اخبار بورس

سقف شاخص‌کل در سال‌ ۱۴۰۳، محدوده ۲‌میلیون و ۳۱۶‌هزار‌واحدی است که شاخص می‌تواند در روزهای آتی، قله سال ‌جاری خود را دوباره لمس کند. همچنین سقف تاریخی شاخص‌کل محدوده ۲‌میلیون و ۵۳۵‌هزار‌واحدی است که در اردیبهشت سال‌گذشته ثبت شد و اکنون شاخص‌کل، فاصله ۱۱.۷‌درصدی با محدوده مذکور دارد. اگر بخواهیم وضعیت بورس را تا پایان سال پیش‌بینی کنیم، می‌توان گفت به طور کلی و بر اساس ترسیم چشم‌انداز مولفه‌های اصلی، بازار سهام دو نیمه متفاوت را تا پایان سال پشت‌سر خواهد گذاشت که در هر نیمه با توجه به سناریوهای مختلف سیاسی، سناریوهای متفاوتی مطرح خواهد شد.

تاخت و تاز قیمت‌ها و نماگرها در تالار شیشه‌ای همچنان ادامه‌دار است و شاخص‌های سهامی در مسیر صعودی گام برمی‌دارند. شاخص‌کل در معاملات روز گذشته بورس تهران با رشد ۱.۹۷‌درصدی همراه شد و به سطح ۲‌میلیون و ۲۵۵‌هزار‌واحدی رسید. با ایستادن در محدوده مذکور، شاخص‌کل به بیشترین مقدار خود از شانزدهم اردیبهشت امسال رسیده‌است. سقف شاخص‌کل در سال‌جاری، محدوده ۲‌میلیون و ۳۱۶‌هزار‌واحدی است که شاخص می‌تواند در روزهای آتی، قله سال‌جاری خود را مرتفع‌تر سازد، همچنین سقف تاریخی شاخص‌کل نیز محدوده ۲‌میلیون و ۵۳۵‌هزار‌واحدی است که در اردیبهشت سال‌گذشته ثبت شده‌است و اکنون شاخص‌کل، فاصله ۱۱‌درصدی با محدوده مذکور دارد.

در نشست مشترک رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و روسا و اعضای هیات‌رئیسه کمیسیون‏‏‌های ۲۰گانه اتاق ایران، چالش‏‏‌های موجود در بخش خصوصی، تولید، سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی مطرح و زمینه‏‏‌های همکاری بیشتر بین اتاق ایران و سازمان بورس به منظور حل این چالش‏‏‌ها بررسی شد. در این جلسه رئیس اتاق بازرگانی ایران بر لزوم استقلال هر چه بیشتر سازمان بورس و همچنین جلب اعتماد از بین رفته به این سازمان تاکید و برای همکاری اعلام آمادگی کرد. رئیس سازمان بورس نیز خواستار حضور شخص ریاست اتاق ایران به‌عنوان نماینده اتاق در جلسات شوای عالی بورس شد.

سال‌‌‌‌های متمادی است که دادوستد سهام و واحد‌‌‌‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس اوراق‌بهادار تهران و فرابورس ایران و نیز اغلب معاملات در بورس‌کالای ایران تابع محدودیت‌های شدید تا نسبتا شدید دامنه‌نوسان روزانه در ترکیب با حجم مبنا است و هر از گاهی این محدودیت‌ها بیشتر یا کمتر می‌شود، به‌گونه‌ای که معمولا در شرایط تشدید تنش‌ها و ریسک‌های سیاسی که قیمت سهام تمایل به کاهش دارد، این محدودیت بیشتر و با فروکش‌کردن تنش‌ها، دامنه‌نوسان بازتر و به‌عبارتی محدودیت کمتر می‌شود. صرف‌نظر از وجود یا چند و چون حد نوسان قیمت سهام در بورس‌های سهام سایر کشورها که ممکن است به‌ویژه در اقتصادهای کمتر توسعه‌یافته با محدودیت‌هایی مواجه باشند، در این نوشتار قرار است تا برخی از پیامدهای محدودیت دامنه‌نوسان قیمت سهام در بورس و فرابورس ایران مورد بررسی اجمالی قرار گیرد و راهکارهایی اجمالی برای جایگزینی این اقدام ارائه شود.

بازار سرمایه در سومین روز معاملاتی هفته، روز دوشنبه، رشد بالا و قابل‌توجهی را به‌ثبت رساند. شاخص‌کل بورس یک رشد خیره‌‌‌‌‌کننده ۴۳‌هزار‌واحدی یعنی ۱.۹۷‌درصدی را نسبت به‌روز گذشته به‌ثبت رساند. همچنین شاخص هموزن ۱.۶۳‌درصد نسبت به‌روز گذشته و بیش از ۱۱‌هزار واحد رشد کرد. در فرابورس نیز شاخص‌کل با رشد بیش از ۳۴۰واحدی نسبت به‌روز گذشته ۱.۵۷‌درصد افزایش سطح را تجربه کرد.

بورس تهران معاملات روز یکشنبه را با افزایش تقاضا آغاز کرد، اما با گذر از دقایق ابتدایی و عرضه‌شدن صفوف خرید طیفی از نمادهای تاثیرگذار، جنگی تمام‌‌‌عیار در بازار شکل گرفت و ارزش معاملات رکورد زد. درواقع روز یکشنبه نخستین روزی بود که بعد از سیگنال‌‌‌های مثبت سیاسی و اقتصادی که بازار دریافت کرده بود، فرصت خرید ایجاد شد و در همین راستا بسیاری از معامله‌‌‌گران به‌واسطه باز ماندن از رشد اخیر، در مسیر خرید قرار گرفتند و از طرف دیگر طیفی از معامله‌‌‌گران کوتاه‌‌‌مدت، شناسایی سود را در دستور کار داشتند. اما برآیند مشاهدات بازار روز یکشنبه نشان‌دهنده این نکته است که بازار از ایستادگی خوبی برخوردار بود.

روز یکشنبه دماسنج اصلی بازار سرمایه با افزایش ارتفاع ۰.۸۸ درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی در سطح ۲ میلیون و ۲۱۱‌هزار واحدی ایستاد. رشد ۱۹‌هزار و ۳۶۱ واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هم‌وزن نیز با صعود ۰.۴۵ درصدی روبه‌رو و در سطح ۷۰۸‌هزار و ۲۴۵ واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۳۷‌درصد سبزپوش شد و در نهایت در سطح ۲۱‌هزار و ۸۶۲ واحدی کار خود را به اتمام رساند.

معاملات بورس تهران در روز گذشته با رشد نماگرهای سهامی همراه شد. تابلوی معاملات دیروز، به‌معنای واقعی کلمه نمایانگر جدال و کشمکش میان خریداران و فروشندگان بود و همین موضوع منجر به‌ثبت ارزش معاملات بالایی در بازار شد. در معاملات روز گذشته، ابتدا شاخص تا محدوده ۲‌میلیون و ۲۱۶‌هزار‌واحدی افزایش ارتفاع داشت و سپس افزایش عرضه در جریان معاملات منجر به عقب‌نشینی شاخص‌کل از سقف روزانه شد و نهایتا شاخص با رشد ۰.۸۸‌درصدی و در سطح ۲‌میلیون و ۲۱۱‌هزار‌واحدی به‌کار خود پایان داد. به‌این‌ترتیب رشد شاخص از ابتدای سال‌ بعد از مدت‌ها وارد محدوده مثبت شد. در جــــــریــــــان دادوستدهای روز گــذشـــته بورس تهران، شاخص هموزن نیز ۰.۴۵‌درصد بر ارتفاع خود افزود و به سطح ۷۰۸‌هزار و ۲۴۵‌واحدی رسید. در فرابورس نیز شاخص‌کل این بازار با رشد ۰.۳۷‌درصدی همراه شد.

شاخص‌های بورسی وال‌‌‌‌‌استریت روز جمعه در محدود منفی قرارگرفتند و دو نماگر اصلی S&P ۵۰۰ و نزدک بزرگترین ریزش روزانه خود در دو هفته اخیر را تجربه کردند. این اتفاق به‌دنبال افزایش نگرانی‌ها درباره احتمال کند‌شدن شتاب تعدیل نرخ بهره و همچنین واکنش سرمایه‌گذاران به برخی گزینه‌‌‌‌‌ها در کابینه رئیس‌‌‌‌‌جمهور جدید آمریکا؛ دونالد ترامپ رخ‌داد. بر اساس گزارش رویترز، جرمی‌پاول، رئیس فدرال‌رزرو روز پنج‌شنبه به تداوم رشد اقتصادی، بازار کار قدرتمند و بالاتر ماندن تورم از نرخ هدف ۲‌درصد به‌عنوان عواملی اشاره کرد: بانک‌مرکزی آمریکا را متقاعد می‌کنند تا در مورد سرعت و دامنه کاهش نرخ بهره با احتیاط بیشتر عمل کند. بعد از این‌سخنان، معامله‌گران بیشتری انتظار دارند که نرخ بهره در جلسه سیاستی دسامبر فدرال‌رزرو بدون تغییر باقی‌بماند. همچنین آنها انتظارات خود درباره روند کاهش نرخ بهره در سال‌۲۰۲۵ را تعدیل کردند.

بازار سرمایه ایران، پس از ماه‌ها افت و رکود فرسایشی، اخیرا نشانه‌هایی از بهبود را نشان ‌داده‌است، درحالی‌که رشد اخیر به دلیل کاهش ریسک‌های سیستماتیک و برخی اخبار مثبت در حوزه سیاست‌های اقتصادی و بین‌المللی رخ ‌داده‌است، بسیاری از تحلیلگران نسبت به پایداری این روند با احتیاط صحبت می‌کنند. علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازار سرمایه، عوامل مختلفی از جمله کاهش نرخ بهره و رشد تدریجی نرخ دلار نیما را به‌عنوان محرک‌های اصلی بازار معرفی می‌کند و معتقد است؛ سیاست‌های پولی بانک‌مرکزی می‌تواند نقشی حیاتی در تقویت این مسیر ایفا کند.

ارزش معاملات به صورت پله‌‌‌ای در حال رشد است و بازار سرمایه در دو هفته اخیر نسبت به ماه گذشته و حتی نسبت به یک سال گذشته که بحرانی بود، وضعیت بهتری دارد، به‌خصوص از زمانی که تنش‌‌‌های برون‌‌‌مرزی کمرنگ‌‌‌تر شده است. تداوم رشد بازار سرمایه منوط به ادامه یافتن رشد حجم و ارزش معاملات به صورت پلکانی است و ارزش معاملات باید به بالای ۱۰ همت برسد. اما اکنون ارزش معاملات بدون در نظر گرفتن صندوق‌ها و ابزارهای مالی، بالاتر از میانگین روزانه بوده اما به بالای ۱۰ همت نرسیده است. روز یکشنبه در بازار سرمایه جدالی وجود داشت اما این نبرد به‌‌‌گونه‌‌‌ای نبود که خریداران و متقاضیان از گود بورس خارج شوند و در یک وضعیت مساعد قرار داشتند و اگر خوش‌بینانه نگاه کنیم، بازار قصد یک نفسگیری داشته تا رشد خود را سریع‌‌‌تر طی کند و اگر سیاست‌‌‌های حمایتی کنونی تغییر کند، ممکن است مسیر بازار متفاوت باشد، اما عقب‌‌‌نشینی دولت از سیاست‌‌‌های پولی و مالی گذشته، می‌تواند تلاطم بازار را داغ کند.

حرکت بورس تهران سبب نمی‌شود از دو رنج مهم حاکم بر این بازار غفلت کرد. بازار سهام در روزهای اخیر و همزمان با رشد حدود ۱۰درصدی طی ۷روز معاملاتی همچنان از دو ناحیه رنج می‌‌‌برد. نخست اینکه برخی کارشناسان بیم این را دارند که خطر تنش فراگیر ایران و آمریکا پس از بازگشت ترامپ به دفتر بیضی‌شکل به طور قابل‌توجهی افزایش یابد که عمدتا به دلیل «مشاوران سیاست خارجی جنگ‌طلب طرفدار اسرائیل» است که به طور بالقوه در دولت او حاضر خواهند بود. این وضعیت متغیرهای اثرگذار بر روند بازار را متاثر می‌کند. از این‌رو می‌‌‌تواند از سرعت رشد بورس بکاهد.

شروع توفانی بورس در روز شنبه را می‌توان در ۶پرده به تصویر کشید. بازار سهام با رشد بیش از ۲درصدی در این روز گامی جدی در مسیر احیا گذاشت. اما در برهه کنونی که عدم قطعیت‌ها سمت و سوی بازارها را مشخص می‌کنند، آیا می‌توان پرونده رفتار زیگزاگی بورس را مختومه اعلام کرد؟ شواهد نشان می‌دهد ابهامات در عرصه سیاسی به درازا کشیده و سهامداران در برخورد با «حاشیه‌های فرامتن» ممکن است به زودی دچار سردرگمی شوند. اما اکثر تحلیلگران با اتکا به ارزندگی این بازار، راه بورس را برای صعود هموار توصیف می‌کنند. شاخص کل روز گذشته با رشد ۲.۱۲درصدی همراه شد و به سطح ۲میلیون و ۱۹۲هزار واحد رسید. رشد ۴۵هزار واحدی نماگر اصلی بازار سهام در حالی رقم خورد که این شاخص در دوم آبان‌ماه تا محدوده یک‌میلیون و ۹۷۰هزار واحدی نیز عقب‏نشینی کرده بود؛ اما با رشدی که در هفته‌های اخیر در بازار سهام اتفاق افتاد، بازدهی ۱۱.۲درصدی در شاخص کل از کف تجربه‏شده در دوم آبان به ثبت رسیده است.

بازار سهام در هفته‌های باقی‌‌‌مانده تا حضور دوباره ترامپ در کاخ سفید چه سرنوشتی پیدا می‌کند؟ آیا ورود پول و آشتی سهامداران ادامه خواهد داشت یا باید منتظر خروج تدریجی پول از معاملات سهام باشیم؟ حالا که بازار سهام به صعود خود ادامه می‌دهد، با چه اهرمی می‌توان پول سرگردان را روانه تالار سهام کرد؟ بازار سهام از هفته گذشته تاکنون با رشد قابل‌توجهی همراه شده و وارد شرایط ‌ویژه‌ای شده است. فعالان حرفه‌ای بازار، به‌ویژه تحلیلگران، سرمایه‌گذاری در قیمت‌های فعلی را منطقی می‌دانند و از سویی دیگر تجارب تلخ گذشته در این بازار نمی‌گذارد پول به شکلی پیوسته وارد بورس شود.

پس از انتخابات آمریکا و فروکش کردن نرخ ارز، قیمت طلای جهانی نیز به دلیل حضور ترامپ در کاخ‌سفید، روندی کاهشی را دنبال می‌کند. کمی از تب و تاب بازار طلا در ایران نیز کاسته شده است و قیمت‌ها به طرز قابل‌توجهی کاهش یافته‌اند؛ به طوری که سکه امامی پس از سقف جدیدی که به ثبت رساند، تا کف ۴۸میلیون تومان اصلاح قیمتی را انجام داد. حباب سکه‌‌‌های طلا نیز به کف تاریخی خود رسید؛ به‌طوری که حتی حباب ربع‌سکه نیز تا۳۰درصد افت پیدا کرد. به تبع تحولات فوق‌الذکر، حباب صندوق‌های طلا دوباره به کف‌‌‌های تاریخی بازگشت. همچنین بازدهی صندوق‌های طلا از ابتدای پاییز سال‌جاری و حال و هوای انتخاباتی دنیا نشان می‌دهد که عملکرد صندوق‌های طلا برای فعالان این بازار قابل قبول بوده است. اما آیا اصلاح قیمتی که طی چند روز اخیر شامل حال صندوق‌های طلا شده، فرصت را برای ورود مجدد سرمایه‌گذاران فراهم کرده است؟ با بررسی حباب صندوق‌های طلا و روند آتی قیمت جهانی طلا و دلار، می‌توان به این سوال پاسخ داد.

بازار سرمایه در سال‌های اخیر با رکود فراگیر دست‌به‌گریبان بوده و عملا در حوزه تامین مالی تولید دستاورد خاصی نداشته‌است. پس از رونق خوب بورس در سال‌۱۳۹۹، سیاستگذار اقتصادی از فرصت به‌وجود آمده نتوانست بهره‌برداری مناسبی کسب کند و نبود برنامه مشخص و منطبق بر واقعیت در کنار عملکرد منفعلانه، فرصت تاریخی به‌وجود آمده را از بین برد و در مقطع زمانی پس از آن تصمیم‌های سیاستگذار به‌نحوی رقم خورد که بازار سرمایه از کانون توجه خارج شد و بازارهای رقیب جولانگاه پول و سرمایه مردم شد، تا آنجا که ارزش معاملات شناسایی‌شده رمزارزها در کشور بسیار فراتر از ارزش معاملات بورس رفت و بازدهی منفی سهام کدهای معاملاتی فعال را به حدود ۳۰‌هزار نفر تقلیل داد.

بازار سرمایه پس از مشخص‌شدن نتیجه انتخابات ایالات‌متحده، به‌رغم پیش‌بینی بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران، به سمت صعودی‌شدن حرکت کرد و نرخ ارز، سکه و طلای‌جهانی کاهشی شد. البته علل کاهش سکه در کشور، تخلیه حباب آن و عرضه سکه در بازار بیان شده‌است و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به دلیل رویکرد جمهوری‌خواهان در تقویت ارزش دلار، کاهش پیدا کرد. شاخص‌کل بورس از ابتدای آبان‌‌‌‌ماه ۹.۲‌درصد و از کف یک‌میلیون و ۹۷۰‌هزار واحد، ۱۱.۲‌درصد رشد را به‌ثبت رسانده‌است که این میزان تحرک چشمگیر و قابل‌توجه است. بورس پس از عبور از تنش‌های برون‌‌‌‌مرزی و پس از مشخص‌شدن انتخابات ایالات‌متحده، به‌رغم تمام پیش‌بینی‌‌‌‌ها و تصورات رشد خود را آغاز کرد، نرخ بهره بالا و جنگ باعث شد بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران یا معامله‌گران به تغییرات بنیادی در اقتصاد و تصمیمات کلانی که در حال اخذ‌شدن بود، توجه نکنند، اما بازار سرمایه مسیر خود را طی کرد و نشان‌داد که بازار منتظر کسی نخواهد ماند.

یکی از مهم‌ترین دغدغه فعالان و معامله‌گران بازار سرمایه همواره موضوع نرخ بهره بوده است. در این میان ارکان جدید اقتصادی دولت جدید نیز در مصاحبه‌ها و صحبت‌های گوناگون دغدغه کاهش نرخ بهره را به طرق مختلفی مطرح کردند. این صحبت‌ها در شرایطی در روزهای گذشته بیشتر بر سر زبان‌ها افتاده که در ۷ماه ابتدایی سال جاری بر اساس گزارش‌ها حدود سی‌هزار میلیارد تومان اوراق شرکتی منتشر شده است. در واقع باید عنوان کرد کاهش انتشار حجم اوراق، فشار سنگینی از روی بازارهای مالی برمی‌دارد و می‌تواند سبب کاهش نرخ بهره شود. از سوی دیگر جبران هزینه‌های دولت از محل برداشت از صندوق توسعه ملی سیاست انبساط مالی است و می‌تواند وضعیت بورس و سایر بازارها را رونق بخشد.