سیاست گذاری | روزنامه شماره 6233

بالاترین تورم دو سال اخیر در بهمن‌ماه امسال رقم خورد؛

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه به ۳۵.۳درصد و تورم ماهانه به ۴.۱درصد رسید که بالاترین میزان این متغیر در ۲۳ماه گذشته محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد افزایش نرخ ارز و قیمت خوراکی‌ها، در زمستان، عوامل افزایش این متغیر در بهمن‌ماه بوده‌اند. در این گزارش رسمی، همچنین «رکورد بالاترین تورم…

«دنیای‌اقتصاد» سناریوهای رشد نقدینگی تا ۱۴۰۴ را بررسی می‌کند؛

امکان‌سنجی فرود پولی

بانک مرکزی آمارهای جدید پولی را منتشر کرد. رشد نقطه‌ای نقدینگی در آذرماه به ۲۸.۱درصد و رشد نقطه‌ای پایه پولی به ۲۰درصد رسیده است. با ادامه رشد ماهانه ۱.۸درصدی، بر این اساس، انتظار می‌رود تا پایان سال رشد نقدینگی به ۲۳.۸درصد برسد و هدف تعیین‌شده بانک مرکزی به احتمال زیاد محقق شود. این هدف، رسیدن…

دوشنبه، ۰۲ مهر ۱۴۰۳

چرا ساخت شاخص PCE برای ایران ضرورت دارد؟

متر دقیق سنجش تورم

به‌رغم اهمیت بسیار بالای شاخص قیمت مصرف‌کننده یا CPI، بانک‌های مرکزی توسعه‌یافته از شاخص مخارج مصرف شخصی یا PCE به‌عنوان شاخص مبنایی و معیار اصلی سنجش تورم و سیاستگذاری خود بهره می‌گیرند. این شاخص سبدهای کالایی را در هر دو هفته یک‌بار بازبینی می‌کند و همچنین سبد کالایی روستاها را نیز در نظر می‌گیرد. به این ترتیب نمایش دقیق‌تری از سطح عمومی قیمت‌ها ارائه می‌دهد. به‌رغم اهمیت این شاخص، هیچ یک از نهادهای آماری کشور PCE را محاسبه و منتشر نمی‌کنند.
پرداخت مستمری ۱۳ هزار نفر از افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور

با توافق صورت‌گرفته میان رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مقرر شد اعتبار شهریورماه مستمری ۱۳هزار نفر از افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور که قطع شده بود، تخصیص یابد. بدین ترتیب برای شهریورماه این مصوبه اجرایی و مستمری این خانوارها پرداخت شد.
رقم جدید حقوق بازنشستگان اعلام شد

بازار: کمیته فنی پیگیری مطالبات صنفی بازنشستگان کشوری و لشکری نحوه محاسبه متناسب‌سازی از طریق آیین‌نامه اصلاحی دولت را تشریح کرد. متن اصلاحیه بند ۶ ماده یک آیین‌نامه اجرایی متناسب‌سازی در خصوص تعریف مابه‌التفاوت می‌گوید: «اختلاف رقم بین مبلغ حقوق بازنشستگی هر فرد با ۹۰درصد میانگین حقوق و فوق‌العاده‌های مشمول کسور شاغلان مشابه و هم‌تراز پس از کسر حق بیمه سهم فرد و مالیات بر درآمد با رعایت بند (ث) تبصره ۱۵ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور.»
معرفی سرپرست معاونت سیاستگذاری اقتصادی وزارت اقتصاد

تسنیم: وزیر امور اقتصادی و دارایی طی حکمی «وحید ماجد» را به‌عنوان سرپرست معاونت سیاستگذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی منصوب کرد. مراسم معارفه ماجد در محل دفتر کار عبدالناصر همتی و با حضور سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی، سرپرست دفتر وزارتی و سیدعلی روحانی معاون سابق سیاستگذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد. بنا بر این گزارش، وزیر اقتصاد در سخنانی در این مراسم، از تلاش‌ها و دستاوردهای روحانی، معاون سابق سیاستگذاری اقتصادی وزارت متبوع و همکاری وی در طول مدت تشکیل دولت چهاردهم قدردانی و خواستار برگزاری، جلسات مشترکی با حضور روحانی و مدیران و کارکنان معاونت سیاستگذاری وزارتخانه جهت آشنایی و هماهنگی هرچه بیشتر ایشان با معاون جدید شد. او همچنین برای ماجد، سرپرست معاونت سیاستگذاری اقتصادی وزارتخانه، در انجام وظایف محوله و پیشبرد اهداف اقتصادی دولت چهاردهم آرزوی موفقیت کرد.
نامه وزیر اقتصاد به ۵ وزیر:

وزارت اقتصاد آماده ارائه تضامین دولتی به بخش غیردولتی است

وزیر امور اقتصادی و دارایی با ارسال نامه‌ای به پنج وزیر، اعلام کرد: در جهت تسهیل تامین مالی تولید و تحقق شعار سال، وزارت اقتصاد آمادگی خود را برای ارائه تضامین دولتی به طرح‌های اقتصادی بخش غیر‌دولتی اعلام می‌کند.
اطلاعیه وزارت کار درباره حادثه معدن زغال‌سنگ در طبس

دنیای اقتصاد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بروز حادثه تلخ انتشار گاز و جان باختن شماری از کارگران معدن زغال‌سنگ معدنجو در طبس را به خانواده حادثه‌دیدگان و هموطنان تسلیت می‌گوید. به گزارش مرکز روابط عمومی و امور بین الملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در پی بروز این حادثه، احمد میدری، وزیر کار، به علی‌حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار این وزارتخانه، ماموریت داد برای بررسی علل بروز حادثه به این منطقه سفر کند. احمد میدری روز گذشته، اول مهر ماه به محل حادثه سفر کرد. وزارت کار به جامعه کارگری و هموطنان اطمینان می‌دهد که گزارش دقیقی از دلایل حادثه و تقصیر یا قصورهای احتمالی در زمینه رعایت اصول ایمنی معدن تهیه و منتشر کند.
وعده سازمان هدفمندسازی برای پرداخت مستمری جاماندگان بهزیستی

تسنیم: رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها با بیان اینکه یارانه مستمری‌بگیران بهزیستی قطع نشده است، وعده داد اگر افرادی در لیست پرداخت سال ۱۴۰۳ بودند اما از ابتدای سال به‌هردلیلی مستمری دریافت نکرده‌‌اند ارقام پرداخت‌نشده را دریافت خواهند کرد.

یکشنبه، ۰۱ مهر ۱۴۰۳

چگونه فقرای جهان از قافله رشد عقب ‏‏‏‏‏‏‏‌ماندند؟

فقرزایی با توقف جهانی‌سازی

بررسی‌ها نشان می‌دهد که روند فقرزدایی در جهان از سال۲۰۱۵ کند شده است. کارشناسان معتقدند که در سال‌های گذشته عوامل مختلفی در این مساله موثر بوده که مهم‌ترین آن فاصله گرفتن کشورها از اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر اصول بازار آزاد و به دنبال آن کاهش رشد اقتصادی بوده است.
آیا مبلغ یارانه کمک‌معیشتی خانوارها افزایش خواهد یافت؟

مهر: درحالی‌که ارائه لایحه بودجه ‌سال‌۱۴۰۳ به مجلس شورای‌اسلامی از افزایش ۱۵‌درصدی منابع هدفمندسازی یارانه‌‌‌‌‌ها حکایت دارد، این پرسش در اذهان یارانه بگیران ایجاد شده‌است که آیا مبلغ یارانه دریافتی خانوارهای ایرانی به همین میزان افزایش خواهد یافت یا خیر؟ طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌‌‌‌‌ها گفت: طبق قانون بودجه‌رقم یارانه‌‌‌‌‌ای که سازمان هدفمند‌سازی یارانه‌‌‌‌‌ها پرداخت می‌کند بر مبنای دهک‌های اول تا سوم ۴۰۰‌هزار‌تومان به ازای هر فرد و دهک‌های چهارم تا نهم به ازای هر فرد ۳۰۰‌هزار‌تومان است که به‌حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. او افزود: هیچ برنامه‌‌‌‌‌ای برای افزایش این مبلغ یارانه وجود ندارد و طبق آن رقم که در جدول۱۴ قانون بودجه ‌برای سازمان هدفمند‌سازی یارانه‌‌‌‌‌ها مشخص‌شده، بر همان اساس تا پایان سال‌۱۴۰۳ یارانه با این مبالغی که خدمتتان عرض‌کردم، پرداخت خواهد شد. حسینی افزود: از نیمه اول سال‌۱۴۰۳ گذشته ۱۰۰‌درصد منابعی که باید در ۶ ماه اول سال‌محقق می‌شد تقریبا ۵۳.۵۲‌درصد آن محقق شده و هم‌اکنون هم ۵۰‌درصد کسری منابع داریم به همین جهت امکان افزایش یارانه‌‌‌‌‌ها وجود ندارد.
تشدید بحران جمعیتی ژاپن

مهر: ژاپن اوایل این هفته «روز احترام به سالمندان» خود را گرامی داشت، درحالی‌که این تعطیلات ملی بر یک واقعیت بحرانی تاکید دارد؛ جمعیت سالمندان در این کشور به رکورد بزرگی دست ‌‌یافته است.

پنجشنبه، ۲۹ شهریور ۱۴۰۳

سهم دهک‌ها از رتبه‌های برتر دانشگاه‌ها به چه میزان است؟

سنجش آماری عدالت آموزشی

بررسی‌های یک پژوهش نشان می‌دهد که با وجود حمایت مالی دولت در قالب شهریه رایگان و اعطای یارانه‌های جانبی به دانشجویان، دسترسی به آموزش عالی در میان گروه‌های مختلف درآمدی چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی به‌صورت چشمگیری متفاوت است. بسیاری از خانوارهای دهک‌های بالاتر درآمدی با هزینه‌کرد چندین‌برابری در مقطع دبیرستان، مسیر دستیابی فرزندانشان به بهترین صندلی‌های دانشگاه‌های دولتی را فراهم می‌کنند.
ضرورت وجود آمار دقیق برای تصمیم‌گیری

در ادامه سلسله جلسات هیات عمومی دیوان محاسبات کشور، تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ با موضوع «عوارض و مالیات» بررسی شد. در این جلسه سید‌‌احمد‌رضا دستغیب، رئیس کل دیوان محاسبات کشور، با بیان اینکه ارائه آمار و اطلاعات جامع و کامل در گزارش‌های تفریغ بودجه، موجبات افزایش شفافیت را فراهم خواهد کرد، افزود: ارائه آمارهای دقیق و نظرات کارشناسی دیوان محاسبات کشور برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کشور کمک‌کننده و موثر است. بنابراین فرای تفریغ بندها و تبصره‌های قانون بودجه سالانه، باید اطلاعات ضروری برای تحلیل و بررسی موضوع نیز تهیه شود تا بر اساس آن تصمیمات درست اقتصادی اتخاذ شود.
۳۲.۲ میلیارد دلار ارز واردات تامین شد

بانک مرکزی از اول فروردین‌ماه تا ۲۸شهریور‌ماه امسال ۳۲میلیارد و ۲۶۶میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۶میلیارد و ۹۹۶میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۱۷میلیارد و ۲۳۳میلیون دلار، برای خدمات ۸۰۴میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۷میلیارد و ۲۳۳میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.

چهارشنبه، ۲۸ شهریور ۱۴۰۳

در نشست پژوهشکده پولی و بانکی مطرح شد

نقش بانک‌ها در برنامه هفتم

قانون برنامه هفتم پیشرفت مسیر حرکت کشور در ۵ سال آینده را مشخص می‌کند. با توجه به بانک‌محور بودن اقتصاد ایران، بررسی برنامه هفتم پیشرفت از جنبه نظام بانکی کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین منظور نشستی با عنوان «قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و نظام بانکی» بامیزبانی کورش پرویزیان، سرپرست پژوهشکده پولی و بانکی، برگزار شد.
نگاه کارشناسی به وام کارمندان

به‌تازگی گزارشی توسط بانک مرکزی درخصوص میزان تسهیلات پرداختی به کارکنان بانک‌های دولتی و خصوصی منتشر شده است که بازتاب‌های گسترده‌ای را در سطح جامعه ایجاد کرده است. البته پیش از این گزارش رسمی نیز بسیاری از افراد بر مبنای شهود شخصی خود حس ناخوشایندی از دسترسی آسان کارکنان بانکی به منابع مالی ارزان ابراز می‌کردند و این امر پدیده تازه‌ای نیست اما ارائه یک گزارش رسمی درواقع بر شهود آنها صحّه گذاشته و حس ناخوشایند آنها را تشدید کرد.

سه‌شنبه، ۲۷ شهریور ۱۴۰۳

«دنیای اقتصاد» اثر ثبات سیاسی در ۱۴۰۲ را بر بهبود دخل و خرج ایرانی‌ها بررسی می‌کند

ترمیم سفره خانوار

بررسی آمارهای بودجه خانوار نشان می‌دهد که هزینه و درآمد واقعی خانوارهای شهری در سال۱۴۰۲ نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته، هرچند که هنوز میزان هزینه‌کرد واقعی خانوارها نسبت به سال۱۳۹۶ (پس‌از اجرای برجام) و سال۱۳۹۱ (پیش از تشدید تحریم ها) کمتر بوده است. کارشناسان هزینه خانوارها را یکی از ملاک‌های سنجش رفاه عنوان می‌کنند. آمار سال۱۴۰۲ نشان می‌دهد که با بهبود نسبی وضعیت اقتصاد، میزان مصرف خانوارها نیز افزایش یافته که معیار بهتری نسبت به تغییر درآمدها است. نکته قابل توجه در هزینه‌های خانوار روستایی و شهری در سال۱۴۰۲ این است که تقریبا نیمی از هزینه‌های خانوار شهری صرف مسکن و یک‌چهارم صرف خوراکی‌ها می‌شود. حال آنکه در خانوار روستایی، یک‌پنجم هزینه‌ها صرف مسکن و ۴۰درصد صرف خوراکی‌ها می‌شود. تحلیل سایر آمارها نشان می‌دهد که هزینه یک خانوار شهری نسبت به روستایی تقریبا دو برابر است؛ اما سطح درآمد آن نسبت به خانوار روستایی ۱.۷برابر است.
«دنیای اقتصاد» الزامات رفع تحریم و پیوستن به اقتصاد جهانی را بررسی کرد

دمیدن هوای تازه به اقتصاد

اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با بحران‌های متعددی روبه‌رو بوده و این بحران‌ها به‌شدت بر زندگی و معیشت مردم تاثیر گذاشته‌اند. بر اساس آمارهای رسمی، تعداد افراد زیر خط فقر در پنج سال گذشته افزایش یافته است و یک دهک دیگر از جمعیت کشور به فقرا اضافه شده‌اند. به گفته کارشناسان اکنون حدود ۳۰درصد از مردم زیر خط فقر قرار دارند. این موضوع بیانگر آن است که طی این مدت، بخش بزرگی از جمعیت کشور به دلیل مشکلات اقتصادی از جمله کاهش قدرت خرید، تورم، بیکاری و رکود اقتصادی، توانایی خود را برای تامین نیازهای اساسی زندگی از دست داده‌اند.
مالیات ۳.۲همتی از مصرف‌کنندگان سیگار کجا هزینه شد؟

دیوان محاسبات در مورد عدم تحقق اهداف قانون‌گذار در حوزه مصرف منابع حاصل از اخذ مالیات دخانیات خبر داد. به گزارش دیوان محاسبات کشور، اهداف قانون‌گذار در حوزه مصرف مبالغ دریافتی از محل اخذ مالیات از مصرف سیگار و‌ تنباکو برای بخش سلامت محقق نشده است. یافته‌های حسابرسان این نهاد نظارتی نشان می‌دهد طی سال گذشته، از محل مصرف سیگار و تنباکو مبلغ ۳.۲همت مالیات اخذ شده است.از محل منابع مذکور ۱.۶همت به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اختصاص یافته و ۵۱۲میلیارد از این عدد در اختیار وزارتخانه قرار گرفته که از این مبلغ حدود ۱۴۳میلیارد تومان به دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شده و این مراکز وجوه دریافتی را مصرف نکرده و به سال بعد منتقل کردند؛ همچنین این وزارتخانه مبلغ ۸میلیارد تومان از منابع تخصیص‌یافته را مغایر با موافقت‌نامه مربوطه به جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایرانیان پرداخت کرده و بالغ بر ۳۶۱میلیارد دیگر از این اعتبارات نیز توسط وزارتخانه مذکور به سال بعد منتقل شده است.بررسی‌های فنی و تخصصی این نهاد نظارتی حاکی است که اهداف قانون‌گذار در مصرف این وجوه بابت بخش سلامت با اولویت احداث و تجهیز مراکز ناباروری و زایشگاه‌های دولتی، ورزش همگانی و ورزش بانوان محقق نشده است.

دوشنبه، ۲۶ شهریور ۱۴۰۳

راهکارهای مدیریت صحیح درآمدهای نفتی بررسی شد

فرمول اصلاح صندوق ثروت

نوسانات درآمدهای نفتی، هزینه‌کرد این درآمدها برای مصارف جاری بدون توجه به عدالت بین نسلی، ناکامی سهم نفتی صندوق توسعه ملی در ماموریت‌های محوله در جهت توسعه کشور، کمبود منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی بخش نفت و بدهی‌های انباشته شرکت ملی نفت ازجمله چالش‌ها و مسائل اصلی در تخصیص درآمدهای نفتی به سه نهاد دولت، صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت است.
ضرورت تامین مالی غیرتورمی برای تحقق رشد اقتصادی

شادا: وزیر امور اقتصادی و دارایی در نشست شورای ملی تامین مالی، بر اهمیت رشد اقتصادی کشور و ضرورت تامین مالی غیر‌تورمی برای تحقق رشد تاکید کرد. پنجمین نشست شورای ملی تامین مالی عصر روز شنبه ۲۴ شهریورماه به ریاست عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، تشکیل شد. در این نشست، پیش‌نویس آیین‌نامه اجرایی نحوه تاسیس و فعالیت شرکت‌های اعتبارسنجی مورد بررسی قرار گرفت. وزیر اقتصاد در این نشست تاکید کرد: امروز در کنار مهار تورم باید توجه به رشد، دغدغه اصلی کشور باشد که با توجه به محدودیت تامین مالی بانکی باید از ابزارهای دیگر تامین مالی جهت رشد تولید استفاده شود. همتی با اشاره به گزارش شامخ (شاخص مدیریت خرید) که نشانگر روند کاهشی این شاخص در مردادماه امسال است، گفت: این روند که نشانگر روند رکوردی در خرید بنگاه‌هاست باید مورد توجه و ترمیم قرار گیرد.
تمدید بخشودگی جرایم مالیاتی تا ۲۹ شهریور

ایسنا: رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور از تمدید تفویض اختیار بخشودگی جرایم مالیاتی و تسری آن به پرونده‌های مطرح در هیات‌های حل اختلاف مالیاتی خبر داد. سید محمدهادی سبحانیان درخصوص تمدید بخشودگی جرایم مالیاتی مؤدیان اظهار کرد: با توجه به استقبال گسترده و درخواست‌های متعدد مؤدیان به منظور تمدید مهلت پرداخت بدهی، بخشودگی جرایم مالیاتی در صورت پرداخت بدهی تا ۲۹شهریورماه تمدید شد. سبحانیان افزود: همچنین بخشودگی جرایم مالیاتی قابل بخشش موضوع قانون مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در خصوص پرونده‌های مطرح در مراحل حل اختلاف مالیاتی که مؤدی تا ۲۹ شهریورماه سال جاری از اعتراض خود صرف‌نظر و نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی حداکثر تا ۲۰ اسفندماه سال جاری اقدام کند، تا صد درصد به ادارات کل امور مالیاتی تفویض می‌شود. او با بیان اینکه فرصت بخشودگی جرایم مالیاتی رو به پایان است، یادآور شد: به تمامی مؤدیان توصیه می‌کنیم از این فرصت استفاده کرده و تا ۲۹ شهریورماه بدهی مالیاتی خود را پرداخت کنند. گفتنی است؛ مؤدیان می‌توانند با مراجعه به ادارات امور مالیاتی سراسر کشور و پرداخت بدهی مالیاتی خود از فرصت بخشودگی تا ۱۰۰درصدی جرایم مالیاتی تا سقف ۱۰میلیارد ریال برای اشخاص حقیقی و ۳۰میلیارد ریال برای اشخاص حقوقی استفاده کنند.
گفتمان مسوولیت اجتماعی در وزارت علوم چطور محقق می‌شود؟

اهالی علم و دانشگاه در هر تغییر و تحول سیاسی چشم به قدرت دارند تا چه کسی سکان‌دار وزارت علوم می‌شود و قرار است چه تحولات تازه‌ای را شاهد باشند. هرچند به نظر می‌رسد تمامی دانشگاهیان، حتی آنان که پا در راهروهای قدرت و سیاست دارند، در نهانخانه وجودشان آرزومند استقلال دانشگاه در تصمیم‌گیری و بریده شدن پای نهاد دولت از نهاد علم هستند ولی از آنجا که این خواست دیرین تا تحقق فاصله زیادی دارد، لاجرم باید آرزو کنند کسی بر کرسی وزارت علوم تکیه زند که برنامه‌های بهینه‌تری در سطح کلان پیاده‌سازی کند و مدیران بهتری را برای دانشگاه برگزیند.

یکشنبه، ۲۵ شهریور ۱۴۰۳

«دنیای‌اقتصاد» با استفاده از داده‌های رسمی مرتبط با شاخص قیمت مصرف‌کننده،محاسبه کرد

اکران تورم هسته

در کشورهای توسعه‌یافته، نهادهای آماردهی علاوه بر محاسبه تورم کل، شاخصی را با عنوان «تورم هسته‌» یا Core Inflation محاسبه می‌کنند که در حوزه سیاستگذاری به‌شدت مورد توجه قرار می‌گیرد. تورم هسته در حقیقت تغییر در قیمت کالاها و خدمات است؛ اما بخش‌های غذا و انرژی را شامل نمی‌شود. این معیار از تورم این اقلام صرف‌نظر می‌کند؛ زیرا نوسان قیمت آنها زیاد است. «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی برای اولین‌بار تورم هسته را در ماه‌های اخیر محاسبه و منتشر کرده است. برآوردها نشان می‌دهد تورم هسته حدود ۳۰درصد و طی ماه‌های اخیر در سطح نسبتا ثابتی بوده است؛ درحالی‌که تورم کل، در طول یک سال اخیر، با روندی کاهشی روبه‌رو بوده است. به گفته کارشناسان، به‌منظور کاهش نرخ تورم هسته، نیازمند اقداماتی فراتر از اقدام بانک مرکزی برای کنترل نرخ رشد نقدینگی هستیم؛ اقداماتی همچون کنترل کسری بودجه که در بلندمدت می‌تواند زمینه‌ساز کاهش تورم هسته باشد.
آیا شاهد تغییر پارادایم حکمرانی هستیم؟

تحولات مهم چند ماه گذشته در سپهر سیاسی ایران موجب طرح این پرسش اساسی می‌شود که آیا کشور شاهد تغییر پارادایم در راهبرد حکمرانی است؟ در بسیاری از محافل روشنفکری و رسانه‌ای سخن از احتمال تغییر ریل در مسیر راهبردی تازه می‌شود. نحوه روی کار آمدن دولت چهاردهم و چیدمان کابینه آقای پزشکیان سبب بحث‌های بسیار تامل‌برانگیز دیگری شده است. بعضی می‌پرسند آیا می‌توان از درون نظام موجود گذار به طرف شکل دیگر از آن را متصور شد؟ در این نوشتار کوشش خواهم کرد این مقوله‌ها را از دیدگاه تحلیلی و نه سیاسی واکاوی کنم. تحلیل خود را در چهار بخش ارائه می‌کنم. نخست، تجربه مختصر گذارهای کامیاب معاصر در جهان. دوم، امروز در سپهر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران چه می‌گذرد؟ سوم، دولت چهاردهم چطور می‌تواند جامعه را در راستای تثبیت تغییر پارادایم مطمئن کند؟ چهارم، نقش نهادهای حکومتی و مدنی در حمایت و همچنین مطالبه‌گری از دولت چهاردهم در مسیر پیش‌رو چیست؟

شنبه، ۲۴ شهریور ۱۴۰۳

مسعود نیلی در نشست گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» معادله اقتصاد سیاسی بروز ناترازی‌ها را تحلیل کرد

تعارض منافع در ۴ لایه

مسعود نیلی در دومین نشست «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» به تحلیل اقتصاد سیاسی ناترازی‌ها پرداخت. این اقتصاددان، چهار لایه تعارض منافع در یک اقتصاد را «تعارض منافع بین شهروندان»، «تعارض منافع بین شهروندان و حکومت»، «تعارض منافع بین شهروندان و گروه‌های ذی‌نفع» و «تعارض منافع بین بوروکراسی و سیاستمدار» معرفی کرد. به گفته او، داستان اقتصاد سیاسی، نتیجه حل این چهار تعارض منافع است. در جوامع مدرن، تعارض منافع موجود بین شهروندان با انتخابات و دموکراسی حل شده و تعارض‌های دیگر نیز با توسعه مولفه‌هایی نظیر گردش آزادانه اطلاعات، آزادی رسانه‌ها و تحمیل شفافیت به حکمرانان و گروه‌های ذی‌نفع مهار می‌شود. اما اقتصاد ایران، نظیر اکثر کشورهای نفتی، به دو دلیل «نقش کمرنگ انتخابات در محتوا و کمیت کالای عمومی» و «تاکید بر توزیع به جای بازتوزیع»، از دموکراسی‌های کلاسیک متمایز می‌شود. در این شرایط، حکومت کانون اصلی ثروت و قدرت است. گروه‌های ذی‌نفع در اطراف حکومت شکل می‌گیرند و حکمرانان، در ازای محفوظ ماندن رانت سیاسی، رانت مالی را بین سه گروه «ذی نفعان رفاه معیشتی (مردم) »،«ذی‌نفعان رانتی» و «دستگاه بوروکراسی» توزیع می‌کنند.

چهارشنبه، ۲۱ شهریور ۱۴۰۳

وزیر اقتصاد در سی و چهارمین همایش بانکداری اسلامی اعلام کرد

دور باطل تثبیت نرخ دلار

وزیر اقتصاد از وجود دور باطل میان تثبیت نرخ ارز و افزایش تورم خبر داد و توضیح داد که تثبیت نرخ اسمی ارز در شرایط تورم بالا باعث کاهش شدید نرخ حقیقی ارز، کاهش صادرات، منفی شدن تراز تجاری، ناترازی بودجه دولت، فشار به بانک مرکزی برای اضافه‌برداشت پول و در نهایت افزایش تورم می‌شود. عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در سی‌وچهارمین همایش بانکداری اسلامی، سخنان خود را با ابراز ناراحتی نسبت به دور شدن از آرمان‌های بانکداری اسلامی این‌گونه آغاز کرد:
سیاستگذاران دولت چهاردهم در همایش بانکداری اسلامی مشخص کردند

قطب‌نمای اقتصادی ۱۴۰۳

نخستین روز از سی‌وچهارمین همایش بانکداری اسلامی با عنوان «طرح بانکداری جمهوری اسلامی» در تاریخ ۲۰ شهریورماه در تهران برگزار شد. این همایش به همت موسسه عالی آموزش بانکداری ایران هرساله همزمان با تصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا، برگزار می‌شود. در ابتدای این همایش که به میزبانی فرشاد حیدری، رئیس موسسه عالی آموزش بانکداری اسلامی، به اجرا درآمد، محمدرضا فرزین رئیس بانک مرکزی، عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی، غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس شورای فقهی بانک مرکزی، مصطفی محقق داماد استاد حوزه و دانشگاه، و ولی‌اله سیف رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی به سخنرانی پرداختند.

سه‌شنبه، ۲۰ شهریور ۱۴۰۳

«دنیای اقتصاد» کارنامه و دیدگاه‌های پرویز خوشکلام خسروشاهی را بررسی کرد

استقبال فعالان از رئیس‌‌کل جدید بیمه ‌مرکزی

روز دوشنبه خبر انتصاب دکتر پرویز خوشکلام خسروشاهی به ریاست کل بیمه‌مرکزی در رسانه‌ها منتشر شد. خسروشاهی با پیشنهاد عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد و تایید هیات وزیران، برای تصدی این سمت انتخاب شد. خسروشاهی یکی از مدیران برجسته در صنعت بیمه ایران بوده و دارای سوابق متعددی در حوزه اقتصادی و مدیریتی نیز هست.
سیاست‌های دستوری برای تنظیم حقوق دولتی، شکست خورده است؟ «دنیای‌اقتصاد» بررسی می‌کند

سقف فسادساز مزد دولتی

بحث اعطای تسهیلات ارزان به مسوولان دولتی، باعث واکنش‌های متعدد درباره ریشه این رفتار شده است. بعد از ماجرای موسوم به حقوق‌های نجومی و به‌منظور حل این موضوع، برای حقوق کارمندان دولتی سقف‌گذاری شد. از نگاه کارشناسان، این سقف‌گذاری سیاستی شکست‌خورده است. از سوی دیگر، شکاف مابین دستمزدهای بخش خصوصی و دولتی با توجه به تورم موجود، روز به روز افزایش یافته است و کارمندان با مهارت، بدون وجود چنین مزایایی انگیزه لازم را برای حضور در بخش دولتی ندارند. تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد سطح دستمزد در بخش‌های دولتی متناسب با دستمزدها در بخش خصوصی جابه‌جا می‌شود و دولت در صورتی که به دنبال جذب کارمندان با مهارت باشد، با پرداخت شفاف حقوق و مزایا با بخش خصوصی به رقابت می‌پردازد. اما سقف‌گذاری حقوق دولتی بدون توجه به بخش خصوصی باعث فساد می‌شود همچنین به مهاجرت کارشناسان از بخش دولتی دامن خواهد زد.
رشد ۱۶۲ درصدی متقاضیان تسهیلات ازدواج در سال جاری

دیوان محاسبات کشور: افراد در صف تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در پایان مردادماه به ترتیب ۳۵۳۹۸۴ و ۴۱۷۵۶۴ نفر هستند که نسبت به افراد در صف پایان سال ۱۴۰۲ به ترتیب ۱۶۲ و ۴۸درصد رشد داشته است. بررسی‌های دیوان محاسبات کشور نشان می‌دهد با توجه به عدم افزایش سرجمع حداقل مبلغ در‌نظر‌گرفته‌شده برای تسهیلات قرض‌الحسنه در بند (ث) تبصره ۱۳قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور نسبت به سال قبل و افزایش مبلغ تسهیلات فردی ازدواج و فرزندآوری در سال جاری، عملکرد بانک‌ها موید آن است که افراد در صف تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در پایان مرداد‌ماه به ترتیب ۳۵۳۹۸۴ و ۴۱۷۵۶۴ نفر هستند که نسبت به افراد در صف پایان سال ۱۴۰۲ به‌ترتیب ۱۶۲ و ۴۸درصد رشد داشته است. در این خصوص به‌رغم اقدام بانک مرکزی نسبت به افزایش سهمیه برخی از بانک‌ها از محل کاهش و آزاد‌سازی سپرده قانونی به منظور کاهش افراد در صف، ضرورت دارد بانک مرکزی در راستای وظایف و اختیارات تعیین‌شده در قانون بانک مرکزی و جزء (۶) بند (ث) تبصره مذکور، نسبت به تقویت اقدامات نظارتی به منظور بهبود عملکرد بانک‌ها اقدام کند.