نرخ بهره

طی بیش از یک‌سال گذشته، به دلایل مختلف، نرخ بهره افزایش پیدا کرده؛ اما اخیرا و با تخصیص اسناد خزانه اسلامی دولت به پیمانکاران، نرخ‌های بهره موثر آنها به سطوح بی‌‌‌سابقه ۳۸‌درصد رسیده است. این امر باعث شده است تا فروش اوراق دولتی با چالش مواجه شود، بازار سهام دچار روند نزولی شده و نرخ‌های تامین مالی برای بخش خصوصی که از قبل بالا بود، باز هم بیشتر شود. بنابراین این وضعیت از یک‌طرف برای دولت مناسب نیست و از طرف دیگر سیاستگذار پولی نیز رسما اعلام کرده که با ابزار نرخ بهره به دنبال اثرگذاری منفی بر…

در دو هفته‌‌ اخیر، اسناد خزانه‌‌ اسلامی یا به‌اختصار اخزا به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی تبدیل شد که فعالان بازار سهام بسیار به آن توجه داشتند. علت آن نیز نوسان نسبتا شدیدی بود که تجربه کردند، سقف میانگین نرخ اخزا به عدد ۳۶.۴‌درصد رسید و پس از آن با طی کردن روندی نزولی در ۸خرداد به کانال ۳۴‌درصد بازگشت. شاید مهم‌ترین اثر این افزایش‌‌‌ها مثبت شدن نرخ بهره‌‌ حقیقی بدون ریسک برای اولین بار در این چند سال باشد.

دنیای اقتصاد: رئیس‌کل بانک مرکزی در خلال سخنان خود درباره وضعیت کلان اقتصاد کشور، از سطح اصلاح‌شده رشد پول در فروردین‌ماه خبر داد و گفت که این دماسنج انتظارات تورمی ۱۵.۳درصد رشد را تجربه کرده است. پیش‌تر این عدد ۱۵.۷ درصد اعلام شده بود. از سوی دیگر، رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن اعلام تورم تولیدکننده، تایید کرد که سطح تورم مصرف‌کننده نیز طی یک سال اخیر با ۲۰واحد درصد کاهش مواجه شده است، اما از اعلام رقم آن خودداری کرد. با‌این‌حال با توجه به داده‌های بانک مرکزی و تورم ۵۹.۷درصدی اردیبهشت سال گذشته، می‌توان ادعا کرد…

تورم یکی از چند معضل مزمن و مهم اقتصاد ایران طی نیم‌قرن اخیر بوده که به چالش ذهنی و عینی بسیاری از مردم، محققان، تحلیلگران، رسانه‌ها و سیاستگذاران در این سال‌های طولانی تبدیل شده است. یکی از پرسش‌های مهم و همیشگی در این خصوص مربوط به ریشه‌های تورم است. پاسخی که غالبا و به‌درستی به این پرسش داده می‌شود آن است که ریشه تورم رشد بی‌رویه نقدینگی است. اما دینامیک رابطه بین تورم و نقدینگی از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است و به آن سرراستی که بعضا تصور می‌شود، نیست. شاید هم به همین دلیل، کم نیستند…

دنیای‌اقتصاد: تصمیم نامتعارف بانک مرکزی آرژانتین در کاهش ۱۰درصدی نرخ بهره، با افت ارزش پول ملی این کشور همراه بود. بر این اساس پس از اعلام سطح ۴۰درصدی نرخ بهره، نرخ دلار آزاد به بیش از ۱۲۰۰پزو رسید تا فاصله نرخ رسمی و غیررسمی ارز به ۴۴درصد برسد.

دنیای اقتصاد: کارشناسان حوزه پولی ایالات متحده با مشاهده گزارش‌های اقتصادی این کشور در ماه اخیر، هرگونه ادعا در خصوص آغاز سیاست‌های انبساطی را رد کردند. درحالی که رقیب اقتصادی آن، اتحادیه اروپا، در نزول روند تورمی موفق‌تر به نظر می‌رسد و کمیته بانک مرکزی این منطقه قصد دارد جهت خروج از رکود اقتصادی نرخ بهره را برای نخستین‌بار در سال‌های اخیر کاهش دهد. اگرچه نرخ تورمی در اروپا مطابق با برآوردها شیب کاهشی به خود گرفت، اما با فدا کردن اقتصاد در جهت کاهش تورم، آن را وارد رکود کرد.

در ریشه‌یابی وضعیت نامناسب بازار سرمایه عمدتا عوامل زیر به‌عنوان موارد مهم و عاملی برای کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران برای حضور‌در این بازار ‌‌و به طور کلی عدم انتخاب فعالیت صنعتی و تولیدی برای سرمایه‌گذاری مطرح می‌شوند:

مهر: ضعف ین و فشار ناشی از آن بر مصرف‌کننده باعث شده اقتصاد ژاپن در ۳ماه نخست سال جاری سریع‌تر از حد انتظار منقبض شود و چالش جدیدی را برای بانک مرکزی این کشور برای افزایش نرخ بهره ایجاد کند. داده‌های اولیه تولید ناخالص داخلی دفتر کابینه ژاپن نشان داد که اقتصاد ژاپن در ژانویه تا مارس سال جاری به ‌صورت سالانه ۲ درصد نسبت به ۳ ماه قبل کاهش‌یافته است که سریع‌تر از کاهش ۱.۵ درصدی مشاهده‌شده در نظرسنجی رویترز است. داده‌های اصلاح‌شده رو به پایین نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی در ۳ ماهه چهارم سال ۲۰۲۳…

بورس بعد از پشت‌سر گذاشتن ۱۱ روز جهنمی ‌دیروز نفس کوتاهی گرفت اما تحلیلگران معتقدند تالار شیشه‌ای برای پایان روزهای تراژیک خود نیازمند تغییرجهت دولت است، تغییر جهتی که دولت طی چند سال‌اخیر بارها نشان‌داده تمایلی به آن ندارد. با اینکه روز گذشته بورس تهران با کلیت مثبتی کار خود را آغاز کرد، اما در ادامه این روند کم‌جان نیز تغییر کرد و بیش از ۶۴درصد از نمادها در محدوده منفی تابلو معامله شدند.

دنیای اقتصاد-علی قاسمی: همواره یکی از متغیرهای اثرگذار بر بورس، نرخ بهره بوده است؛ متغیری که بر بازده موردانتظار بورس اثر می‌گذارد. به‌طوری که افزایش بهره در اقتصاد، ارزش فعلی عایدات آتی سهام شرکت‌ها را کاهش داده و در نهایت موجب افت ارزش ذاتی سهام خواهد شد.

دنیای اقتصاد: آخرین آمارها از نرخ تورم، نشان می‌دهد رشد شاخص قیمت‌های مصرف‌کننده در فروردین‌ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل برابر با ۳۰.۹درصد شده است. بررسی وضعیت نرخ‌های بهره فعال در بازار نیز نشان می‌دهد نرخ‌های بهره، در سطح حدود ۳۰درصد قرار گرفته و حتی برخی نرخ‌های بهره از تورم فراتر رفته‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که نرخ بهره حقیقی در آستانه مثبت شدن قرار دارد. مثبت شدن این متغیر سیاست پولی برای اقتصاد ایران که سال‌ها وضعیت نرخ بهره حقیقی منفی را تجربه کرده است، می‌تواند فرصت مناسبی برای مهار تورم و بهبود…

مدت‌هاست که درباره چگونگی اجرای سیاست‌های پولی توسط بانک مرکزی توصیه‌های مختلف و حتی کاملا متضاد مشاهده می‌شود و درباره اثر سیاست‌های پولی به‌ویژه درباره کنترل تورم نیز اظهارنظرهای بسیار متفاوت و گاه متضادی دیده می‌شود. اما اگر اندکی از پیش‌داوری ناشی از نوع نگاه سیاسی خارج شویم و مبتنی بر دانش خالص اقتصادی اظهارنظر کنیم، چه می‌توانیم بگوییم.

دنیای اقتصاد-امیرمحمد بختیاری: معاملات هفته گذشته بازار سرمایه، با سرخ‌پوشی نماگر‌های اصلی بازار خاتمه پیدا کرد. دماسنج اصلی بورس تهران که با کاهش ریسک‌های گوناگون روی خوش آرامش را به خود دیده، در هفته سوم اردیبهشت‌ماه مانند هفته دوم کاهش ارتفاع کم‌جانی را به ثبت رساند و حدود ۲.۰۲درصد سرخ‌پوش بود و در پایان ساعت معاملاتی روز چهارشنبه در قله ۲میلیون و ۲۱۹هزار واحدی ایستاد.

دنیای اقتصاد: در بحبوحه انتقادات در خصوص تاریخ‌گذاری سیاست‌های انبساطی، اریک تدین، رئیس بانک مرکزی سوئد پیش از فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا، در این مسیر گام برداشت. او نرخ بهره سیاستی را ۰.۲۵ واحد درصد در نشست خود در روز چهارشنبه کاهش داد و آن را به ۳.۷۵ درصد رساند. درحالی که اقتصاد سوئد در سراشیبی رکود قرار دارد، اما سیاستگذاران این کشور نرخ بهره را برای نخستین‌بار از سال ۲۰۱۶ کاهش دادند. در نتیجه آنها باید در عملکرد سیاستی خود در ماه‌های آتی محتاط باشند.

پیش از آغاز سال‌جاری برآوردهای متعددی در خصوص میزان و مرتبه سیاست‌های انبساطی ارائه شد. در آغاز سال، سرمایه‌گذاران در سراسر جهان به دنبال کاهش شش‌چهارم نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو برای محافظت از رشد اقتصادی و مبارزه با تورم بودند. در اوایل فوریه، آن شش کاهش نرخ بهره به سه کاهش رسید و روز چهارشنبه، جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، این ایده را به جهان داد که ممکن است هیچ کاهشی وجود نداشته باشد. او بیان کرد: «تا زمان رسیدن تورم به سطح هدف نباید انتظار آغاز سیاست‌های انبساطی را داشت.» در راستای این بحث…

دنیای اقتصاد: انتشار داده‌های شغلی آمریکا در روز جمعه سر و صدای زیادی میان اقتصاددانان به پا کرد و واکنش متفاوت بازارها را به دنبال داشت. شیب کاهشی بازدهی خزانه‌داری، آغاز روند معاملاتی طلا در محدوده مثبت و بازگشت بیت‌کوین به روال قیمتی سابق را باید واکنش بازارها به داده‌های نا‌مطلوب بازار کار دانست. این درحالی است که سیاستگذاران چشم‌انتظار گزارش تورمی در ماه آوریل هستند تا دقت عمل بیشتری در اتخاذ سیاست‌های آتی داشته باشند.

پس از انتشار گزارش وضعیت اشتغال در آمریکا که حاکی از آرام‌شدن بازار کار همزمان با تداوم تاب‌‌‌‌آوری اقتصاد و همچنین افزایش احتمال تعدیل نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو بود، وال‌‌‌‌استریت روز جمعه رشد چشمگیری را تجربه کرد.

۱۷ اردیبهشت سال‌گذشته به یکباره ورق بورس برگشت و بازاری که پس از مدت‌ها مورد‌توجه سرمایه‌گذاران قرارگرفته بود، با اما و اگرها و شایعات مختلف در مسیر سقوط قرارگرفت. تعبیر سیو سود از سوی رئیس سازمان بورس و وقایع آتی از جمله انتشار نامه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و همزمانی آن با تاریخ افزایش عرضه‌های سنگین منجر به بروز شایعات و جو بی‌اعتمادی عمومی نسبت به بورس شد، این موضوع در ادامه به عاملی جهت مطالبه شفافیت رخدادهای آن روزها تبدیل شد که البته پس از گذشت یک سال ‌همچنان بی‌پاسخ مانده‌است.

این روزها از پیش‌بینی نرخ بهره در بین تحلیلگران اقتصادی زیاد صحبت می‌شود. به جای اینکه بخواهیم پیش‌بینی‌ای از نرخ بهره ارائه دهیم، بهتر است از لزوم همگرایی روند نرخ سود سپرده با نرخ سایر بازارهای مالی صحبت کنیم و نگاهی به روند گذشته آنها بیندازیم. البته نرخ‌های بازدهی طلا، ارز و... را نباید در جهت مقایسه با نرخ سود سپرده، با توجه به شرایط غیر‌قابل کنترل و فزاینده آنها ناشی از نوسانات جهانی و... در نظر گرفت. شاید بهترین مقایسه با بازارهای مالی، اوراق و در اصل بازار سرمایه صورت گیرد. در اینجا به…

پیش از اعلام نتایج نشست جرمی پاول در روز چهارشنبه، فرضیه‌های متعددی در خصوص ادامه سیاست‌های پولی ارائه شد. ‌عده زیادی از تحلیلگران به این توافق نظر رسیدند که این مقام سیاسی- اقتصادی سیاست‌های انبساطی را به سال ۲۰۲۵ موکول خواهد کرد و احتمال اینکه چرخه ضد تورمی بار دیگر از سر گرفته شود، افزایش یافت. به دنبال این امر شاخص ارزی که با افزایش نرخ بهره تقویت می‌شود، واکنشی مثبت نشان داد و کانال ۱۰۶ واحدی را بار دیگر فتح کرد. در این راستا بازارها نیز که بر خلاف این روند در حرکت هستند، به مسیر نزولی…

اولویت‌‌‌های هر کشور نشانگر رویاها وکابوس‌‌‌های آن و بیانگر دیدگاه‌‌‌های مختلف درباره‌‌ چگونگی عملکرد اقتصاد است. اولویت‌‌‌های کشوری مانند ایران که برای بیش از چهاردهه به تورم‌‌‌های دورقمی عادت کرده، ولی هیچ‌گاه دچار ابرتورم هم نشده، با کشوری مثل آمریکا که مردمش تورم ۵درصدی را هم تحمل نمی‌‌‌کنند یا کشورهایی مانند مجارستان و آلمان که ابرتورم‌های بزرگی را تجربه کرده‌‌‌اند و از هرگونه افزایش تورمی هراس دارند، متفاوت است. با وجود عادت جمعی به تورم‌‌‌های دورقمی (حدود ۲۰ تا ۳۰درصد) تورم‌‌‌های…

در شرایط عادی بانک‌های مرکزی می‌توانند هم‌زمان که از بحران‌های مالی جلوگیری می‌کنند، تورم را نیز مهار کنند؛ اما در شرایطی که با فشارهای اقتصادی مواجه هستیم، بین تورم و رشد اقتصادی انتخاب‌هایی صورت می‌گیرد. بانک‌های مرکزی و سیاستگذاران می‌‌‌توانند بدون به خطر انداختن موضع خود در برابر تورم، با اعمال فشار مالی قابل‌توجه مقابله کنند؛ اما زمانی که بحران مالی شدید و تورم زیاد باشد، سیاست‌های اتخاذی چالش‌برانگیز خواهند بود.

ایالات‌متحده با عقب‌نشینی احتمالی از سیاست‌های انبساطی در ماه‌های آتی، مسیر اقتصادی سایر بانک‌های مرکزی از جمله اروپا را منحرف کرد؛ زیرا با پافشاری بر سطح سابق نرخ بهره، دلار تقویت خواهد شد و توانایی سایر بانک‌های مرکزی را در تغییر سیاست‌های پولی خود تضعیف خواهد کرد.

ایسنا: بانک مرکزی ترکیه نرخ بهره را ۵۰درصد نگه داشت. بانک مرکزی جمهوری ترکیه (CBRT) اعلام کرد که نرخ بهره را پس از افزایش در ماه گذشته بدون تغییر در ۵۰درصد نگه می‌دارد. کمیته سیاست پولی استدلال کرد که به‌دلیل تاخیر بین افزایش نرخ‌ها و تاثیر آن بر تورم، توقف در انقباض الزامی است. بانک افزود که «به‌شدت به ریسک‌های تورمی توجه می‌کند.» بانک ترکیه گفت: تا زمانی که شاهد کاهش قابل توجه و پایدار در روند زیربنایی تورم ماهانه نباشد و تا زمانی که انتظارات تورمی به محدوده پیش‌بینی‌شده بازنگردد، موضع پولی…

همان‌طور که از منحنی نرخ بهره اسناد خزانه اسلامی (اوراق غیر‌نقدی و بدون‌کوپن دولتی) که طبق اطلاعات آخرین روز معاملاتی تهیه‌شده، مشخص می‌شود وضعیت فعلی منحنی نرخ بهره با توجه به اختلاف ناچیز نرخ بازده تا سررسید ‌نزدیک‌ترین و دورترین سررسید‌ها که‌ برابر با کمتر از ۳۰نقطه پایه یا (basis points ) است، تقریبا صاف است که با توجه به تعریف نظریه رجحان نقدینگی یا( Liquidity Preference ) نرخ بازده تا سررسید ‌اوراق حاصل میانگین نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت موردانتظار در عمر اوراق به‌علاوه یک صرف ( premium)…

ایبنا: بانک خلق چین (بانک مرکزی) تصمیم گرفت نرخ بهره اولیه وام‌‌‌های یک ساله را بدون تغییر نسبت به سطح آن در ماه قبل، ۳.۴۵ درصد تعیین کند. به گزارش عمون، به گفته مرکز ملی مالی بین بانکی چین، این بانک همچنین نرخ بهره وام‌‌‌های پنج ساله را که بسیاری از بانک‌‌‌ها به عنوان مبنایی برای تعیین سود تامین مالی املاک و مستغلات استفاده می‌‌‌کنند، در ۳.۹۵ درصد نگه داشت. فوریه گذشته، بانک مرکزی چین نرخ سود وام‌‌‌های پنج ساله را ۲۵ واحد کاهش داد و به ۳.۹۵ درصد رساند. این بزرگ‌ترین کاهش آن در سال‌های اخیر…

نرخ بهره که در اقتصاد متعارف حاضر به عنوان قدرتمندترین ابزار سیاست‌‌‌ پولی بانک‌های مرکزی شناخته می‌شود، تاریخی بسیار طولانی دارد که نقطه عطف آن به قرون وسطی برمی‌‌‌گردد؛ زمانی که حساسیت‌‌‌های فراوان نسبت به نرخ بهره از ناحیه‌‌ ساختار مبتنی بر مسیحیت حاکم بر دنیای غرب، ممانعت از دریافت نرخ بهره را به همراه ‌‌‌داشت.

دنیای‌اقتصاد – گروه اقتصاد‌ بین‌الملل: گزارش تولید ناخالص داخلی آمریکا این هفته منتشر می‌شود و انتظار می‌رود که برای هفتمین فصل متوالی نرخ رشد سالانه حداقل ۲درصد باشد. این اتفاق با دیدگاه غالب اقتصاددانان که معتقدند چرخه افزایشی نرخ بهره می‌تواند منجر به وقوع رکود اقتصادی ‌شود، در تضاد است. در ابتدا اقتصاددانان این رخداد را «فرود نرم» اقتصاد آمریکا توصیف می‌کردند، اما اکنون آنها تردید دارند که آیا اصلا فرودی (رکود اقتصادی) در کار خواهد بود یا خیر؟ به اعتقاد روچیر شارما، ستون‌‌نویس نشریه فایننشال تایمز، دلیل استحکام اقتصاد آمریکا…

بررسی روند شاخص کل بورس تهران حاکی از آن است که دو متغیر نرخ بهره بدون ریسک و نرخ دلار نیما، نقش مهمی در توضیح‌‌‌دهندگی نوسانات این متغیر دارند. از یک‌طرف با توجه به صادراتی بودن بخش عمده‌‌‌ای از محصولات صنایع بزرگ بورسی، طبیعتا نرخ تسعیر ارز بر رشد سودآوری این شرکت‌ها تاثیر مستقیم دارد و از طرف دیگر نرخ بهره از طریق تغییر در ارزش تنزیل‌شده سود و P/E سهام شرکت‌ها، اثرگذاری زیادی بر شاخص کل بورس دارد. با این حال طی سال گذشته و در راستای کنترل تورم، از یک‌طرف دلار نیما تنها حدود ۱۰‌درصد افزایش…