اخبار باشگاه اقتصاددانان

در عصری که صنعت به یکی از پایه‌‌‌های امنیت ملی تبدیل شده و زنجیره تامین درون کشورها ماهیتی ژئوپلیتیک پیدا کرده است، سیاستگذاران ایرانی کمر به نابودی قطعه کشور بسته‌‌‌ و از طرق مختلف، از تامین مالی تا فضای کسب‌وکار را دچار نوسان و تشویش کرده‌‌‌اند. این صنعت که زمانی به‌تنهایی ۶درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل می‌داد و یکی از بسترهای پویای به‌کارگیری کار و سرمایه ایرانی بود، امروز به وضعیتی دچار شده که نظاره‌‌‌گر پیروزی بازیگران ناآزموده و بی‌‌‌توجهی به منافع ملی است؛ عامه مردم نیز توجهی به مرگ برندهای ملی و واحدهای صنعتی باسابقه ندارند.

با عنایت به رأی اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دکتر اتابک برای سکانداری وزارت صمت، در خصوص بخش معدن نکاتی را مطرح می‌‌‌کنم. همان‌گونه که مستحضرید، حاکمیت، بخش معدن را به‌عنوان یکی از موتورهای پرقدرت توسعه در نظر گرفته، به‌طوری که قانون برنامه هفتم میزان رشد ۱۳درصدی را برای بخش معدن تکلیف کرده است که محقق کردن این ماموریت خطیر بدون در نظر داشتن الزامات و زیرساخت‌ها بی‌‌‌نتیجه خواهد بود. مسند وزارت صمت، همان مسندی است که روزگاری جایگاه مردی بزرگ بود و الحق بخش معدن کشور، وامدار مهندس حسین محلوجی و تیم مدیریتی ایشان است که با اتخاذ تصمیمات به‌موقع و شجاعانه و خردمندانه همچون آزاد‌سازی معادن و تامین ماشین‌آلات معدنی نام خود را جاودانه کردند.

در شرایط فعلی، گزارش‌‌‌دهی مالی در ایران براساس استانداردهای حسابداری ملی صورت می‌گیرد. این استانداردها عمدتا از استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) و استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IAS) ترجمه شده‌‌‌اند. اما باید توجه داشت که روش‌های مورد استفاده در ایران، به دلیل ماهیت ترجمه‌‌‌ای و تعدیل‌‌‌های صورت‌گرفته، کارآیی لازم را ندارند.

ما در ایران نه به‌طور شکلی و نه حتی به شکل مفهومی با موضوعی به نام استانداردهای گزارش‌دهی مالی مواجه نیستیم و هنوز از همان عنوان استانداردهای حسابداری استفاده می‌شود. از لحاظ محتوایی از دو منظر می‌توان به این پرسش پاسخ داد که در شرایط فعلی از چه استانداردهایی برای گزارش‌دهی مالی در ایران استفاده می‌شود؟ منظر اول این است که استانداردها بعضا براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی یا همان IFRS ترجمه شده‌اند، ولی عمدتا مبتنی بر IASها یا استانداردهای حسابداری بین‌المللی ملغی‌نشده و ملغی‌شده، هستند. آنچه در این میان حائز اهمیت است، این نکته است که استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی از ۲۰۰۱ جایگزین استانداردهای حسابداری بین‌المللی شده است.

در حال حاضر ایران از استانداردهای حسابداری ملی استفاده می‌کند که با برخی استانداردهای بین‌المللی همگراست، اما نیاز به بهبود کارآیی این استانداردها وجود دارد. تحریم‌‌‌های اقتصادی و تفاوت‌‌‌های ساختاری میان شرکت‌های ایرانی و بین‌المللی، پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی مانند IFRS را با چالش‌‌‌‌های متفاوتی مواجه کرده است. مشکلاتی مانند نداشتن ‌هماهنگی و تطابق با اصول بین‌المللی، موجب شده است تا بسیاری از کشورها به سمت استفاده از استانداردهای بین‌المللی حرکت کنند. برای بهبود وضعیت، ایران باید به همگرایی کامل با استانداردهای بین‌المللی بپردازد و در عین حال، استانداردهای مجزایی را برای بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط تدوین کند.

هوش‌مصنوعی و ساخت آن چیزی نیست که مختص به قرن بیست‌ویکم باشد. بنی‌بشر از قرن بیستم و از دهه ۵۰ به‌‌‌دنبال ساخت و پیشبرد آن بوده است، اما پیشرفت‌‌‌ها در آن دوران در حد مقدمه یک کتاب قطور هم نبود. اما ممارست‌‌‌ها ادامه یافت تا اینکه به نقطه‌‌‌ای رسیده‌ایم که بنا به گفته سردبیر مجله نیوساینتیست: «ما باید هوش‌مصنوعی را انقلابی‌‌‌ترین توسعه فناوری در یک نسل و پیشرفتی که با سرعت گیج‌‌‌کننده‌‌‌ای اتفاق می‌‌‌افتد بدانیم». ما نمی‌‌‌دانیم با چه چیزی قرار است طرف شویم.

ما در آستانه یک انقلاب فناوری هستیم که می‌‌‌تواند به بهره‌‌‌وری یک جهش اساسی بدهد، رشد جهانی را تقویت کند و درآمد را در سراسر جهان افزایش دهد. با این حال می‌‌‌تواند جایگزین مشاغل و تعمیق نابرابری شود. پیشرفت سریع هوش‌مصنوعی، جهان را مجذوب خود کرده است و همزمان باعث ایجاد هیجان و هشدار می‌شود و سوالات مهمی در مورد تاثیر بالقوه آن بر اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند. پیش‌بینی اثر خالص آن دشوار است، زیرا هوش‌مصنوعی به روش‌های پیچیده‌‌‌ای در اقتصادها موج می‌‌‌زند. چیزی که می‌‌‌توانیم با اطمینان بگوییم، این است که باید مجموعه‌‌‌ای از سیاست‌‌‌ها را برای استفاده ایمن از پتانسیل عظیم هوش‌مصنوعی به نفع بشریت ارائه کنیم.

ایده هوش‌مصنوعی از ۷۰سال پیش وجود داشت، اما پیشرفت در چند دهه اول متوقف و کند بود. تنها در اواخر دهه ۱۹۸۰ و با کشف پارادایم جدید و از پایین به بالا در یادگیری ماشین، مبتنی بر الگوریتم‌‌‌هایی که قادر به استنتاج آماری از مقادیر زیادی داده بود، هوش‌مصنوعی راه خود را پیدا کرد. تنها چند سال بعد، ظهور وب جهانی شروع به ارائه یک منبع آماده و همیشه در حال رشد از آن داده‌‌‌ها کرد.

این لحظه برای هوش‌مصنوعی شبیه لحظه‌‌‌های پیشین نیست. هوش‌های ‌مصنوعی‌‌‌ قدرتمند مبتنی بر زبان از نظر توانایی پیشرفت کرده‌‌‌اند و اکنون می‌‌‌توانند مجموعه‌‌‌ای از نثر قابل قبول تولید کنند که اغلب از متن نوشته‌شده توسط انسان قابل تشخیص نیست. آنها می‌‌‌توانند به سوالات فنی پیچیده، مانند سوالاتی که از وکلا و برنامه‌‌‌نویسان رایانه می‌شود پاسخ دهند؛ حتی می‌‌‌توانند به آموزش بهتر سایر هوش‌مصنوعی‌‌‌ها کمک کنند. در مرکز همه مدل‌‌‌های زبان بزرگ، انواع دیگری از هوش‌مصنوعی مولد قرار دارند که می‌‌‌توانند متن و تصاویر را در پاسخ به درخواست‌‌‌های انسان ایجاد کنند. استارت‌آپ‌‌‌هایی که توسط قدرتمندترین شرکت‌های فناوری جهان پشتیبانی می‌‌‌شوند، از سال ۲۰۲۲ استقرار این هوش‌مصنوعی‌‌‌های مولد را تسریع کرده‌‌‌اند؛ به میلیون‌‌‌ها نفر دسترسی به چت‌‌‌بات‌‌‌های قانع‌‌‌کننده اما اغلب نادرست را می‌دهند، در حالی که اینترنت را با نوشته‌‌‌ها و تصاویر تولیدشده توسط هوش‌مصنوعی پر می‌کنند.

بازار هوش‌مصنوعی در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۸۴میلیارد دلار رشد کرد که یک جهش قابل‌توجه نزدیک به ۵۰میلیارد دلار در مقایسه با سال ۲۰۲۳ بود. انتظار می‌رود این رشد خیره‌‌‌کننده با رقابت بازار از مرز ۸۲۶میلیارد دلار در سال ۲۰۳۰ عبور کند.