «تاپیکو» از محل سود سهام زیرمجموعههای خود درآمد 19هزار و 700میلیارد تومانی کسب کرده است که نسبت به درآمد 15هزار و 700میلیارد تومانی سال 1399، رشد 25درصدی داشته است. در نهایت این هلدینگ در سال گذشته سود خالص 19هزار و 300میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به سال 1399 افزایش 24درصدی را نشان می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود که شرکت در سال‌جاری بتواند عملکرد روبه رشدی نسبت به سال گذشته داشته باشد و حدود 25 تا 27هزار میلیارد تومان درآمد از محل سود سهام زیرمجموعههای خود به دست آورد. این امر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به سود خالص 230 تا 250تومانی به‌‌‌ازای هرسهم منجر شود. این درحالی است که قیمت تابلوی سهام «تاپیکو» 1324تومان و نسبت قیمت به سود شرکت حدود 71/ 6واحد است.
پرتفوی سرمایه‌گذاری
در پرتفوی بورسی «تاپیکو» سهم‌‌‌های متنوعی وجود دارد که از مهم‌ترین آنها می‌‌‌توان به «فارس»، «جم»، «مارون»، «نوری»، «خراسان» و «شفن» اشاره کرد. نکته جذاب در پرتفوی بورسی «تاپیکو»، وجود سهم‌‌‌های پرپتانسیل و کم‌‌‌ریسک است که بهتر شدن شرایط کلی بازار سرمایه سبب می‌شود افزایش ارزش‌‌‌افزوده در پرتفوی بورسی این شرکت، مورد انتظار باشد. با توجه به قیمت‌های فعلی، ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طبق آخرین گزارش در آذرماه سال‌جاری برابر با 137هزار و 600میلیارد تومان است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که این رقم افزایش 124هزار و 400میلیارد تومانی نسبت به بهای تمامشده داشته است. همچنین بررسی آخرین وضعیت پرتفوی سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، رشد 930درصدی ارزش سرمایه‌گذاری‌‌‌ها نسبت به بهای تمامشده را نشان می‌دهد که با بهتر شدن وضعیت بازار سرمایه انتظار می‌رود ارزش پرتفوی بورسی این شرکت نیز بهتر شود.حدود 15درصد از پرتفوی شرکت سرمایه‌گذاری تاپیکو مربوط به پرتفوی غیربورسی است. این شرکت، پرتفوی غیربورسی نسبتا کوچکی دارد که از میان آنها می‌‌‌توان به شرکت‌های دماوند انرژی عسلویه، نفت ستاره خلیج‌فارس، پتروشیمی ایلام و ماشین‌سازی پارس اشاره کرد. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که حدود 3هزار و 600میلیارد تومان از ارزش بهای تمامشده سرمایه‌گذاری‌‌‌های تاپیکو مربوط به سرمایه‌گذاری در شرکت دماوند انرژی عسلویه است که 53درصد از بهای تمامشده شرکت را دربرمی‌گیرد. نکته قابل‌‌‌توجه این است که بهای تمامشده پرتفوی غیربورسی «تاپیکو» بالغ بر 6هزار و 900میلیارد تومان بوده و با توجه به قدمت بالای این شرکت‌ها، ارزش فعلی این پرتفوی عدد بسیار جذابی است. اما برای ارزشگذاری دقیق ارائه اطلاعات شفاف و دقیق از صورت‌های مالی و ارائه اطلاعات دقیق از آخرین وضعیت این شرکت‌ها موردنیاز است. پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس، به‌عنوان نخستین پالایشگاه طراحی‌شده براساس خوراک میعانات گازی با ظرفیت 360هزار بشکه در روز شامل واحدهای تقطیر، تصفیه گاز مایع، تبدیل کاتالیستی، تصفیه نفتا، ایزومریزاسیون، تصفیه نفت سفید و نفت گاز با هدف تولید بنزین، گازوئیل، گازمایع و سوخت جت در کنار پالایشگاه نفت بندرعباس ساخته شده است. در حال حاضر 18درصد از پرتفوی سرمایه‌گذاری غیربورسی «تاپیکو» مربوط به شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس است. این در حالی است که بهای تمامشده شرکت هزار و 200میلیارد تومان است.همچنین 9درصد از پرتفوی سرمایه‌گذاری غیربورسی «تاپیکو» مربوط به شرکت پتروشیمی ایلام است. این در حالی است که بهای تمامشده شرکت 614میلیارد تومان است. شرکت پتروشیمی ایلام از نوع سهامی خاص بوده و تابعیت آن ایرانی است و در زمینه احداث، راه‌اندازی و بهره‌برداری از کارخانه‌های صنعتی به‌منظور تولید، بازاریابی، فروش، صدور محصولات پتروشیمی، ذخیره و صادرات و تبدیل کلیه مواد پتروشیمی، پتروشیمیایی و فرآوردههای فرعی و مشتقات مربوط به آنها فعالیت می‌کند.
ارزشگذاری پرتفوی بورسی هر شرکت سرمایه‌گذاری مهم‌ترین بخش محاسبه خالص ارزش دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آن است. نکته مهم این است که ارزشگذاری شرکت سرمایه‌گذاری صباتامین با روش NAV (خالص ارزش روز دارایی‌‌‌ها) انجام شده است. به این منظور باید ارزش‌‌‌افزوده پرتفوی بورسی و غیربورسی این شرکت محاسبه و با حقوق صاحبان سهام و سود و زیان حاصل از واگذاری سهام جمع شود. پرتفوی بورسی: ارزش روز پرتفوی بورسی «تاپیکو» 137هزار و 600میلیارد تومان و ارزش‌‌‌افزوده پرتفوی بورسی 124هزار و 300میلیارد تومان است. این در حالی است که بهای تمامشده پرتفوی شرکت 13هزار و 300میلیارد تومان بوده است. از مهم‌ترین شرکت‌های بورسی «تاپیکو» می‌‌‌توان به «فارس»، «مارون»، «نوری»، «جم» و «خراسان» اشاره کرد. پرتفوی غیربورسی: ارزش برآوردی پرتفوی غیربورسی «تاپیکو» 97هزار و 900میلیارد تومان و ارزش‌‌‌افزوده پرتفوی غیربورسی آن مبلغ 91هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. به این ترتیب NAV (خالص ارزش روز دارایی) هر سهم «تاپیکو» در حال حاضر 2هزار و 289تومان به‌‌‌ازای هرسهم و نسبت P/ NAV روز شرکت 52درصد است. این در حالی است که قیمت سهم در تابلوی معاملاتی هزار و 211تومان است. به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور کلی فرمول یا محاسبه مشخصی برای ارزشگذاری مقایسه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در روش NAV وجود ندارد. اما به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور کلی P/ NAV (نسبت قیمت سهام به خالص ارزش روز دارایی) برای این سهم باید حدود 70 تا 60درصد باشد. با توجه به محاسبات انجام‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده P/ NAV «تاپیکو » 52درصد است که نشان می‌دهد، شرکت پایین‌تر از نرمال ارزش دارایی‌هایش در در حال دادوستد است.
ریسک‌‌‌ها و فرصت‌‌‌ها
یکی از ریسک‌‌‌های شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین وابستگی NAV (خالص ارزش روز دارایی‌‌‌ها) به ارزش روز چند هلدینگ سرمایه‌‌‌پذیر است. از پتانسیل‌‌‌های شرکت می‌‌‌توان به نقدشوندگی مناسب سبد دارایی شرکت، سرمایه‌گذاری روی صنایع بنیادی و متنوع، بازار انحصاری ارائه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های تابعه، تقسیم سود بالای شرکت در مجمع، داشتن زیرمجموعههای باارزش غیربورسی، عرضه شرکت‌های زیرمجموعه در بازار سرمایه و رشد شرکت‌های زیرمجموعه اشاره کرد. از شرکت‌های مشابه «تاپیکو» از نظر حجم سرمایه‌گذاری، نوع صنعت و تنوع پرتفوی می‌‌‌توان به «وغدیر»، «وامید»، «وصندوق» و «وبانک» اشاره کرد. بررسی نسبتهای P/ E و P/ S این شرکت‌ها میانگین ۸/ ۶واحدی P/ S و ۲۷/ ۶واحدی P/ E را نشان می‌دهد که هلدینگ «تاپیکو» نیز در محدوده تاریخی نسبتهای ذکرشده قرار دارد.
