به این شکل نظام اداره اراضی کشاورزی در دوران فتح اراضی سواد، عراق و ایالت‌های جنوبی ایران به مانند ایران قبل از اسلام، به دست اشراف و فئودال‌های محلی اداره شد و به حیات خود ادامه داد و همچنان استوار ماند. در جریان فتوحات با ورود اعراب مسلمان به ناحیه سواد عراق ولایت‌های جنوبی، خلیفه دوم، عمر، با دوراندیشی‌ای که داشت و از روی ملاحظات نظامی و دینی که برای دفاع از دین و گسترش آن دنبال می‌کرد و با آگاهی‌هایی که از نظام دیوانی و مالی و تسامح و تساهلی که در میان اعراب مسلمان سراغ داشت و با شناختی که از مسائل فنی و تخصصی نظام آبیاری پیچیده اراضی کشاورزی ایرانیان به او رسیده بود، اراضی کشاورزی نواحی مذکور را مانند گذشته به کشاورزان و کسانی که این زمین‌های مزروعی را در اختیار داشتند با شرایط پرداخت خراج و جزیه به آنها واگذار کرد.

منبع: منوچهر محمد یوسفی، «واگذاری اراضی کشاورزی به فئودال‌های محلی در دوران فتوح »، تاریخ نو، ۱۳۹۶.

اخبار مرتبط